Sốt mọc răng là điều rất phổ biến ở mọi trẻ nhỏ và không quá nguy hiểm đến sức khỏe. Tuy nhiên, cha mẹ cần nhận biết tình trạng bé sốt mọc răng và sốt do bệnh lý để tránh những hậu quả không đáng có.
Khi răng sữa bắt đầu mọc, hầu hết các bé sẽ có biểu hiện sốt kèm theo những dấu hiệu trong miệng như ngứa nướu, sưng nướu, hay chảy nước miếng… Trong thời gian này, bé có thể hay quấy khóc, biếng ăn, bỏ ăn, thậm chí là cắn mẹ khi bú. Để xoa dịu sự khó chịu cũng như triệu chứng sốt mọc răng, cha mẹ cần hiểu rõ những thay đổi đang diễn ra, phân biệt với các trường hợp sốt do bệnh khác.
Trẻ bắt đầu mọc răng khi nào?
Trẻ thường có dấu hiệu mọc răng từ 6 – 7 tháng tuổi và hoàn thiện việc mọc răng sữa khi được 3 tuổi. Một số trẻ có thể bắt đầu mọc răng sớm từ lúc 3 tháng tuổi. Khi mọc những chiếc răng đầu tiên, trẻ thường bị sốt kèm theo sự khó chịu ở nướu. Do đó, khi con ở độ tuổi này có dấu hiệu tăng thân nhiệt, hay quấy khóc, chảy nước miếng nhiều thì khả năng cao là bé sốt mọc răng.
Thời điểm và thứ tự mọc răng ở bé thường sẽ lần lượt như sau:
- Hai răng cửa giữa hàm dưới: 6 – 10 tháng tuổi
- Hai răng cửa giữa hàm trên: 8 – 12 tháng tuổi
- Hai răng cửa bên hàm trên: 9 – 13 tháng tuổi
- Hai răng cửa bên hàm dưới: 10 – 16 tháng tuổi
- Răng hàm sơ cấp: 13 – 19 tháng tuổi
- Răng nanh: 16 – 23 tháng tuổi
- Răng hàm thứ cấp: 23 – 33 tháng tuổi.
Hầu hết trẻ em sẽ mọc đủ 20 chiếc răng sữa khi được khoảng 3 tuổi. Nếu qua độ tuổi này mà trẻ vẫn chưa mọc hết các răng thì cha mẹ cần đưa con đi kiểm tra sức khỏe răng miệng. Bên cạnh đó, những vấn đề khác như răng mọc lệch, sâu răng, khớp cắn không khớp, viêm nướu… cũng cần được theo dõi thường xuyên để điều trị kịp thời.
Đặc biệt, có những trường hiếm gặp khi trẻ vừa chào đời đã có sẵn 1 – 2 chiếc răng (răng sơ sinh) hoặc mọc răng rất sớm chỉ sau vài tuần sau sinh, tỷ lệ gặp phải là khoảng 1/3.000 trẻ. Trường hợp này, nếu cha mẹ nhận thấy các răng này gây cản trở việc con bú sữa hoặc răng bị lung lay có nguy cơ gây nghẹt thở thì đưa con cần đến gặp bác sĩ để có cách xử lý phù hợp.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Mách cha mẹ cách nhận diện dấu hiệu sốt mọc răng của bé
Sốt là một phản ứng thường gặp ở trẻ nhỏ khi cơ thể vẫn đang trong quá trình phát triển và hoàn thiện chức năng miễn dịch. Điều quan trọng là cha mẹ cần nhận biết được các dấu hiệu sốt mọc răng và cách phân biệt với những trường hợp sốt do bệnh lý để có cách chăm sóc, điều trị hiệu quả.
