Sốt xuất huyết ở trẻ em

Gần đây chúng ta thấy các bé sốt rất nhiều, đa phần liên quan đến nhiễm Covid -19. Tuy nhiên vẫn có một số bệnh lý nhiễm mà các bố mẹ không nên bỏ qua, trong đó có bệnh lý sốt xuất huyết. Nói như vậy để các bố mẹ thận trọng hơn, chứ không phải lo lắng quá mức đâu nha. Lâu lâu ôn bài để đừng quên thôi mà. Vậy những suy nghĩ sai lầm nào thường gặp về căn bệnh này, chúng ta cùng điểm qua nhé!

✅ BỊ SXH LÀ NẶNG, PHẢI NHẬP VIỆN!

Điều này cũng chưa đúng. SXH có 3 mức độ: nhẹ, có dấu hiệu cảnh báo, và SXH nặng. Đa phần các bé mắc SXH nhẹ có thể theo dõi tại nhà. Tuy nhiên cần phải đi tái khám gần bởi vì bệnh có thể chuyển từ mức độ nhẹ sang mức độ nặng trong quá trình diễn tiến. Phải đi khám ngay nếu có 1 trong những dấu hiệu cảnh báo. Vậy những dấu hiệu cảnh báo là gì ? Sau đây là những dấu hiệu cảnh báo:

- Người bệnh khó chịu hơn hoặc quấy hơn dù sốt giảm hoặc hết sốt

- Không ăn uống được

- Nôn ói nhiều

- Đau bụng nhiều

- Tay chân lạnh, ẩm

- Mệt lả, bứt rứt

- Chảy máu mũi, miệng hoặc bất kỳ chỗ nào

- Không đi tiểu trên 6 giờ

- Biểu hiện thay đổi hành vi thay đổi như lú lẫn, tăng kích thích, vật vã hoặc li bì

Tuy nhiên nên xem xét chỉ định nhập viện trong các trường hợp sau dù chưa có dấu hiệu cảnh báo.

- Sống một mình

- Nhà xa cơ sở y tế không thể nhập viện kịp thời khi bệnh trở nặng

- Gia đình không có khả năng theo dõi

- Dư cân, béo phì

- Phụ nữ có thai

- Trẻ nhỏ hơn 1 tuổi hoặc người lớn hơn 60 tuổi

- Có bệnh mạn tính đi kèm

✅ SỐT XUẤT HUYẾT (SXH) KHÔNG NGUY HIỂM!

Hoàn toàn sai. Mặc dù hầu hết trường hợp ở thể nhẹ. Tuy nhiên không được chủ quan bởi vì SXH vẫn có khả năng gây ra biến chứng nặng như xuất huyết nội tạng, tổn thương não, tổn thương gan thận nếu không được phát hiện kịp thời.

Những đối tượng nào có nguy cơ diễn tiến nặng hay dễ có biến chứng ?

Diễn tiến nặng thường xảy ra vào ngày 3-7 của bệnh, lúc này trẻ có khuynh hướng giảm sốt nên các bố mẹ dễ chủ quan. Do đó trong bệnh SXH Dengue này thường sau ngày 7 của bệnh mới yên tâm được. Các đối tượng đặc biệt quan tâm bao gồm trẻ dưới 12 tháng tuổi, trẻ béo phì, trẻ có bệnh mạn tính kèm theo như tiểu đường, bệnh thận, bệnh tim, bệnh về máu… và các nhóm trẻ có hoàn cảnh đặc biệt như sống một mình, sống ở vùng sâu vùng xa nơi không có phương tiện vận chuyển. Đây là những đối tượng dễ có nguy cơ diễn tiến nặng và có biến chứng hơn những nhóm khác.

✅ HẾT SỐT HẾT BỆNH!

Suy nghĩ này hoàn toàn sai lầm. Bệnh thường diễn tiến qua 3 giai đoạn. Giai đoạn đầu sốt cao, giai đoạn nguy hiểm thường vào ngày thứ 3 - 7 của bệnh. Lúc này trẻ có thể sốt giảm hơn giai đoạn đầu. Do đó KHÔNG được nghĩ rằng HẾT SỐT LÀ HẾT BỆNH. Giai đoạn hồi phục thường xảy ra vào ngày thứ 7 - 10 của bệnh, trẻ lúc này hết sốt, nhưng tổng trạng tươi tỉnh, ăn ngon miệng, tiểu nhiều và có thể phát ban hồi phục hoặc ngứa ngoài da.

✅ BỊ RỒI KHÔNG BỊ NỮA!

Hoàn toàn sai lầm. SXH là bệnh truyền nhiễm gây dịch do vi rút Dengue gây nên. Vi rút này có 4 type huyết thanh là DEN 1, DEN 2, DEN 3 và DEN 4. Do đó bị type này rồi có thể bị type khác nên hoàn toàn không có chuyện bị rồi thì không bị nữa.

✅ ĐÃ CÓ VACXIN NGỪA SXH!

Vac xin hiện tại vẫn đang được đánh giá. Do đó tới hiện tại vẫn chưa có thuốc để chích ngừa. Biện pháp phòng bệnh chủ yếu là kiểm soát côn trùng trung gian truyền bệnh như tránh muỗi đốt, diệt bọ gậy (loăng quăng), diệt muỗi trưởng thành, vệ sinh môi trường loại bỏ ổ chứa nước đọng.

✅ CÓ THỂ DÙNG IBUPROFEN ĐỂ HẠ SỐT TRONG BỆNH SXH!

Điều đầu tiên và quan trọng nhất các bố mẹ không bao giờ được quên, thuốc hạ sốt an toàn duy nhất dùng cho trẻ mắc SXH Dengue phải có thành phần là paracetamol KHÔNG được dùng Ibuprofen và aspirin hay các loại thuốc kháng viêm steroid và non – steroid khác vì có thể gây xuất huyết hoặc làm nặng thêm tình trạng xuất huyết sẵn có, thường gặp nhất là xuất huyết tiêu hoá. Điều thứ 2 là liều hạ sốt Paracetamol ở trẻ em trong bệnh lý này chỉ là 10 - 15mg/kg/lần, KHÔNG hơn 4 lần/ngày. Ngoài ra nên nhớ để thoáng trẻ và cho trẻ uống thêm nhiều nước, nhưng nhớ đừng chọn những thức ăn uống có màu nâu đỏ vì sẽ khó khăn trong việc phân biệt ói ra thức uống hay tình trạng xuất huyết tiêu hoá của trẻ nhé các bố mẹ.

Không có thuốc điều trị đặc hiệu cũng như chưa có vaccine để phòng ngừa SXH. Do đó không cho bé uống kháng virus, kháng sinh tại nhà. Chỉ điều trị triệu chứng và theo dõi những dấu hiệu nặng là quan trọng. Các bố mẹ cho bé uống thật nhiều nước, ăn những món lỏng như súp, cháo. Tránh các loại nước có ga, nước hay thức ăn sẫm màu, có màu nâu đỏ. Cần quan tâm theo dõi những dấu hiệu cảnh báo để đưa bé đi khám ngay nếu có.