Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ phần lớn là do nhiễm virus Rota. Trước khi có vaccine phòng ngừa, hầu hết trẻ em đều bị nhiễm loại virus gây tiêu chảy này ít nhất một lần, thường là vào lúc trẻ 5 tuổi hoặc nhỏ hơn. Nhiều cha mẹ thắc mắc bệnh tiêu chảy cấp do nhiễm virus Rota có lây không?

Bài viết sau của Hello Bacsi sẽ giải thích chi tiết hơn về cơ chế lây nhiễm của virus Rota và tổng hợp những cách phòng bệnh hiệu quả để bạn tham khảo.

Tổng quan về bệnh tiêu chảy cấp do virus Rota và các triệu chứng bạn cần lưu ý

Tình trạng tiêu chảy cấp do nhiễm virus Rota còn được biết đến là nhiễm trùng ruột do virus Rota thường xảy ra phổ biến ở trẻ từ 3 tháng đến khoảng 3 tuổi, đặc biệt là khi trẻ không được tiêm phòng. Chủng virus này có lớp ngoài hình vòng nên mới có tên gọi là Rota (bánh xe).

Nhiễm virus Rota thường gây ra các triệu chứng trong vòng 2 ngày kể từ khi tiếp xúc với virus. Các triệu chứng ban đầu là sốt và nôn mửa. Sau đó, đi phân lỏng và tiêu chảy từ 3 đến 8 ngày. Đối với người lớn khỏe mạnh, việc nhiễm virus Rota thường chỉ gây ra các triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng. Tuy nhiên, virus Rota vẫn có thể gây nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Đối với trẻ em, tiêu chảy cấp do nhiễm virus Rota có thể gây chán ăn và mất nước (không đủ chất lỏng trong cơ thể). Các triệu chứng mất nước đáng lưu ý bao gồm:

• Trẻ sơ sinh có ít tã bẩn hơn hoặc trẻ nhỏ đi tiểu ít thường xuyên hơn
• Khô miệng, lưỡi và cổ họng
• Mắt trũng sâu, da nhợt nhạt
• Chóng mặt và choáng váng
• Thóp của trẻ sơ sinh mềm trũng xuống
• Trẻ khóc nhưng có ít hoặc không có nước mắt
• Cáu kỉnh và quấy khóc
• Buồn ngủ bất thường, mệt mỏi và kém tỉnh táo.

Mất nước là biến chứng nghiêm trọng nhất của tiêu chảy. Nếu không được cấp cứu kịp thời có thể đe dọa tính mạng người bệnh. Vì vậy, bạn không nên chủ quan nếu trẻ bị nôn mửa, tiêu chảy. Thay vào đó, cần đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt nếu tiêu chảy kéo dài và trẻ có dấu hiệu mất nước.

Tiêu chảy cấp do nhiễm virus Rota có lây không?

Về cơ chế lây nhiễm, tiêu chảy cấp do nhiễm virus Rota có thể lây lan và thường lây qua đường tay – miệng. Virus Rota có trong phân của người bệnh 2 ngày trước khi các triệu chứng bắt đầu và kéo dài 10 ngày sau khi các triệu chứng thuyên giảm. Trong khoảng thời gian này, virus sẽ dễ dàng lây nhiễm qua đường tay – miệng ngay cả khi người nhiễm bệnh không có triệu chứng.

Nếu bạn nhiễm virus Rota và không rửa tay sau khi đi vệ sinh hoặc con của bạn nhiễm virus Rota và bạn không rửa tay sau khi thay tã cho em bé thì có thể khiến virus lây lan sang bất cứ bề mặt hoặc đồ vật nào của bạn, bao gồm thức ăn, đồ chơi, nắm cửa, remote, đồ dùng hàng ngày…

Nếu người khác chạm vào bàn tay chưa rửa của bạn hoặc một bề mặt, đồ vật nào đó bị ô nhiễm bởi virus Rota, sau đó chạm vào miệng của họ thì sự lây nhiễm sẽ diễn ra. Thậm chí, virus vẫn có thể lây nhiễm trên các bề mặt chưa được khử trùng trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng.

Không chỉ trẻ em và người chăm sóc trẻ có nguy cơ tiêu chảy cấp do nhiễm virus Rota, một số đối tượng khác cũng có thể gặp rủi ro sau khi nhiễm virus bao gồm người cao tuổi, người có hệ miễn dịch yếu chẳng hạn như người bệnh HIV…

Giải pháp phòng ngừa tiêu chảy cấp do nhiễm virus Rota

Tiêu chảy cấp do các loại virus nói chung và virus Rota nói riêng không thể điều trị bằng kháng sinh. Tiêu chảy thường sẽ tự khỏi sau khoảng 1 tuần nên điều quan trọng là người bệnh luôn được bổ sung đủ nước cho cơ thể.

Mặt khác, điều đáng quan tâm là virus Rota rất dễ lây lan. Do đó, bạn cần chú ý đến các giải pháp phòng ngừa tiêu chảy cấp do nhiễm virus Rota, bao gồm:

• Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm: Chỉ nên dùng nước sạch để nấu ăn hoặc uống, rửa sạch thực phẩm đúng cách trước khi chế biến và luôn đảm bảo ăn chín uống sôi, đặc biệt là với trẻ nhỏ.
• Thường xuyên rửa tay: Bệnh tiêu chảy cấp do nhiễm virus Rota lây lan chủ yếu qua con đường tay – miệng. Do đó, thường xuyên rửa tay là giải pháp hạn chế sự lây lan của virus cần được ưu tiên. Bạn nên rửa tay trong những trường hợp như sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã bẩn cho em bé, sau khi chăm sóc người bệnh và luôn rửa tay trước khi ăn hay trước/sau khi chăm sóc trẻ nhỏ. Theo đó, bạn cũng nên giáo dục trẻ nhỏ duy trì thói quen này để hạn chế mầm bệnh lây lan và phát triển.
• Sát khuẩn đồ vật và các bề mặt chung: Nếu chăm sóc trẻ nhỏ hoặc người bệnh, điều quan trọng là bạn cần thường xuyên sát khuẩn đồ chơi, các vật dụng hoặc bề mặt được nhiều người chạm vào để ngăn ngừa vi khuẩn, virus lây lan.
• Cho trẻ chủng ngừa virus Rota: Tiếp chảy cấp do nhiễm virus Rota thường gây nguy hiểm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Vì vậy, Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo trẻ sơ sinh nên được chủng ngừa virus Rota càng sớm càng tốt ngay khi trẻ được 2 tháng tuổi. Vaccine ngừa tiêu chảy do virus Rota thường được dùng theo đường uống. Hầu hết trẻ đã chủng ngừa sẽ không nhiễm bệnh hoặc nếu nhiễm thì các triệu chứng cũng rất nhẹ.

Nói tóm lại, bạn không nên chủ quan nếu trẻ em bị tiêu chảy cấp do nhiễm virus Rota. Đây là căn bệnh có thể lây lan dễ dàng nên khi trẻ nhiễm virus thì không nên đến trường hoặc nhà trẻ. Cách tốt hơn hết là bạn nên cho trẻ tiêm phòng virus Rota theo khuyến cáo để ngăn ngừa rủi ro.