Xét nghiệm testosterone là gì? Quy trình thực hiện ra sao?

Tên kĩ thuật y tế: Xét nghiệm testosterone

Bộ phận cơ thể/Mẫu thử: Máu

Tìm hiểu chung

Xét nghiệm testosterone là gì?

Testosterone là hormone giới tính nam lưu thông trong máu. Hormone này sẽ kích thích sự phát triển những đặc điểm liên quan đến giới tính nam. Testosterone được tiết ra từ tuyến thượng thận (ở cả nam và nữ). Trong đó, một lượng nhỏ tiết ra từ buồng trứng (ở nữ) và một lượng lớn tiết ra từ tinh hoàn (ở nam).

Khi nào bạn nên thực hiện xét nghiệm testosterone?

Nồng độ testosterone được dùng để đánh giá khi các đặc điểm giới tính không rõ ràng, dậy thì sớm, hội chứng nam hóa ở nữ, và vô sinh ở nam giới. Xét nghiệm này cũng có thể sử dụng để phát hiện sớm khối u đối với các khối u hiếm gặp ở buồng trứng và tinh hoàn.

Xét nghiệm này cũng được dùng để đánh giá một phụ nữ có những dấu hiệu và triệu chứng như vô kinh, vô sinh, có thể kèm với sự nam hóa. Những đặc điểm nam hóa này có nhiều mức độ khác nhau, bao gồm:

• Giọng nói trầm
• Rậm lông, râu
• Hói
• Mụn trứng cá
• Yết hầu lớn
• Giảm kích thước ngực.

Điều cần thận trọng

Những điều cần biết trước khi thực hiện xét nghiệm testosterone là gì?

Trước khi thực hiện xét nghiệm testosterone, bạn cần biết:

• Nồng độ testosterone thường cao ở cả trẻ sơ sinh nam và nữ. Nồng độ testosterone đạt đỉnh sau dậy thì và có xu hướng giảm dần theo tuổi.
• Những loại thuốc làm tăng testosterone có thể bao gồm: thuốc chống co giật, barbiturate, estrogen,  thuốc tránh thai.
• Thuốc làm giảm nồng độ testosterone có thể bao gồm: rượu, androgen, dexamethasone, diethylstilbestrol, digoxin, ketoconazole, phenothiazin, spironolactone, và steroid.

Trước khi tiến hành xét nghiệm, bạn nên hiểu rõ các cảnh báo và lưu ý. Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể.

Quy trình thực hiện

Những thứ cần chuẩn bị trước khi thực hiện xét nghiệm testosterone là gì?

Bạn sẽ được bác sĩ giải thích xét nghiệm testosterone là gì và quy trình thực hiện xét nghiệm này.

Bạn không cần kiêng ăn uống trước khi tiến hành xét nghiệm. Do nồng độ testosterone cao nhất vào buổi sáng sớm nên bạn sẽ được lấy mẫu máu vào buổi sáng.

Nếu đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, bạn hãy thông báo với bác sĩ vì có thể loại thuốc ấy có ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Vào ngày xét nghiệm, bạn nên mặc đồ thoải mái, áo tay ngắn để bác sĩ dễ lấy mẫu máu xét nghiệm.

Quy trình thực hiện xét nghiệm testosterone

Nhân viên xét nghiệm sẽ lấy máu như sau:

• Quấn một dải băng quanh tay để ngưng máu lưu thông
• Sát trùng chỗ tiêm bằng cồn
• Tiêm kim vào tĩnh mạch, có thể tiêm nhiều hơn 1 lần nếu cần thiết
• Gắn một cái ống để máu chảy ra
• Tháo dải băng quanh tay sau khi lấy đủ máu
• Thoa miếng gạc băng hay bông gòn lên chỗ vừa tiêm
• Dán băng cá nhân lên chỗ vừa tiêm
• Mang mẫu máu vừa lấy được đi xét nghiệm

Bạn nên làm gì sau khi thực hiện xét nghiệm testosterone?

Sau khi lấy máu, bạn cần băng và ép nhẹ lên vùng chọc kim để cầm máu. Bạn có thể trở lại hoạt động bình thường sau khi được lấy mẫu xét nghiệm.

Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải đáp.

Hướng dẫn đọc kết quả

Kết quả xét nghiệm testosterone của bạn có ý nghĩa gì?

Nồng độ cao (ở nam) có thể cho thấy tình trạng:

• U tuyến tùng
• Tăng sản thượng thận bẩm sinh
• Khối u tinh hoàn hoặc tuyến sinh dục phụ
• Cường giáp
• Hội chứng kháng testosterone.

Nồng độ thấp (ở nam) có thể cho thấy tình trạng:

• Hội chứng Klinefelter
• Ẩn tinh hoàn
• Thiểu năng sinh dục sơ cấp và thứ cấp
• Trisomy 21 (hội chứng Down)
• Bị cắt bỏ tinh hoàn
• Xơ

Nồng độ cao (ở nữ) có thể cho thấy tình trạng:

• Khối u buồng trứng
• Khối u thượng thận
• Tăng sản thượng thận bẩm sinh
• Khối u lá nuôi
• Buồng trứng đa nang
• Rậm lông tự phát.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các biến chứng có thể xảy ra, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải đáp.