Bạn đọc hỏi:

Chào bác sĩ, tôi năm nay 53 tuổi. Dạo gần đây tôi thường bị chóng mặt, mờ mắt, đau đầu. Khi đo huyết áp thì thấy chỉ số huyết áp là 160/110 mmHg. Vậy xin hỏi bác sĩ huyết áp 160/110 mmHg có cao không và có nguy hiểm không? Xin cảm ơn bác sĩ nhiều.

Chú Long (53 tuổi)

Bác sĩ trả lời:

Chào bạn,

– Với câu hỏi Huyết áp 160/110 mmHg có cao không và nguy hiểm không?, bác sĩ Ngô Võ Ngọc Hương, chuyên khoa Tim mạch, đang công tác tại Bệnh viện Nhân dân 115 giải đáp như sau:

Huyết áp 160/110 mmHg có cao không?

Hiện nay, khi đời sống vật chất ngày càng được cải thiện, có khoảng ⅓ người trưởng thành bị huyết áp cao. Tuy nhiên, chỉ có một nửa trong số những người đó kiểm soát được tình trạng của mình. Nhiều người đã mắc chứng huyết áp cao khi đang ở độ tuổi cuối 30 hoặc đầu 40 và tình trạng này sẽ xảy ra phổ biến hơn khi mọi người già đi. Tuy nhiên, do chứng béo phì, ngày càng có nhiều trẻ em bị cao huyết áp.

Huyết áp được định nghĩa là lực của máu đẩy vào thành động mạch khi tim bơm máu. Huyết áp cao – còn được gọi là bệnh tăng huyết áp – là một căn bệnh mà máu chảy qua các mạch máu (động mạch) ở áp suất cao hơn bình thường.

Huyết áp được đo bằng hai con số. Số đầu tiên, hoặc số trên, là áp suất trong mạch máu khi tim đập, được gọi là huyết áp tâm thu. Áp suất tâm thu là cao hơn trong hai con số. Số thứ hai, hoặc số dưới, đo lực của máu trong động mạch trong khi tim được thư giãn giữa các nhịp đập. Số dưới là số thấp hơn trong hai số và được gọi là áp suất tâm trương.

Huyết áp được xem bình thường là khi có kết quả 120/80 hoặc thấp hơn. Huyết áp được coi là cao (giai đoạn 1) nếu là 130/80. Huyết áp cao giai đoạn 2 là 140/90 hoặc cao hơn. Nếu từng được đo chỉ số huyết áp 180/110 hoặc cao hơn, dù chỉ mới một lần, hãy đi khám ngay lập tức. Mức huyết áp này được coi là “cơn tăng huyết áp khẩn trương” và cần can thiệp kịp thời.

Các chỉ số đo huyết áp từ 120/80 đến 129/89 được coi là tiền tăng huyết áp. Người tiền tăng huyết áp không có huyết áp thấp như bình thường nhưng vẫn chưa được coi là bị cao huyết áp.

Như vậy, trong trường hợp của chú Long với câu hỏi huyết áp 160/110 có cao không, khi đã sắp quá độ tuổi trung niên, chỉ số huyết áp 160/110 mmHg của chú đã được xem là có bệnh tăng huyết áp. Kết luận này là có cơ sở khi huyết áp được đo đúng tiêu chuẩn. Hơn nữa, các triệu chứng chóng mặt, mờ mắt, đau đầu do chú khai báo có thể gợi ý tình trạng tăng huyết áp đã lâu dài và đã có thể xảy ra tổn thương cơ quan đích – vốn là hậu quả do bệnh tăng huyết áp gây ra.

Huyết áp 160/110 mmHg có nguy hiểm không? Ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

Với câu hỏi huyết áp 160/110 mmHg có cao không thì câu trả lời là CÓ. Vậy huyết áp cao như vậy ảnh hưởng như thế nào đối với sức khỏe. Bệnh tăng huyết áp thường được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” vì nó có thể hoàn toàn không có bất cứ triệu chứng gì. Tuy nhiên, khi không được điều trị và kiểm soát tốt, bệnh tăng huyết áp có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như sau:

Tổn thương thận

Thận bị tổn thương là một trong những nguy cơ phổ biến nhất mà bệnh nhân cao huyết áp phải đối mặt và ngược lại, bệnh nhân mắc bệnh thận cũng có nguy cơ cao bị tăng huyết áp.

