Suy tĩnh mạch

Bệnh suy tĩnh mạch là gì?

Động mạch giúp mang máu từ tim đến các bộ phận khác trong cơ thể. Ngược lại, các tĩnh mạch giúp mang máu trở về tim và các van trong tĩnh mạch trong chi dưới sẽ giúp máu lưu thông ngược chiều trọng lực mà không chảy ngược lại được.

Khi tĩnh mạch gặp vấn đề trong việc đưa máu từ chân trở lại tim, tình trạng này được gọi là suy tĩnh mạch hay suy giãn tĩnh mạch chi dưới. Lúc này, máu dồn ứ trong các tĩnh mạch ở chân và làm chúng càng giãn rộng ra theo thời gian.

Giãn tĩnh mạch có nguy hiểm không? Bệnh này hiếm khi gây biến chứng nhưng vẫn phải thận trọng. Các biến chứng tiềm ẩn của suy tĩnh mạch chi dưới có thể bao gồm loét da, hình thành cục máu đông gây đau và sưng phù chân, chảy máu do các tĩnh mạch nông gần bề mặt da bị vỡ ra.

Triệu chứng

Những dấu hiệu và triệu chứng suy giãn tĩnh mạch chân

Các triệu chứng suy tĩnh mạch chi dưới bạn có thể gặp phải gồm:

• Sưng phù chân hoặc mắt cá chân
• Đau chân hơn khi đứng và cải thiện khi đưa chân lên cao
• Có các cơn chuột rút ở bắp chân
• Đau âm ỉ hoặc có cảm giác nặng chân
• Ngứa chân
• Vùng da ở chân hoặc trên mắt cá chân dày và cứng hơn
• Thay đổi màu sắc của da, đặc biệt là phần da xung quanh mắt cá chân như da đỏ hoặc sưng, chảy nước hay đóng vảy. Nếu bạn gãi, da sẽ rất dễ bị kích ứng hoặc nứt nẻ
• Vết loét hoặc vết thương ở chân chậm lành
• Các tĩnh mạch trên bề mặt da giãn rộng, thấy rõ những đường tĩnh mạch màu xanh trên da
• Cảm giác căng cứng ở bắp chân khi vận động và tăng dần cả khi nghỉ ngơi

Khi nào bạn nên đến gặp bác sĩ?

Hãy đến cơ sở y tế gần nhất nếu bạn thấy:

• Xuất hiện các triệu chứng giãn tĩnh mạch kể trên
• Đã dùng vớ y khoa và hạn chế đứng, ngồi lâu một tư thế nhưng tình trạng bệnh không thuyên giảm hoặc ngày càng nặng hơn
• Đau chân hoặc sưng phù chân đột ngột, sốt, xuất hiện mảng đỏ da ở chân hoặc có vết thương hở ở chân

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây bệnh suy giãn tĩnh mạch chân là gì?

Nguyên nhân gây suy giãn tĩnh mạch chi dưới chủ yếu là do các van trong tĩnh mạch gặp trục trặc (suy yếu hay mất chức năng) hoặc do từng có cục máu đông trong chân. Sau khi cục máu đông tan rã, nó có thể để lại mô sẹo làm hỏng tĩnh mạch. Những điều này ngăn cản máu di chuyển ngược chiều trọng lực để về tim.

Một số trường hợp, cơ bắp ở chân bị suy yếu gây chèn ép dòng máu về tim cũng có khả năng góp phần gây suy giãn tĩnh mạch.

Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:

• Tuổi tác, bệnh phổ biến hơn ở người trên 50 tuổi do các van tĩnh mạch bắt đầu bị lão hóa
• Giới tính nữ do thay đổi nội tiết tố
• Béo phì, thừa cân
• Mang thai
• Hút thuốc
• Tiền sử gia đình bị suy tĩnh mạch
• Ngồi hoặc đứng trong thời gian dài mà không di chuyển

Chẩn đoán và điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trong từng trường hợp.

Những kỹ thuật y tế nào giúp chẩn đoán bệnh suy giãn tĩnh mạch chân?

Đọc tiếp

Đầu tiên, bác sĩ sẽ kiểm tra sức khỏe và xem tiền sử bệnh của bạn và gia đình. Đồng thời, họ sẽ quan sát chân của bạn để tìm kiếm các triệu chứng gợi ý suy tĩnh mạch.

Bạn có thể cần thực hiện siêu âm Doppler. Xét nghiệm này sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh tĩnh mạch ở chân trên một màn hình máy tính, nhằm quan sát dòng máu chảy qua các van trong tĩnh mạch. Nhờ đó, bác sĩ sẽ phát hiện ra cục máu đông.

Ngoài ra, để loại trừ các vấn đề khác có thể gây ra triệu chứng giống với suy tĩnh mạch chân, bác sĩ có thể chỉ định thêm nghiệm pháp đo huyết áp hai chân, chụp cắt lớp vi tính mạch máu để kiểm tra xem bạn có bị bệnh động mạch ngoại biên kèm theo hay không.

