Bệnh nhiệt miệng: Nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa

Nhiệt miệng (loét miệng hoặc lở miệng) là loại bệnh tự miễn, chưa xác định được nguyên nhân chính xác, biểu hiện bằng những vết loét nông, nhỏ ở niêm mạc miệng. Các vết loét ban đầu có màu trắng, sau đó chuyển sang vàng. Vùng da xung quanh vết loét thường sưng đỏ.

Các vết loét miệng thường có kích thước nhỏ (dưới 1mm) và gây đau, khiến người bệnh không thể ăn hay nói chuyện thoải mái.

Loét miệng thường có hai loại:

• Vết loét đơn giản: Chúng có thể xuất hiện 3 – 4 lần/năm và kéo dài đến một tuần. Bất cứ ai cũng có thể bị loét nhưng chúng thường xảy ra ở những người trong độ tuổi từ 10 – 20.
• Các vết loét phức tạp: Loại này thường ít gặp hơn và xảy ra phổ biến ở những người trước đây đã từng mắc chúng.

Đối tượng nguy cơ mắc bệnh nhiệt miệng

Mọi người ở mọi lứa tuổi đều có nguy cơ bị nhiệt miệng. Người mắc bệnh nhiệt miệng thường có chế độ ăn uống, sinh hoạt thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết của cơ thể.

Thực tế các chuyên gia chưa biết chính xác nguyên nhân gây nhiệt miệng thường xuyên. Thế nhưng họ nghi ngờ rằng việc kết hợp một số yếu tố dưới đây là lý do tại sao hay bị nhiệt miệng ở môi, má trong và một số vị trí khác.

Các tác nhân có thể khiến bạn bị loét miệng bao gồm:

• Vết thương ở miệng do thủ thuật nha khoa, đánh răng quá mạnh, va chạm mạnh, tai nạn thể thao, vô tình cắn má
• Dùng kem đánh răng và nước súc miệng chứa natri lauryl sulfate
• Nhạy cảm với thực phẩm: sô cô la, cà phê, dâu tây, trứng, các loại hạt, phô mai, thực phẩm cay hoặc có tính axit…
• Chế độ ăn thiếu vitamin B12, kẽm, folate (axit folic) hoặc sắt
• Phản ứng dị ứng với một số vi khuẩn trong miệng
• Nhiễm Helicobacter pylori, cùng loại vi khuẩn gây loét dạ dày
• Thay đổi nội tiết tố trong thời kỳ kinh nguyệt
• Căng thẳng

Hay bị nhiệt miệng là bệnh gì? Loét miệng cũng có thể xảy ra do một số tình trạng sức khỏe, chẳng hạn như:

• Bệnh celiac – rối loạn đường ruột nghiêm trọng do nhạy cảm với gluten (một loại protein có trong hầu hết các loại ngũ cốc)
• Các bệnh viêm đường ruột, như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng
• Bệnh Behcet – rối loạn hiếm gặp gây viêm khắp cơ thể, bao gồm cả miệng
• Hệ miễn dịch tấn công các tế bào khỏe mạnh trong miệng thay vì mầm bệnh
• HIV/AIDS làm ức chế hệ thống miễn dịch
• Ung thư miệng

Không giống như vết loét lạnh, vết loét do bị lở miệng không liên quan đến nhiễm virus herpes.

Các phương pháp giúp chẩn đoán lở miệng là gì?

Bác sĩ thường không cần đến một xét nghiệm cụ thể nào để chẩn đoán tình trạng nhiệt miệng. Bác sĩ chỉ cần quan sát vết thương để tìm kiếm dấu hiệu nhiệt miệng. Từ đó có thể xác định người bệnh bị nhiệt miệng nặng hay nhẹ.

Trong một số trường hợp, bạn sẽ cần phải làm xét nghiệm để kiểm tra vấn đề sức khỏe khác, đặc biệt khi vết loét nghiêm trọng hoặc tiến triển.

Bị nhiệt miệng phải làm sao?

Dưới đây là một số cách chữa nhiệt miệng, bạn có thể xem tham khảo, việc điều trị vẫn cần phải làm theo đúng chỉ định từ bác sĩ:

• Sử dụng nước súc miệng chứa steroid dexamethasone hoặc capocaine để giảm đau, kháng viêm
• Dùng thuốc bôi nhiệt miệng (benzocaine, fluocinonide, hydrogen peroxide…) để giảm đau, đồng thời đẩy nhanh tốc độ làm lành vết loét
• Uống thuốc trị bệnh lở miệng theo toa khi vết loét trở nặng
• Đốt vết loét miệng
• Bổ sung chất dinh dưỡng (axit folic, vitamin B6, B12 hoặc kẽm…)

Ngoài ra, nếu loét miệng liên quan đến các vấn đề sức khỏe, bác sĩ sẽ chữa các tình trạng này trước.