Đã bao giờ bạn, hoặc người thân của bạn, bị chó dại cắn chưa? Lúc đó bạn xử lý vết cắn thế nào để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh dại? Liệu bệnh dại có chữa được không?
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh · Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Đã bao giờ bạn, hoặc người thân của bạn, bị chó dại cắn chưa? Lúc đó bạn xử lý vết cắn thế nào để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh dại? Liệu bệnh dại có chữa được không?
Có rất nhiều câu hỏi được đặt ra khi bệnh nhân bị nhiễm virus dại. Để trả lời những vấn đề đó, hãy cùng Hello Bacsi theo chân các chuyên gia để tìm hiểu bệnh dại là gì, cách phòng tránh bệnh dại và làm thế nào để chữa khỏi bệnh dại?
Cứ 15 phút thì có một người chết vì bệnh dại. Đây là thực tế đáng buồn của tình hình bệnh dại trên thế giới hiện nay. Hàng năm, bệnh dại giết chết gần 60.000 người, chủ yếu là trẻ em ở các nước đang phát triển.
Tại Việt Nam, thống kê từ đầu năm 2019 đến nay, cả nước đã có 16 ca tử vong vì bệnh dại và trên 170.765 người bị phơi nhiễm phải đi tiêm vaccine phòng bệnh dại. Trước đó, trong cả năm 2018, cả nước cũng có tới 103 người tử vong vì bệnh dại (tăng 29 trường hợp so với năm 2017). Đa phần bệnh dại tại Việt Nam là vì chó nhà nhiễm dại cắn, phần lớn người dân vẫn còn chủ quan vì là vật nuôi trong nhà nên không tiêm phòng đầy đủ.
Hơn 95% trường hợp nhiễm dại ở người là do vết cắn của chó dại. Tuy nhiên, bệnh có thể được loại bỏ nếu tiêm vaccine kịp thời trước khi bệnh tiến triển xấu đi. Bất cứ khi nào con người bị động vật hoang dã hoặc động vật dại cắn, phải lập tức đến các trung tâm y tế gần nhất để kịp thời tiêm phòng, cứu chữa, ngăn ngừa tử vong xảy ra. Tốt nhất, cần tiêm phòng cho vật nuôi của bạn để tránh lây nhiễm ngay từ những giai đoạn tiềm ẩn ở vật nuôi.
Sau khi bị chó dại tấn công, nạn nhân cần làm theo các bước sau:
Để trả lời cho câu hỏi: “Bệnh dại có chữa được không?”, điều này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Tuy nhiên, bạn cũng nên tìm hiểu qua cách điều trị cho bệnh nhân mắc bệnh dại ra sao.
Nếu có bất kỳ nguy cơ nhiễm bệnh dại, bác sĩ sẽ đề nghị điều trị bằng một loạt mũi tiêm khác nhau và điều trị dự phòng sau phơi nhiễm (PEP). Bác sĩ cũng sẽ yêu cầu bệnh nhân tiêm kèm thêm globulin để gia tăng tác dụng của vaccine ngừa dại. Vì vậy, cần theo dõi sức khỏe liên tục trong thời gian điều trị bệnh, đừng chủ quan với sức khỏe của bản thân. Nếu bạn đang mang thai, tiêm ngừa bệnh dại là an toàn cho cả mẹ và bé.
Để chuẩn bị cho việc đến gặp bác sĩ và giúp việc điều trị đạt hiệu quả cao nhất, bạn cần chuẩn bị thông tin cho một loạt câu hỏi sau:
Vaccine bệnh dại ở người được dùng để ngăn ngừa trước khi bị phơi nhiễm. Chúng được khuyến nghị cho những người làm ngành nghề có nguy cơ cao như nhân viên phòng thí nghiệm xử lý bệnh dại và virus dại, nhân viên kiểm soát dịch bệnh động vật và kiểm lâm động vật hoang dã, những người tiếp xúc trực tiếp với dơi, động vật ăn thịt hoặc động vật có vú.
Tiêm phòng cũng được khuyến nghị cho khách du lịch đến các vùng bị ảnh hưởng của bệnh dại, những người dự định dành nhiều thời gian ngoài trời tham gia vào các hoạt động như thám hiểm hang động hoặc leo núi.
Cuối cùng, tiêm chủng cũng nên được xem xét cho trẻ em sống hoặc đến thăm những khu vực có nguy cơ cao. Khi chơi với động vật, chúng có thể bị cắn.
Nếu triệu chứng bệnh dại bắt đầu, không có cách điều trị hiệu quả. Đây là lý do tại sao các bác sĩ tập trung vào việc phòng ngừa và cố gắng ngăn chặn căn bệnh này ngay sau khi một người bị phơi nhiễm.
Bất cứ ai nghĩ rằng họ đã tiếp xúc với virus bệnh dại phải được chăm sóc y tế ngay lập tức. Khi bị nhiễm virus dại, cần tiêm 2 loại thuốc này càng sớm càng tốt:
Ngoài việc tiêm vaccine cho người nhiễm dại, việc diệt trừ bệnh dại không nhiễm vào vật nuôi là cách duy nhất để chấm dứt sự lây truyền sang người. Nếu như tất cả chó đều được tiêm ngừa dại thì sẽ không còn virus dại từ chó lây sang người nữa.
Tiêm phòng cho chó là phương pháp được ưa chuộng để kiểm soát và loại trừ bệnh dại trên thế giới. Để phương pháp này đạt hiệu quả, phải có đến 70% số chó ở các khu vực có bệnh dại được tiêm phòng đầy đủ. Vì vậy, mọi người cần nâng cao nhận thức cho nhau, cũng như tham gia tuyên truyền để mọi người cùng hiểu và tiến hành tiêm phòng chó trên khắp nơi.
Dự phòng sau phơi nhiễm (PEP) là phương pháp điều trị ngay lập tức cho nạn nhân bị cắn sau khi tiếp xúc với bệnh dại. Phương pháp này ngăn chặn virus xâm nhập vào hệ thống thần kinh trung ương, gây ra cái chết. PEP bao gồm:
Điều trị ngay sau khi tiếp xúc với bệnh dại có thể ngăn ngừa sự xuất hiện của các triệu chứng và tử vong.
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của việc tiếp xúc với động vật bị nghi ngờ mắc bệnh dại, nên sử dụng PEP như sau:
Cần cách ly động vật vừa cắn người để quan sát và kiểm tra. Thời gian quan sát là 10 ngày hoặc trong khi chờ kết quả xét nghiệm. Nếu không thể bắt và kiểm tra động vật đó, thì nên hoàn thành một đợt điều trị dự phòng đầy đủ.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Tham vấn y khoa:
Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh
Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!