Những phương pháp điều trị suy giãn tĩnh mạch chân

Điều trị suy tĩnh mạch thường bắt đầu bằng việc thay đổi lối sống và sử dụng vớ nén (tất nén) trên hai chi dưới. Loại vớ này có tính chất co giãn đặc biệt giúp tạo áp lực lên hệ tĩnh mạch từ mắt cá chân lên đến bắp chân. Khi đó, lưu lượng máu được cải thiện và giảm bớt triệu chứng sưng chân. Ngoài ra, bạn có thể cải thiện lưu lượng máu nhờ thực hiện thêm một số điều sau:

• Đưa hai chân lên cao bất cứ khi nào có thể, nhất là trong giấc ngủ ban đêm. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn nâng cao chân ít nhất 30 phút và lặp lại ít nhất 3 lần mỗi ngày.
• Mang vớ nén y khoa để tạo áp lực lên chân khi cần đứng hay di chuyển lâu trong ngày 
• Không vắt chéo chân khi ngồi
• Tập thể dục thường xuyên, đặc biệt là đi bộ sẽ rất tốt cho tình trạng của bạn. Ngoài ra, bác sĩ có thể hướng dẫn bạn tập thêm các bài tập uốn cong bàn chân và mắt cá chân
• Giảm cân nặng.

Nếu những thay đổi kể trên vẫn không đủ, bạn cần:

Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc sử dụng trong trường hợp suy giãn tĩnh mạch là:

• Thuốc kháng sinh nếu có nhiễm trùng da hoặc vết loét
• Thuốc chống đông máu
• Thuốc lợi tiểu nếu bạn có mắc kèm bệnh thận hoặc suy tim

Cắt bỏ đoạn tĩnh mạch mất cấu trúc bằng laser nội tĩnh mạch hoặc đốt sóng cao tần

Đây là thủ thuật xâm lấn tối thiểu, sử dụng ống thông nhỏ đưa vào tĩnh mạch bị ảnh hưởng. Sau đó, ống thông sẽ cung cấp nhiệt (từ laser hoặc sóng cao tần) để bít tắc đoạn tĩnh mạch lại, tránh máu đọng trong tĩnh mạch.

Liệu pháp xơ hóa

Phương pháp này dành cho tình trạng suy tĩnh mạch tiến triển, giúp phá hủy các tĩnh mạch đã mất cấu trúc có kích thước từ nhỏ đến trung bình.

Trong tiêm xơ mạch máu, một chất được tiêm vào tĩnh mạch bị tổn thương để tạo sẹo đóng lại, làm cho đoạn mạch không còn khả năng vận chuyển máu nữa. Máu sẽ trở về tim thông qua những tĩnh mạch khác.

Tước tĩnh mạch

Phẫu thuật được thực hiện trong những trường hợp giãn tĩnh mạch kích thước lớn. Bác sĩ sẽ buộc hoặc loại bỏ các tĩnh mạch bị hư hỏng để máu không chảy qua đó nữa.

Phẫu thuật cắt tĩnh mạch

Bác sĩ sẽ thực hiện các vết mổ nhỏ ở chân, gần vị trí tĩnh mạch bị tổn thương và lấy các đoạn tĩnh mạch này ra ngoài. Phẫu thuật chỉ dùng cho những trường hợp suy tĩnh mạch nghiêm trọng.

Phòng ngừa

Những biện pháp nào giúp phòng ngừa bệnh suy giãn tĩnh mạch chi dưới?

Suy tĩnh mạch mạn tính có xu hướng nghiêm trọng dần theo thời gian. Tuy nhiên, bạn có thể kiểm soát và điều trị hiệu quả tình trạng này ở giai đoạn đầu. Thực hiện các cách tự chăm sóc tại nhà theo hướng dẫn từ bác sĩ sẽ giúp giảm bớt khó chịu và ngăn tình trạng suy tĩnh mạch trở nặng hơn.

Nếu gia đình bạn có tiền sử bị suy tĩnh mạch chi dưới, bạn có thể thực hiện các cách được gợi ý dưới đây để giảm bớt nguy cơ suy tĩnh mạch tiến triển:

• Không ngồi hoặc đứng ở một vị trí trong thời gian dài. Hãy đứng dậy và di chuyển, vận động thường xuyên.
• Tránh đi giày cao gót
• Tránh mặc quần bó chặt, vải không co giãn
• Ăn nhiều rau củ quả, ăn nhạt
• Nâng cao chân khi ngồi hoặc nằm
• Không hút thuốc, nếu đang hút hãy tìm cách cai thuốc lá
• Tập thể dục thường xuyên
• Duy trì trọng lượng cơ thể ở mức hợp lý

Trên đây là toàn bộ thông tin về suy tĩnh mạch và những điều bạn có thể làm để phòng ngừa tình trạng này. Hãy nhớ suy giãn tĩnh mạch rất phổ biến và dễ mắc phải, vì vậy hãy hành động ngay từ hôm nay nhằm bảo vệ sức khỏe của bản thân nhé!