1. Dấu hiệu sốt mọc răng của bé
Bình thường, khi mọc răng, bé chỉ bị sốt nhẹ khoảng 38 – 38,5ºC, thậm chí có thể không sốt. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nướu răng bị sưng viêm sẽ gây sốt cao hơn. Cơn sốt mọc răng thường xảy ra khi nướu răng sưng căng lên, trước khi răng sữa bắt đầu nhú ra.
Bên cạnh sốt mọc răng, những dấu hiệu khác cũng thường xảy ra trong quá trình mọc răng sữa gồm:
- Chảy nước mũi
- Cáu kỉnh, hay quấy khóc
- Chảy nước dãi nhiều khu vực quanh miệng cổ nên có thể khiến khu vực này phát ban tạm thời
- Hay cắn, thích nhai
- Hay bỏ tay vào miệng và cắn
- Nướu sưng to và đỏ
- Bỏ bú, chán ăn, bỏ ăn (với bé đã ăn dặm)
- Trằn trọc khó ngủ
- Xoa má, kéo tai
- Một số trẻ bị sốt và đi phân lỏng khi mọc răng (dân gian gọi là tướt mọc răng).
2. Phân biệt hiện tượng trẻ sốt mọc răng và sốt thông thường
Những trường hợp sốt do bệnh, thân nhiệt của trẻ thường tăng cao từ 38ºC trở lên, có thể kèm theo những triệu chứng ngoài cơ thể như rét run, đổ mồ hôi trộm, người uể oải, ngủ li bì. Sốt cao kéo dài có nguy cơ khiến trẻ bị mất nước, co giật rất nguy hiểm nếu không can thiệp điều trị kịp thời.
Trẻ sốt mọc răng ít khi sốt cao và bị tiêu chảy nên nếu nhận thấy con có những biểu hiện bất thường khi sốt thì có thể đó là sốt do bệnh và cần được thăm khám, xác định nguyên nhân cụ thể. Ngoài ra, trong thời gian mọc răng do bé thường hay đưa đồ vật vào miệng để gặm, nhai nên cũng có khả năng bị nhiễm trùng gây sốt khi các đồ vật không được vệ sinh kỹ lưỡng. Do đó, cha mẹ không nên chủ quan trong lúc con mọc răng và cho rằng mọi cơn sốt trong thời gian này đều do mọc răng. Hãy luôn theo dõi mọi dấu hiệu, triệu chứng ở trẻ và đến gặp bác sĩ ngay khi cảm thấy bất thường.
Cần làm gì khi trẻ bị sốt mọc răng?
Khi nhận biết được trẻ đang sốt mọc răng, cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp tại nhà để giúp con vượt qua thời gian này thật nhẹ nhàng, suôn sẻ.
1. Áp dụng các mẹo hạ sốt khi mọc răng
Trẻ sốt mọc răng thường chỉ sốt nhẹ, do đó cách hạ sốt cho trẻ mọc răng mà bạn có thể thử là áp dụng một số mẹo hạ sốt cho trẻ đơn giản như:
- Chườm ấm
- Tắm hoặc lau người bằng người nước ấm
- Nới lỏng quần áo cho bé
- Cho bé mặc đồ rộng rãi, thoáng mát
- Bổ sung đủ lượng chất lỏng cho con (sữa, nước).
2. Cho bé dùng thuốc hạ sốt, giảm đau dành cho trẻ
Trường hợp bé sốt mọc răng không giảm bớt sau khi thực hiện các mẹo hạ sốt đơn giản hoặc có biểu hiện đau nhức, quấy khóc, sưng nướu thì cha mẹ có thể cho con dùng thuốc theo hướng dẫn. Vậy trẻ sốt mọc răng uống thuốc gì? Những lưu ý khi muốn sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau cho bé gồm:
- Nướu răng sưng tấy có thể khiến bé đau nhức, cáu kỉnh, nếu bé trên 6 tháng tuổi, bạn có thể cho uống ibuprofen hoặc paracetamol với đúng liều lượng theo cân nặng để giúp giảm đau, hạ sốt. Tuyệt đối không cho bé sốt mọc răng dùng aspirin dưới bất kỳ hình thức nào như cho uống hay chà lên nướu răng vì sẽ khiến con có nguy cơ cao bị hội chứng Reye.
