"Điểm mặt" 9 nguyên nhân giải thích tại sao bị nhiệt miệng liên tục

Nhiệt miệng là tình trạng mà hầu hết mọi người đều gặp phải ít nhất một vài lần trong đời. Tuy nhiên, nhiều người thường xuyên bị nhiệt miệng. Vậy, tại sao bị nhiệt miệng liên tục? Có cách nào phòng ngừa nhiệt miệng tái phát thường xuyên hay không?

Những thông tin được tổng hợp trong bài viết dưới đây của Hello Bacsi sẽ giải đáp những câu hỏi này.

Nhiệt miệng là gì?

Nhiệt miệng là một vấn đề phổ biến và hiếm khi đáng lo ngại. Tình trạng này có thể gây đau nhức và khó chịu, nhưng thường tự khỏi trong vòng 1 – 2 tuần. Có thể nhận biết tình trạng nhiệt miệng thông qua những vết loét nông nhỏ, hình tròn, sưng, màu trắng hoặc đỏ. Người bị nhiệt miệng có thể có nhiều vết loét lan rộng và phát triển cùng một lúc. Các vết loét từ 1mm đến 1cm thường xuất hiện ở niêm mạc miệng, tại các vị trí như:

• Môi trong
• Má trong
• Nướu
• Lưỡi

Trong khi một số người chỉ bị một hoặc hai vết loét vài lần trong năm, nhiều người gặp phải tình trạng nhiệt miệng tái phát nhiều lần, thậm chí là bùng phát thường xuyên. Người bị nhiệt miệng liên tục thường có những vết loét miệng nhỏ, kéo dài vài ngày, nhưng cứ vài tuần hoặc vài tháng lại tái phát. Các vết loét tái phát không nhất thiết phải ở cùng một vị trí. Trong trường hợp này, cần theo dõi cẩn thận thói quen sức khỏe răng miệng và các loại thực phẩm tiêu thụ, từ đó tìm ra manh mối tại sao bị nhiệt miệng liên tục.

Tại sao bị nhiệt miệng liên tục? “Điểm mặt” 9 yếu tố làm tăng nguy cơ nhiệt miệng

Nguyên nhân tại sao bị nhiệt miệng liên tục vẫn chưa được nghiên cứu rõ. Lý do xuất hiện những vết loét miệng tái phát cũng thường khác nhau ở mỗi người. Mặc dù vậy, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị nhiệt miệng thường xuyên, bao gồm:

1. Tổn thương niêm mạc miệng

Lớp da bên trong miệng rất mỏng và nhạy cảm. Vì vậy, nếu không cẩn thận, khu vực này sẽ rất dễ bị tổn thương bằng các hành động vô ý thường nhật. Những vết trầy xước do tổn thương này sẽ khiến vi khuẩn dễ tấn công niêm mạc miệng hơn, từ đó gây ra những vết lở loét trong khoang miệng.

Việc đánh răng quá mạnh, quá nhanh, sử dụng bàn chải cứng, dùng chỉ nha khoa một cách thô bạo, gắn răng giả không vừa vặn, ăn thực phẩm cứng, khô xơ… đều có thể tạo ra các vết trầy xước, thậm chí chảy máu trong niêm mạc miệng và má trong. Không những thế, quá trình điều trị nha khoa như niềng răng, làm răng… cũng có thể cọ xát mạnh vào miệng và nướu, gây ra những tổn thương không đáng có.

Bên cạnh đó, tình trạng nhiệt miệng liên tục cũng có thể xảy ra do tai nạn thể thao, hoạt động thể chất dẫn đến chấn thương ở vùng răng miệng. Ngoài ra, thói quen mút mạnh/cắn má trong hoặc vô tình cắn vào lưỡi hay các mô bên trong miệng khi đang nhai thức ăn và khi đang nói chuyện cũng có thể là nguy cơ gây lở loét dẫn đến thường xuyên bị nhiệt miệng.

2. Tại sao bị nhiệt miệng liên tục? Do dùng kem đánh răng, nước súc miệng không phù hợp

Dù đã áp dụng mọi cách phòng ngừa nguy cơ bị nhiệt miệng nhưng bạn vẫn thường xuyên gặp phải tình trạng này? Vậy tại sao bị nhiệt miệng liên tục hay nguyên nhân nhiệt miệng liên tục là gì? Gợi ý trong trường hợp này là hãy xem xét lại các sản phẩm chăm sóc răng miệng thường dùng, vì có thể chúng chính là “thủ phạm”.

Kem đánh răng và nước súc miệng giúp loại bỏ mảng bám trên răng và làm cho hơi thở thơm tho. Nhưng nếu các sản phẩm vệ sinh răng miệng chứa sodium lauryl sulfate và cơ thể bạn nhạy cảm với thành phần này thì nguy cơ bị nhiệt miệng liên tục là rất cao.

