Thai 3 tháng đầu là quãng thời gian mà những “hiểm họa” thai kỳ thường xuyên rình rập. Do đó, bạn cần thay đổi nhiều trong chế độ sinh hoạt để đảm bảo cả mẹ và bé đều khỏe.
3 tháng đầu thai kỳ là khoảng thời gian rất đáng mong đợi nhưng cũng rất nhạy cảm. Ở giai đoạn này, cơ thể mẹ sẽ trải qua rất nhiều thay đổi cùng với đó là hàng loạt những cung bậc cảm xúc khác nhau từ hạnh phúc vỡ òa cho đến những nỗi băn khoăn, lo lắng về sức khỏe của bé cưng. Nếu đây là lần đầu mang thai và bạn chưa có nhiều kinh nghiệm chăm sóc bản thân thì những chia sẻ dưới đây từ Hello Bacsi chắc chắn sẽ vô cùng hữu ích đấy.
Đừng chủ quan, lơ là khi mang thai 3 tháng đầu
Một thai kỳ sẽ kéo dài khoảng 40 tuần và được chia thành 3 tam cá nguyệt. Trong đó, tam cá nguyệt thứ nhất sẽ được tính ngày đầu của kỳ kinh cuối và kéo dài đến cuối tuần thứ 13 của thai kỳ. Trong thời gian này, hầu hết các bà mẹ đều băn khoăn về những vấn đề như:
- Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt
- Xét nghiệm tiền sản
- Sự thay đổi của cơ thể, đặc biệt là về cân nặng
- Sức khỏe và sự phát triển của bé
- Kiêng cữ khi mang thai
Nếu tam cá nguyệt thứ 2, tam cá nguyệt thứ 3 được xem là “tuần trăng mật thai kỳ” thì tam cá nguyệt thứ nhất lại là giai đoạn cần hết sức thận trọng. Bởi ở giai đoạn này, mẹ sẽ phải đối mặt với chứng ốm nghén, gây nôn ói, khó chịu. Ngoài ra, đây cũng là lúc mà mẹ rất dễ gặp phải các tai biến sản khoa như thai chết lưu, thai có vấn đề về nhiễm sắc thể…
3 tháng đầu thai kỳ là lúc cơ thể mẹ có nhiều thay đổi….
Mỗi người sẽ gặp phải những triệu chứng thai kỳ khác nhau. Sẽ có những bà bầu trải qua 3 tháng đầu hết sức thoải mái nhưng cũng có trường hợp gặp phải những triệu chứng cực kỳ khó chịu. Dưới đây là một số thay đổi cụ thể và nguyên nhân thường là do sự thay đổi của hormone đang làm ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan:
- Chảy máu: Khoảng 25% phụ nữ mang thai bị ra máu nhẹ khi mang thai 3 tháng đầu. Đây có thể là dấu hiệu cho thấy phôi thụ tinh đã làm tổ trong tử cung.
- Ngực căng tức: Có thể xảy ra trong suốt tam cá nguyệt thứ nhất và nguyên nhân là do nội tiết tố thay đổi để các ống dẫn sữa sẵn sàng tiết sữa để nuôi bé cưng.
- Táo bón: Nồng độ hormone progesterone tăng có thể làm ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Ngoài ra, việc bổ sung sắt trước khi sinh cũng có thể dẫn đến tình trạng này.
- Khí hư: Xuất hiện dịch loãng, màu trắng sữa.
- Mệt mỏi quá mức do cơ thể đang phải làm việc hết sức để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi.
- Thay đổi khẩu vị: Hơn 60% bà bầu có cảm giác thèm ăn và một nửa trong số đó thèm những món mà mình không thích
- Đi tiểu nhiều do tử cung đã bắt đầu phát triển và tăng áp lực lên bàng quang.
- Ợ nóng: Nồng độ hormone progesterone tăng có thể làm giãn van ngăn cách dạ dày và thực quản, khiến axit từ dạ dày trào ngược lên, gây ra cảm giác nóng rát.
- Tâm trạng bất ổn: Mệt mỏi, hormone thay đổi có thể khiến tâm trạng bạn thay đổi liên tục từ vui sướng đến đau khổ, hy vọng đến thất vọng chỉ trong vài giây.
