Nhãn áp (IOP) là thuật ngữ để chỉ áp suất bên trong mắt của bạn. Khi nhãn áp tăng lên có nguy cơ làm tổn thương dây thần kinh phía sau mắt dẫn đến giảm thị lực. Để phát hiện sự bất thường của nhãn áp thì cần thực hiện xét nghiệm đo nhãn áp.
Vậy đo nhãn áp để làm gì? Chỉ số nhãn áp bình thường là bao nhiêu? Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu rõ hơn về kỹ thuật xét nghiệm này ngay sau đây nhé!
Tìm hiểu chung
Đo nhãn áp là gì?
Đo nhãn áp là kỹ thuật đo áp suất bên trong mắt của bạn, được gọi là đo áp lực nội nhãn (IOP). Thủ thuật này được sử dụng để kiểm tra xem một người có bị tăng nhãn áp hay không. Đây là một tình trạng của mắt có thể dẫn tới mù lòa do tổn thương dây thần kinh thị giác. Tổn thương này xảy ra do sự tích tụ các chất lỏng bên trong mắt do dịch trong mắt không thể thoát ra đúng cách.
Cách đo áp lực nội nhãn (IOP) là ghi lại khả năng chịu áp lực của giác mạc (độ lõm giác mạc). Các phương pháp bao gồm:
- Đo nhãn áp áp tròng (kỹ thuật Goldmann). Phương pháp này sử dụng một đầu dò nhỏ nhẹ nhàng ép vào giác mạc của bạn để đo áp lực trong mắt. Đồng thời, bác sĩ cũng dùng đèn khe (một kính hiển vi) để quan sát bên trong mắt. Đây là loại máy đo nhãn áp rất chính xác và thường được bác sĩ sử dụng để đo áp lực nội nhãn sau khi đã thực hiện các phương pháp đơn giản hơn (như nhãn kế không tiếp xúc).
- Đo nhãn áp bằng đo độ lõm giác mạc điện tử. Đo nhãn áp điện tử đang được sử dụng phổ biến để kiểm tra tình trạng tăng nhãn áp. Mặc dù rất chính xác, kết quả đo nhãn áp điện tử có thể chênh lệch so với đo nhãn áp áp tròng. Bác sĩ nhẹ nhàng đặt đầu tròn của máy đo, trông giống như cây bút trực tiếp lên trên giác mạc. Kết quả IOP sẽ tự động hiển thị trên bảng điều khiển nhỏ.
- Đo nhãn áp không tiếp xúc (đo nhãn áp bằng khí). Nhãn kế này không chạm vào mắt, không cần dùng thuốc tê bề mặt mắt. Nó sử dụng làn không khí để làm phẳng giác mạc. Đây không phải là phương pháp đo nhãn áp tốt nhất, nhưng là cách dễ nhất để đo nhãn áp của trẻ nhỏ.
Đo nhãn áp để làm gì?
Bác sĩ có thể chỉ định đo nhãn áp nếu nghi ngờ có nguy cơ Glocom. Bạn có nhiều nguy cơ mắc bệnh này hơn nếu bạn:
- Trên 60 tuổi;
- Có người thân bị Glaucoma;
- Bạn bị tiểu đường hoặc nhược giáp;
- Bạn có bệnh về mắt khác hoặc bị chấn thương mắt;
- Bạn bị cận thị nặng;
- Bạn đã hoặc đang sử dụng thuốc corticosteroid (thuốc kháng viêm) trong một thời gian dài.
Bạn cũng có thể cần kiểm tra nếu đang gặp các triệu chứng của bệnh như:
- Mất dần thị lực ngoại vi (phần xung quanh của tầm nhìn bị mờ dần, khiến vùng thị lực bạn nhìn được hẹp hơn)
- Tầm nhìn bị hạn chế
- Đau mắt nặng
- Mờ mắt
- Thấy quầng sáng quanh ánh đèn
- Đỏ mắt.
Điều cần thận trọng
Bạn nên biết gì trước khi tiến hành đo nhãn áp?
Đo nhãn áp có thể được tiến hành trong nhiều tháng hoặc nhiều năm để phát hiện tăng nhãn áp. Ngoài ra, áp lực nội nhãn (IOP) có thể thay đổi ở các thời điểm khác nhau trong ngày, cho nên chỉ phương pháp đo nhãn áp thì không thể khẳng định bạn có bị tăng nhãn áp hay không. Nếu chỉ số nhãn áp cao, các phương pháp khác như soi đáy mắt, các nghiệm pháp về mắt, và kiểm tra thị lực có thể sẽ được bác sĩ tiến hành.