- Không dùng cồn chà xát lên nướu răng của bé.
- Tuyệt đối không sử dụng các loại gel hay bất kỳ loại thuốc nào để chà vào nướu của bé. Một số loại thuốc có chứa belladonna hoặc benzocaine có thể nguy hại cho sức khỏe của trẻ nhỏ.
3. Các mẹo khác
Trong quá trình mọc răng, nướu của bé sẽ sưng lên và gây đau. Lúc này, bạn có thể cho bé ngậm một vòng bằng silicon để bé nhai hoặc bạn rửa tay sạch và dùng đầu ngón tay nhẹ nhàng massage nướu của bé.
Để giảm đau cho bé, bạn có thể bỏ vòng nhai vào ngăn mát tủ lạnh rồi cho bé dùng. Không bỏ vòng trong ngăn đá vì có thể khiến dụng cụ nứt vỡ hoặc thôi nhiễm hóa chất. Nếu không có vòng nhai bạn có thể thay thế bằng một chiếc khăn sạch, ướt đã được ướp cho mát.
- Lưu ý khi chọn mua vòng nhai cho bé: Tránh mua vòng có chất lỏng bên trong vì vòng có thể nứt, rò rỉ dịch khiến bé có nguy cơ nuốt phải. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi cho bé dùng. Nếu trong hướng dẫn không yêu cầu bạn đun sôi để khử trùng vòng thì không nên làm vì những thay đổi nhiệt độ có thể khiến vòng bị hư hỏng, dễ nứt vỡ.
- Với các bé đã ăn dặm: Bạn có thể cho bé ăn các loại bánh ăn dặm để thỏa mãn nhu cầu nhai, cắn của bé. Song lưu ý là bạn phải theo dõi khi cho bé ăn, tránh trường hợp nghẹn, hóc có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Ngoài ra, để quá trình mọc răng của bé diễn ra thuận lợi, ít gây khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe thì cha mẹ nên:
- Lau miệng cho bé thường xuyên hơn để giữ vệ sinh và nhằm ngăn ngừa tình trạng phát ban quanh miệng, má, cằm và cổ. Nếu bé chảy nhiều nước dãi, bạn có thể cho con đeo yếm và thoa kem chống hăm.
- Rửa tay thật sạch mỗi khi chà nướu cho bé.
Khi nào trẻ sốt mọc răng cần đi khám?
- Trẻ dưới 3 tháng tuổi bị sốt trên 38ºC
- Trẻ trên 3 tháng tuổi bị sốt từ 39ºC trở lên
- Sốt cao liên tục không giảm kèm theo co giật, tiêu chảy, nôn mửa, phát ban
- Răng đã mọc nhưng cơn sốt vẫn không thuyên giảm hoặc còn sốt cao hơn
- Ngủ nhiều, mê man hoặc quấy khóc liên tục, không thể dỗ
- Bị tiêu chảy kéo dài hơn 5 ngày hoặc có máu trong phân
- Sụt cân đáng kể (giảm hơn 5% trọng lượng cơ thể so với trước khi bị sốt mọc răng).
Trẻ sốt mọc răng và các thắc mắc thường gặp
1. Bé mọc răng sốt mấy ngày?
Nhiều cha mẹ cũng băn khoăn không biết bé sốt mọc răng mấy ngày hết hay trẻ sốt mọc răng trong bao lâu? Đối với vấn đề trẻ mọc răng sốt bao lâu, sốt mấy ngày, thì thông thường, các biểu hiện sốt mọc răng của bé sẽ kéo dài nhiều nhất trong khoảng 3 – 5 ngày trước khi răng mọc lên. Khi đã răng mọc lên thì sốt và các triệu chứng đi kèm cũng biến mất.