- Ốm nghén: Hơn 85% bà bầu gặp phải và nguyên nhân là do sự thay đổi hormone trong cơ thể. Bạn có thể bị ốm nghén suốt tam cá nguyệt đầu tiên.
- Tăng cân: Ở tam cá nguyệt thứ nhất, mẹ có thể tăng từ 1,4 đến 2,7kg
Sự phát triển của thai nhi 3 tháng đầu
Trong thời gian mang thai 3 tháng đầu, hầu hết các cơ quan trong cơ thể bé đều đã hình thành. Cụ thể:
- Trứng được thụ tinh sẽ phân chia thành nhiều tế bào và nhanh chóng làm tổ trong tử cung. Nhau thai, dây rốn và túi ối đều bắt đầu phát triển.
- Hệ thần kinh sẽ thay đổi từ ống thần kinh mở sang não và tủy sống. Các dây thần kinh và cơ bắt đầu hoạt động cùng nhau.
- Trái tim hình thành và bắt đầu đập. Các bác sĩ có thể nghe thấy tim thai sớm nhất là vào tuần thứ 6.
- Hệ tiêu hóa đang phát triển, kể cả ruột và thận.
- Bé đã hình thành cánh tay, chân, ngón tay và ngón chân. Khuôn mặt cũng đã có mắt, tai, mũi và miệng. Lưỡi và chồi răng mọc lên. Mí mắt che đi đôi mắt và đến cuối tam cá nguyệt thứ nhất, bé còn có cả móng tay.
- Bộ phận sinh dục cũng bắt đầu hình thành nhưng vẫn còn quá sớm để biết giới tính.
- Cuối tam cá nguyệt thứ nhất, chiều dài của thai nhi là khoảng 6,5 đến 7,5cm.
Chăm sóc mẹ bầu trong 3 tháng đầu thai kỳ
Khám thai 3 tháng đầu
Khi mới biết mình có thai, bạn hãy đi khám ngay để xác định chắc chắn về việc mang thai. Thông thường, bạn nên đi khám mỗi tháng một lần trong tam cá nguyệt đầu tiên. Bác sĩ sẽ kiểm tra cân nặng, huyết áp, xét nghiệm nước tiểu và lắng nghe nhịp tim của thai nhi.
Trong lần khám đầu tiên, bác sĩ có thể tiến hành khám sức khỏe tổng quát và vùng chậu. Ngoài ra, bạn cũng có thể được yêu cầu thực hiện các xét nghiệm như:
- Siêu âm thai
- Xét nghiệm Pap
- Đo huyết áp
- Xét nghiệm các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như HIV và viêm gan
- Tính ngày dự sinh
- Sàng lọc các yếu tố nguy cơ như thiếu máu
- Kiểm tra tuyến giáp
- Kiểm tra cân nặng
Ở tuần thứ 11, bác sĩ có thể chỉ định đo độ mờ da gáy (NT) để chẩn đoán hội chứng Down sớm trong thai kỳ. Bạn cũng có thể hỏi bác sĩ về việc sàng lọc di truyền trong thai kỳ để tìm ra nguy cơ mắc các bệnh di truyền cụ thể.
Nếu bạn mang thai trên 35 tuổi, bạn bị thừa cân, nhẹ cân, huyết áp cao, tiểu đường, HIV, ung thư hoặc các rối loạn miễn dịch khác, mang thai đôi hoặc đa thai, bạn nên đi khám thai thường xuyên vì đây là những yếu tố cho thấy bạn có nguy cơ cao gặp biến chứng thai kỳ.
Dinh dưỡng cho mẹ
Dù đang phải ăn cho 2 người nhưng bạn không cần phải ăn quá nhiều, mỗi ngày bạn chỉ cần cung cấp thêm 150 calo trong tam cá nguyệt đầu tiên.
- Duy trì chế độ ăn giàu dinh dưỡng, ăn nhiều rau xanh, trái cây, các dạng protein ít chất béo và chất xơ
- Bổ sung axit folic, sắt, canxi, vitamin A, D, C, B đầy đủ. Thiếu hụt axit folic có thể gây khiếm khuyết ống thần kinh ở thai nhi.