Nếu bạn có tiền sử bị loét miệng và tái phát nhiệt miệng, hãy kiểm tra thành phần của các sản phẩm vệ sinh răng miệng. Việc chọn kem đánh răng và nước súc miệng không chứa sodium lauryl sulfate có thể giúp tình trạng nhiệt miệng có thể được cải thiện.

3. Thường xuyên ăn thực phẩm cay, nóng, chứa nhiều axit 

Một số người có sở thích ăn những thực phẩm cay, nóng để thỏa mãn vị giác hoặc làm ấm cơ thể, nhất là vào mùa đông. Tuy nhiên, việc ăn những món này quá nhiều và thường xuyên sẽ làm tăng nguy cơ bị nhiệt miệng liên tục. Nguyên nhân là vì đồ ăn cay nóng có thể gây ra tình trạng nóng trong người, bỏng miệng dẫn đến viêm loét miệng. 

Không những thế, một số loại thức ăn có tính axit cao như trái cây có múi, họ cam quýt như cam, chanh, cà chua, táo, sung, dâu tây và dứa… có thể gây ra vết loét và nhiệt miệng tái phát khiến bạn hay bị nhiệt miệng. 

Ngoài ra, thường xuyên ăn những thực phẩm kể trên khi bị nhiệt miệng còn làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn, khiến các vết loét mưng mủ và tồi tệ hơn.

4. Nhiệt miệng thường xuyên do vi khuẩn gây loét dạ dày

Helicobacter pylori là một loại vi khuẩn gây nhiễm trùng trong dạ dày. Đây cũng là vi khuẩn gây ra viêm loét dạ dày tá tràng, bao gồm những vết loét ở niêm mạc dạ dày và phần trên của ruột non. Đôi khi, vi khuẩn này có thể được tìm thấy trong khoang miệng, gây ra tình trạng bị nhiệt miệng liên tục kèm các vết loét ở một số người.

5. Rối loạn nội tiết tố, căng thẳng, di truyền

Tại sao bị nhiệt miệng liên tục, lở miệng liên tục là do đâu? Theo các chuyên gia, các vấn đề về rối loạn nội tiết tố có thể gây ra tình trạng nhiệt miệng. Ngoài ra, nhiều phụ nữ cũng thường bị nổi những vết loét miệng khi đến chu kỳ kinh. Điều này giúp lý giải tại sao phái nữ bị nhiệt miệng liên tục. Sự thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là trong chu kỳ kinh nguyệt, có thể khiến thân nhiệt tăng giảm thất thường. Trong trường hợp này, khí nóng tích tụ trong gan và thận sẽ gây ra tình trạng nóng trong, làm tăng nguy cơ bị nhiệt miệng.

Tương tự, căng thẳng thần kinh thường xuyên cũng có thể khiến miệng xuất hiện những vết loét. Đôi khi, các vết sưng này còn khiến người bệnh sốt cao, mệt mỏi và khó chịu. Những cảm giác này lại càng làm tăng thêm tình trạng căng thẳng đối với một số người, khiến họ bị nhiệt miệng liên tục.

Ngoài ra, nhiệt miệng tái phát cũng có thể xuất phát từ yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có cha hoặc mẹ thường xuyên bị viêm loét miệng, con cái cũng có nguy cơ cao bị nhiệt miệng tái phát.

6. Cơ thể thiếu vitamin là nguyên nhân nhiệt miệng liên tục

Việc thiếu hụt một vài loại vitamin cũng là lý do giải thích tại sao bạn hay bị nhiệt miệng liên tục. Nhiệt miệng là dấu hiệu cảnh báo một chế độ dinh dưỡng thiếu hụt các chất như:

• Vitamin B12
• Kẽm
• Sắt
• Folate (axit folic)

Nếu tình trạng viêm loét miệng tái phát liên tục, nghĩa là cơ thể hiện tại vẫn chưa được bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết. Vì thế, cần tìm cách cân bằng các chất dinh dưỡng trong bữa ăn hằng ngày để hạn chế vấn đề này.

7. Rối loạn hệ thống miễn dịch

Nếu cơ thể bị dị ứng với gluten (bệnh Celiac – một dạng rối loạn tự miễn) hoặc không dung nạp được gluten thì nguy cơ bị nhiệt miệng là rất cao. Đặc biệt, nhiệt miệng sẽ thường xuyên tái phát mỗi khi bạn ăn thực phẩm có chứa chất này. 