Quy trình thực hiện
Bạn nên làm gì trước khi đo nhãn áp?
Bạn phải gỡ bỏ kính áp tròng trước khi kiểm tra. Thuốc nhuộm có thể làm đổi màu kính áp tròng của bạn vĩnh viễn.
Bởi vì kĩ thuật đo này đo áp lực bên trong mắt của bạn, vì vậy bạn nên nới lỏng cà vạt vì điều này có thể làm tăng áp lực nội nhãn của bạn.
Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn có tiền sử viêm loét giác mạc, nhiễm trùng mắt, có tiền sử tăng nhãn áp trong gia đình cùng các loại thuốc đang sử dụng.
Quy trình thực hiện đo nhãn áp là gì?
Đo nhãn áp mất khoảng một vài phút.
Đo nhãn áp áp tròng
Bác sĩ sẽ sử dụng thuốc nhỏ mắt để gây tê bề mặt nên bạn sẽ không có cảm giác gì khi đo. Tiếp theo, họ đắp lên mắt một dải giấy có chứa thuốc nhuộm (fluorescein) hoặc nhỏ thuốc nhỏ mắt có chứa thuốc nhuộm để bác sĩ có thể quan sát giác mạc dễ dàng hơn.
Bạn đặt cằm trên một miếng đệm và nhìn thẳng vào đèn khe. Bác sĩ ngồi đối diện và chiếu đèn vào mắt bạn. Họ nhẹ nhàng đặt đầu dò nhãn kế vào mắt bạn để nhận được chỉ số áp suất trên nhãn kế.
Không dụi mắt sau đó 30 phút cho đến khi thuốc tê hết tác dụng.
Đo nhãn áp đè dẹt bằng điện tử
Bác sĩ cũng sử dụng thuốc nhỏ mắt để gây tê bề mặt của mắt.
Bạn nhìn thẳng về phía trước hoặc nhìn xuống. Bác sĩ nhẹ nhàng đặt đầu dò nhãn áp kế (hay còn gọi là máy đo nhãn áp cầm tay) vào mắt. Mỗi mắt được đo một vài lần để đưa ra con số trung bình, hiển thị trên màn hình của thiết bị.
Không dụi mắt sau đó 30 phút cho đến khi thuốc tê hết tác dụng.
Phương pháp đo nhãn áp không tiếp xúc
Bạn không cần dùng thuốc nhỏ làm tê mắt đối với phương pháp này.
Bạn đặt cằm trên một miếng đệm và nhìn thẳng vào máy. Một làn không khí ngắn được thổi vào mắt để làm phẳng giác mạc. Bạn sẽ nghe thấy một tiếng phụt và cảm thấy mát hoặc có một áp lực nhẹ đè lên mắt. Máy đo ghi nhận lại áp lực nội nhãn dựa trên ánh sáng phản xạ lại từ giác mạc. Thử nghiệm này có thể được thực hiện vài lần mỗi mắt.
Bạn nên làm gì sau khi đo nhãn áp?
Bạn có thể có cảm giác cộm mắt nhưng thường tự mất trong vòng 24 giờ. Hãy báo với bác sĩ nếu bạn cảm thấy đau trong lúc đo hoặc sau đó 48 giờ.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về quy trình thực hiện, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải đáp.
Hướng dẫn đọc kết quả
Kết quả của bạn có ý nghĩa gì?
Chỉ số nhãn áp bình thường là bao nhiêu?
Nhãn áp bình thường là khác nhau ở mỗi người và thường cao hơn sau khi bạn thức dậy. IOP thay đổi nhiều ở những người có bệnh Glocom. Phụ nữ thường có IOP cao hơn nam giới và IOP thường sẽ cao hơn khi bạn già đi.
- Bình thường: 10-21 mmHg
- Bất thường: Trên 21 mmHg
Giá trị cao
Áp lực nội nhãn (IOP) cao có thể là dấu hiệu bệnh hoặc nguy cơ cao phát triển bệnh Glocom. Những người có nhãn áp liên tục trên 27mm Hg thường phát triển bệnh Glocom, trừ khi áp lực được giảm bớt nhờ thuốc.
Những người có IOP liên tục cao hơn 21 mmHg nhưng không có tổn thương thần kinh thị giác được gọi là tăng nhãn áp. Những người này có thể có nguy cơ phát triển thành bệnh Glocom theo thời gian.
Khoảng giá trị bình thường của kỹ thuật đo nhãn áp có thể không giống nhau giữa các cơ sở y tế. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào về kết quả xét nghiệm.
