Các bệnh về lưỡi

Lưỡi là một cơ quan quan trọng của hệ tiêu hóa và hệ thần kinh, giúp cảm nhận vị giác, hỗ trợ nói và nhai nuốt. Các bệnh về lưỡi có thể ảnh hưởng đến chức năng và gây khó chịu, đau đớn. Dưới đây là một số bệnh thường gặp liên quan đến lưỡi:

1. Viêm Lưỡi (Glossitis)

• Mô tả: Viêm lưỡi là tình trạng lưỡi bị sưng, đỏ, đau và thay đổi hình dạng hoặc màu sắc. Lưỡi có thể trở nên mịn màng do mất nhú lưỡi.
• Nguyên nhân:
• Dị ứng với thực phẩm, hóa chất, thuốc.
• Nhiễm trùng do vi khuẩn, virus, hoặc nấm (ví dụ: nhiễm nấm Candida).
• Thiếu vitamin, đặc biệt là vitamin B12, axit folic, hoặc sắt.
• Chấn thương hoặc kích thích từ răng giả, cắn phải lưỡi.
• Triệu chứng: Lưỡi sưng, đau, nhạy cảm với thực phẩm nóng hoặc cay, có cảm giác bỏng rát.

2. Nhiễm Nấm Lưỡi (Nấm Miệng - Oral Thrush)

• Mô tả: Đây là một bệnh nhiễm trùng nấm (thường là nấm Candida albicans) xảy ra trên lưỡi hoặc bên trong miệng.
• Nguyên nhân: Hệ miễn dịch yếu, sử dụng thuốc kháng sinh hoặc corticosteroid trong thời gian dài, hoặc mắc bệnh lý như tiểu đường, HIV.
• Triệu chứng: Xuất hiện các mảng trắng, kem, dày trên bề mặt lưỡi và bên trong miệng; có thể gây đau, rát hoặc khó nuốt.

3. Lưỡi Địa Đồ (Geographic Tongue)

• Mô tả: Đây là một tình trạng lưỡi có các vùng không đều màu, mịn màng, thường hình thành các mảng trắng hoặc đỏ có hình dạng giống như bản đồ. Các vùng này có thể thay đổi vị trí theo thời gian.
• Nguyên nhân: Nguyên nhân chính xác chưa được biết, nhưng có thể liên quan đến di truyền hoặc stress.
• Triệu chứng: Lưỡi thay đổi màu sắc, có thể cảm thấy đau rát khi ăn đồ cay, nóng hoặc chua.

4. Lưỡi Lông (Hairy Tongue)

• Mô tả: Đây là tình trạng nhú lưỡi trở nên dài ra và bề mặt lưỡi có thể bị bao phủ bởi một lớp mảng bám dày, có màu sắc khác nhau (đen, nâu, trắng, xanh lá cây). Nhìn vào có thể giống như lông mọc trên lưỡi.
• Nguyên nhân: Thường do vệ sinh răng miệng kém, hút thuốc, sử dụng quá nhiều cà phê, hoặc dùng thuốc kháng sinh, nước súc miệng có chứa peroxide.
• Triệu chứng: Lưỡi có vẻ bề mặt lông, có mùi hôi, cảm giác khó chịu trong miệng.

5. Lưỡi Phồng Rộp (Tongue Blisters)

• Mô tả: Lưỡi xuất hiện các mụn nước nhỏ hoặc phồng rộp, có thể gây đau hoặc khó chịu.
• Nguyên nhân:
• Nhiễm virus như herpes simplex.
• Vết thương từ cắn phải lưỡi hoặc chấn thương từ thức ăn nóng.
• Dị ứng thực phẩm hoặc chất hóa học.
• Triệu chứng: Đau đớn, khó chịu khi ăn uống, mụn nước hoặc vết loét trên lưỡi.

6. Ung Thư Lưỡi

• Mô tả: Đây là tình trạng ung thư phát triển ở các tế bào của lưỡi, thường gặp nhất là ung thư biểu mô tế bào vảy (squamous cell carcinoma).
• Nguyên nhân:
• Sử dụng thuốc lá, uống rượu lâu dài.
• Nhiễm virus HPV (human papillomavirus).
• Di truyền hoặc tiếp xúc với các chất gây ung thư.
• Triệu chứng:
• Vết loét hoặc mảng trắng trên lưỡi không lành sau một thời gian dài.
• Đau lưỡi, khó nuốt, chảy máu không rõ nguyên nhân.
• Sưng hoặc khối u trên lưỡi hoặc hạch bạch huyết.

7. Lichen Planus

• Mô tả: Là bệnh viêm da tự miễn gây ra các vết trắng hoặc đỏ xuất hiện ở lưỡi và trong miệng.
• Nguyên nhân: Bệnh lý tự miễn, căng thẳng, hoặc kích thích từ các yếu tố môi trường.
• Triệu chứng: Các vết loét trắng, đỏ hoặc có dạng mạng lưới trên lưỡi, gây ngứa, rát hoặc đau.

8. Thiếu Vitamin B12 và Sắt

• Mô tả: Thiếu hụt vitamin B12 hoặc sắt có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của lưỡi, làm lưỡi trở nên sưng, đỏ và gây đau.
• Nguyên nhân: Chế độ ăn uống không đủ vitamin và khoáng chất, hoặc do cơ thể không hấp thụ tốt các chất dinh dưỡng này.
• Triệu chứng: Lưỡi sưng đỏ, mất cảm giác, đau, kèm theo các triệu chứng khác như mệt mỏi, thiếu máu.

9. Viêm Họng Hạt (Pharyngitis)

• Mô tả: Là viêm nhiễm ở vòm họng nhưng có thể lan đến lưỡi, gây ra cảm giác khó chịu hoặc đau ở lưỡi.
• Nguyên nhân: Nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus, thường gặp nhất là do liên cầu khuẩn (streptococcus).
• Triệu chứng: Đau họng, đau lưỡi, khó nuốt, sưng hạch bạch huyết.

Kết Luận

Các bệnh về lưỡi có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ nhiễm trùng, viêm nhiễm, đến các vấn đề về dinh dưỡng và ung thư. Việc nhận biết các triệu chứng sớm và điều trị kịp thời rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của lưỡi và ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn. Nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở lưỡi, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị chính xác.