Một số bệnh tự miễn dịch, rối loạn hệ thống miễn dịch khác cũng có thể là thủ phạm gây nhiệt miệng liên tục, bao gồm bệnh Crohn, bệnh Behcet, lupus ban đỏ và HIV/AIDS. Những người bị bệnh này thường phải chịu đựng những vết loét phức tạp.

Ngoài ra, các tình trạng gây viêm như viêm lợi, viêm tủy răng, sâu răng… cũng là nguyên nhân gây nhiệt miệng. Lý do là vì nếu không kịp thời điều trị các vấn đề này, vi khuẩn sẽ dễ dàng tấn công khoang miệng gây ra những vết lở loét.

8. Cơ thể nhạy cảm với một số loại thực phẩm

Mặc dù không liên quan đến các vấn đề về dị ứng, nhưng nhiều người thường nhạy cảm với một số loại thực phẩm như sô cô la, cà phê, trứng, các loại hạt, phô mai… Do đó, cơ thể sẽ phản ứng và bạn có thể bị nổi những vết loét miệng sau mỗi lần tiêu hóa những món ăn này. 

9. Một số loại thuốc gây nhiệt miệng liên tục

Nhiều người thường thắc mắc nguyên nhân nhiệt miệng liên tục có phải là do tác dụng phụ của thuốc không? Câu trả lời là có.

Theo các chuyên gia, việc sử dụng một số loại thuốc nhất định và thường xuyên có thể là “thủ phạm” khiến bạn hay bị nhiệt miệng liên tục. Các loại thuốc dễ gây ra tình trạng viêm loét miệng bao gồm: 

• Aspirin
• Thuốc chống viêm không steroid, như ibuprofen (Advil, Motrin)
• Thuốc chẹn beta
• Nicotin đường uống
• Thuốc hóa trị
• Thuốc ức chế miễn dịch
• Penicillamine
• Thuốc sulfa
• Phenytoin
• Thuốc giãn phế quản kháng cholinergic
• Thuốc ức chế kết tập tiểu cầu
• Thuốc giãn mạch
• Thuốc ức chế protease
• Thuốc kháng sinh
• Thuốc kháng retrovirus
• Thuốc điều trị cao huyết áp

Ngoài ra, theo cách chuyên gia sức khỏe tình trạng nhiệt miệng liên tục còn có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác mà chưa được đề cập ở trên. 

Những phương pháp phòng ngừa nhiệt miệng tái phát

Thường xuyên bị nhiệt miệng phải làm sao hay làm sao tránh bị lở miệng liên tục? Câu trả lời sẽ có ngay sau đây!

Mặc dù nhiệt miệng thường tái phát, vẫn có một số cách làm giảm tần suất mắc phải tình trạng này dựa trên những nguyên nhân gây ra viêm loét miệng, bao gồm:

• Hạn chế ăn thực phẩm cay, nóng, có tính axit, thức ăn thô cứng: Tránh những thức ăn làm nóng gan như các loại hạt, khoai tây chiên, một số loại gia vị, thức ăn mặn và trái cây có tính axit (dứa, bưởi, cam…), thức ăn thô cứng như khô bò, khô gà…
• Cân bằng chế độ dinh dưỡng: Để ngăn ngừa sự thiếu hụt dưỡng chất, hãy ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt.
• Tuân thủ các thói quen vệ sinh răng miệng tốt: Hay bị nhiệt miệng liên tục phải làm sao? Câu trả lời là bạn cần đánh răng từ tốn và dùng chỉ nha khoa nhẹ nhàng – đúng cách để hạn chế vi khuẩn sinh sôi trong miệng. Sử dụng bàn chải mềm giúp ngăn ngừa kích ứng các mô mỏng bên trong miệng, đồng thời tránh dùng kem đánh răng và nước súc miệng có chứa sodium lauryl sulfate.
• Bảo vệ miệng: Nếu có niềng răng hoặc dùng các thiết bị nha khoa khác, hãy hỏi nha sĩ về các loại sáp nha khoa để che các cạnh sắc nhọn của khí cụ. 
• Giảm căng thẳng: Nếu nhiệt miệng liên tục do căng thẳng, hãy tìm hiểu và áp dụng các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền định và yoga, đồng thời tìm cách cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi.
• Bổ sung thực phẩm tươi mát, đặc biệt là phụ nữ trong chu kỳ kinh nguyệt: Việc uống nhiều nước và ăn thực phẩm mát gan (theo quan niệm Đông y) sẽ làm giảm tình trạng nhiệt miệng.
• Tránh các món ăn mà cơ thể nhạy cảm: Để ý kỹ những món ăn mà cơ thể không dung nạp được để không ăn vào lần sau, hạn chế nguy cơ viêm loét miệng.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu được tại sao bị nhiệt miệng liên tục, cũng như biết được các phương pháp phòng ngừa tình trạng tái nhiệt miệng.