Biến chứng viêm phổi do cúm: Nhận biết và cách phòng tránh

Sau vụ việc nữ diễn viên Từ Hy Viên qua đời do biến chứng viêm phổi từ cúm mùa, nhiều người đã lo ngại về mức độ nguy hiểm của bệnh này. Cúm mùa không chỉ là bệnh lý phổ biến mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng nếu không được phòng ngừa và điều trị đúng cách.

Cúm mùa và nguy cơ viêm phổi

Theo bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, cúm mùa là bệnh truyền nhiễm do virus Influenza gây ra, có khả năng lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp. Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của cúm là viêm phổi, có thể dẫn đến suy hô hấp và tử vong nếu không được kiểm soát kịp thời.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng một tỷ ca mắc cúm mùa, trong đó từ 3-5 triệu ca diễn biến nặng và khoảng 290.000 - 650.000 ca tử vong. Riêng tại Việt Nam, năm 2024 ghi nhận hơn 287.000 ca mắc cúm và 8 ca tử vong.

Virus cúm có thể tồn tại nhiều giờ trên bề mặt môi trường, đặc biệt trong điều kiện nhiệt độ lạnh và độ ẩm cao. Tại nhiệt độ 0 - 4 độ C, virus có thể sống vài tuần, còn trong môi trường đông lạnh (-20 độ C), virus có thể tồn tại đến vài năm.

Triệu chứng cảnh báo và nguy cơ biến chứng

Bệnh cúm thường có các triệu chứng như sốt, ho, đau đầu, đau họng, đau cơ, mệt mỏi và sổ mũi. Đa số bệnh nhân sẽ hồi phục sau 2-7 ngày, nhưng một số trường hợp có thể tiến triển nặng, đặc biệt là ở nhóm người có nguy cơ cao như:

• Người cao tuổi (trên 65 tuổi)
• Trẻ em dưới 5 tuổi
• Phụ nữ mang thai
• Người có bệnh lý nền như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tim mạch, đái tháo đường, suy giảm miễn dịch

Biến chứng viêm phổi do cúm có thể do chính virus cúm hoặc do bội nhiễm vi khuẩn như phế cầu, tụ cầu vàng. Khi viêm phổi xảy ra, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng nguy hiểm như:

• Khó thở, thở gấp
• Mệt lả, tím tái môi
• Đau tức ngực
• Sốt cao kéo dài không giảm
• Lơ mơ, giảm nhận thức

Cách phòng bệnh hiệu quả

Bác sĩ Chính nhấn mạnh rằng tiêm vắc xin cúm hằng năm là biện pháp hiệu quả nhất để phòng bệnh. Tiêm vắc xin giúp giảm nguy cơ nhập viện, giảm tỷ lệ bệnh trở nặng và tử vong. Các nghiên cứu cho thấy:

• Người đã tiêm vắc xin cúm có nguy cơ phải vào khoa hồi sức tích cực (ICU) thấp hơn 26%.
• Nguy cơ tử vong do cúm giảm 31% ở người đã tiêm phòng.
• Ở nhóm người cao tuổi và có bệnh nền, tiêm cúm giúp giảm 70-80% nguy cơ tử vong liên quan đến cúm.
• Ở phụ nữ mang thai, tiêm cúm giúp giảm 51% nguy cơ thai chết lưu và giảm 72% nguy cơ trẻ dưới 6 tháng tuổi phải nhập viện do cúm.

Ngoài vắc xin, các biện pháp phòng bệnh khác cũng rất quan trọng:

• Vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, vệ sinh mũi họng hằng ngày.
• Giữ gìn sức khỏe: Ăn uống đủ chất, giữ ấm cơ thể trong mùa lạnh.
• Tránh lây nhiễm: Hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh, đeo khẩu trang ở nơi đông người.
• Đi khám kịp thời: Khi có triệu chứng nghi ngờ cúm nặng, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh tự ý dùng thuốc hoặc chữa theo mẹo dân gian.

Ngoài cúm mùa, các bệnh truyền nhiễm khác như sởi, thủy đậu, ho gà, viêm não Nhật Bản cũng có xu hướng gia tăng trong mùa xuân. Do đó, việc chủ động tiêm phòng và áp dụng các biện pháp bảo vệ sức khỏe là điều cần thiết để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nguy hiểm.

-------------------------

Hỏi bác sĩ từ xa miễn phí, tại đây