- Nếu khó chịu vì buồn nôn do ốm nghén, hãy chia thành nhiều bữa ăn nhỏ với những món ăn nhạt, giàu protein như bánh quy giòn, thịt, phô mát, nước trái cây…
- Nếu bạn thèm ăn những thứ phi thực phẩm như đất sét, bụi bẩn, bột giặt, phấn… bạn nên đi khám vì đây có thể là dấu hiệu cho thấy bạn mắc hội chứng Pica.
- Uống ít nhất 8 ly nước mỗi ngày. Bạn cũng có thể bổ sung thêm chất lỏng cho cơ thể từ nước trái cây, súp, canh, sữa.
Chế độ sinh hoạt
- Vận động nhẹ nhàng với các bài tập như yoga cho bà bầu, thiền, đi bộ, chạy bộ…. Bạn cũng có thể rèn luyện cơ sàn chậu bằng các bài tập Kegel.
- Theo nghiên cứu được công bố bởi Tạp chí Thực hành tổng hợp Anh Quốc, quan hệ khi mang thai 3 tháng đầu hoàn toàn được nếu sức khỏe của bạn ổn định và cảm thấy có hứng thú với chuyện “yêu”. Tuy nhiên, tùy thuộc vào sức khỏe mà bạn quyết định số lần “yêu” và tư thế quan hệ phù hợp. Ngoài ra, bạn nên tránh những hành động quá mạnh bạo vì rất dễ gây ảnh hưởng đến thai nhi.
- Chú ý nghỉ ngơi, thư giãn, tránh làm việc quá sức. Bạn cũng nên chợp mắt hoặc nghỉ ngơi khi cần trong ngày.
- Nếu thấy quá mệt mỏi, bạn có thể tìm người để chia sẻ về những lo lắng, băn khoăn của bản thân. Bạn có thể nói chuyện với chồng, bạn bè, thành viên trong gia đình hoặc thậm chí là một chuyên gia.
Những điều cần tránh khi mang thai 3 tháng đầu
- Tập thể dục quá sức vì có thể gây chấn thương cho dạ dày
- Sử dụng bia, rượu, các món ăn, thức uống có chứa caffeine như trà, cà phê
- Hút thuốc
- Sử dụng ma túy
- Dùng đồ tái, thịt cá sống hoặc hải sản hun khói
- Dùng các loại cá có hàm lượng thủy ngân cao như cá mập, cá kiếm, cá thu hoặc cá hồng trắng
- Ăn rau mầm sống
- Tiếp xúc với phân chó mèo vì bạn có thể bị nhiễm ký sinh trùng toxoplasma
- Sữa chưa tiệt trùng hoặc các sản phẩm từ sữa khác
- Thịt nguội hoặc xúc xích..
Lưu ý trong tam cá nguyệt thứ nhất
Mang thai và sinh con có thể ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của bạn. Trong thời gian mang thai 3 tháng đầu, sẽ có rất nhiều điều bạn cần suy nghĩ để chuẩn bị cho tương lai:
- Tam cá nguyệt đầu tiên là thời điểm thai vẫn chưa ổn định, bạn có thể đợi sang tam cá nguyệt thứ hai rồi hẳn chia sẻ việc mang thai với người thân, bạn bè
- Cân nhắc có nên tiếp tục làm việc hay không. Ngoài ra, bạn cũng nên tìm hiểu thêm về chế độ nghỉ thai sản.
- Ở giai đoạn này, bạn cũng có thể bắt đầu cân nhắc đến việc chọn nơi sinh.
Bạn nên đi khám ngay nếu:
- Bị chảy máu nhiều, đau bụng dưới hoặc đau nhói ở bụng vì đó có thể là dấu hiệu của sảy thai hoặc thai ngoài tử cung.
- Dịch tiết âm đạo có mùi hôi, có màu xanh lá cây hoặc vàng hoặc tiết nhiều dịch trong suốt
- Chóng mặt nghiêm trọng
- Tăng cân nhanh hoặc tăng cân quá ít
Dù vất vả nhưng mang thai vẫn là một trong những khoảng thời gian hạnh phúc nhất trong cuộc đời. Ở giai đoạn mang thai 3 tháng đầu dù có nhiều nguy cơ nhưng bạn đừng nên quá căng thẳng, lo lắng nếu không có dấu hiệu bất thường để tránh gây áp lực tinh thần.
[embed-health-tool-due-date]