2. Bé mọc răng sốt bao nhiêu độ? Bé mọc răng sốt 40 độ có nguy hiểm không?
Bé mọc răng thường sốt nhẹ khoảng 38ºC, rất hiếm khi sốt cao hơn 38,5ºC. Tình trạng sốt mọc răng cùng những triệu chứng khác liên quan sẽ diễn ra trước khi răng nhú lên, sau đó sẽ tự thuyên giảm rồi hết hẳn. Tuy nhiên, nếu bé mọc răng sốt 40ºC thì là một dấu hiệu nguy hiểm, có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe vì sốt cao có khả năng gây mất nước, rối loạn điện giải, co giật, rối loạn tâm thần. Nếu kiểm tra thân nhiệt của con thấy kết quả này cần phải đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để thăm khám và chăm sóc y tế nhanh chóng.
Thực tế, bé sốt mọc răng 40 độ thường không còn là cơn sốt đơn thuần ảnh hưởng từ quá trình mọc răng mà là dấu hiệu cảnh báo một nguyên nhân tiềm ẩn khác như sốt virus, cúm, nhiễm trùng… Do đó, cha mẹ cần nhớ bé mọc răng sốt bao nhiêu độ để kịp thời đưa trẻ đến gặp bác sĩ nếu cơn sốt tăng cao hơn hơn mức bình thường.
3. Bé sốt mọc răng mẹ nên ăn gì để con mau hết sốt?
Ở những bé sơ sinh bú mẹ hoàn toàn thì chất lượng của nguồn sữa mẹ sẽ phản ánh chất lượng dinh dưỡng và góp phần vào sự phát triển sức khỏe của bé. Do đó, nhiều mẹ muốn biết khi bé sốt mọc răng mẹ nên ăn gì để có thể giúp con có sức đề kháng tốt hơn, mau hết sốt nhanh chóng. Một số thực phẩm được cho là mẹ nên bổ sung trong quá trình con bị sốt để tăng cường chức năng miễn dịch ở bé gồm:
- Sữa chua
- Trái cây họ cam quýt
- Cháo hành tía tô
- Súp gà
Cùng với đó, những thực phẩm có khả năng tạo nhiệt, tăng sinh nhiệt hoặc dễ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của bé mà mẹ nên tránh ăn khi bé đang bị sốt mọc răng là:
- Trứng gà
- Mật ong
- Đồ cay hoặc lạnh
- Thức ăn nhiều dầu mỡ.
4. Trẻ từng sốt mọc răng thì có nên áp dụng các mẹo mọc răng không sốt cho bé không?
Mỗi lần mọc răng cơ thể trẻ có thể có những phản ứng khác nhau, không phải lần nào cũng gây sốt. Nếu nhận thấy trẻ đang sốt mọc răng, cha mẹ có thể áp dụng thử các mẹo mọc răng không sốt tại nhà. Trẻ từng sốt mọc răng trước đây vẫn có thử được các mẹo phòng tránh sốt miễn sao cha mẹ thực hiện đúng cách, kèm theo việc vệ sinh răng hiệu sạch sẽ cho trẻ.
Tuy nhiên, theo quan niệm về việc áp dụng mẹo mọc răng không sốt cho bé thì chỉ nên áp dụng khi con đủ 100 ngày tuổi. Đây là các mẹo dân gian được truyền miệng qua nhiều thế hệ và chưa có bằng chứng khoa học chứng minh nên hiệu quả còn tùy vào sự thích nghi ở mỗi bé. Cha mẹ vẫn nên tập trung vào chế độ chăm sóc răng miệng khoa học, bổ sung đủ nước và dưỡng chất cho con, cung cấp đủ canxi và vitamin D để răng phát triển chắc khỏe. Việc bé sốt mọc răng thường không có gì đáng lo ngại và sẽ tự hết sau khi răng mọc lên.