Tổn thương thận do huyết áp cao xảy ra khi huyết áp cao làm cho các mạch máu khắp cơ thể, bao gồm cả thận, căng ra. Do căng thẳng thường xuyên, các mạch máu xung quanh thận bị suy yếu hoặc cứng lại. Điều này cản trở lưu lượng máu đến thận và cuối cùng là suy giảm hoạt động bình thường của thận. Nếu chức năng thận không còn, người bệnh phải chạy thận nhân tạo định kỳ mới có thể duy trì sự sống.

Đột quỵ

Đột quỵ xảy ra khi một mạch máu cung cấp máu cho não bị tắc nghẽn hoặc vỡ ra. Điều này ngăn chặn việc cung cấp oxy cho não dẫn đến chết các mô não. Đột quỵ có thể dẫn đến tê liệt mặt, thân người, tay chân hoặc thậm chí tử vong. Nguy cơ đột quỵ xảy ra liên quan trực tiếp đến mức độ cao của huyết áp.

Giảm thị lực

Huyết áp cao có thể làm cho các mạch máu cung cấp máu đến mắt bị vỡ hoặc xơ cứng lại, có thể chặn dòng máu bình thường vào mắt, do đó làm tổn thương dây thần kinh thị giác và gây giảm thị lực. Tình trạng này được gọi là bệnh thần kinh thị giác do thiếu máu cục bộ.

Bên cạnh đó, huyết áp cao cũng có thể gây tắc nghẽn các động mạch đưa máu đến võng mạc.

Tổn thương mạch máu

Do lực bơm máu quá lớn, các mạch máu phải căng ra để máu lưu thông dễ dàng, có thể khiến chúng dễ bị vỡ.

Chứng phình động mạch

Chứng phình động mạch có thể xảy ra ở não, động mạch chủ, chân và lá lách. Đôi khi các động mạch bị tắc nghẽn ở những vị trí do chất béo tích tụ, điều này có thể kích hoạt tim bơm máu mạnh hơn bình thường để máu đẩy qua các đoạn này. Sự căng thẳng liên tục có thể làm cho các động mạch dễ bị vỡ hơn, đó là chứng phình động mạch.

Rối loạn cương dương

Điều này xảy ra khi huyết áp cao không cho phép các động mạch đưa máu vào dương vật giãn ra theo cách bình thường trong quá trình giao hợp.

Tiền sản giật

Tăng huyết áp khi mang thai thường xảy ra do quá trình mang thai làm thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ, dẫn đến huyết áp đôi khi cao. Khi huyết áp cao xảy ra sau mốc 20 tuần và tiếp tục, nó được gọi là tiền sản giật, có thể dẫn đến sản giật. Tình trạng này mặc dù là tạm thời nhưng có thể gây nguy hiểm cho sản phụ và thai nhi.

Như vậy, việc phát hiện sớm bệnh cao huyết áp là rất quan trọng. Chú Long đã đo được chỉ số huyết áp là 160/110 mmHg thì cần sớm được điều chỉnh. Vì bệnh cao huyết áp được gọi là “kẻ giết người thầm lặng”, kiểm soát tốt huyết áp sẽ giúp tránh các biến chứng nguy hiểm trong tương lai.

Bạn có thể xem thêm: Biến chứng tăng huyết áp: Bạn đã biết gì về nó?

Cần làm gì khi huyết áp 160/110 mmHg?

Sau khi đã rõ việc huyết áp 160/110 mmHg có cao không thì người bệnh cũng cần nắm rõ cách xử lý khi bị tăng huyết áp. Như đã nói, huyết áp 160/110 mmHg đã được xem là cao. Nếu chưa từng được chẩn đoán, chú Long cần đến các bác sĩ tim mạch để được lập kế hoạch điều trị huyết áp lâu dài. Trong trường hợp đang điều trị, chỉ số huyết áp là 160/110 mmHg được xem là chưa đạt mục tiêu và chú cần tái khám sớm để bác sĩ điều chỉnh thuốc.

Việc điều trị huyết áp tiên quyết là uống thuốc. Hầu hết những người bị huyết áp cao sẽ cần hai hoặc nhiều loại thuốc, cùng với thay đổi lối sống, để giảm huyết áp về mức bình thường. Trong nhiều trường hợp, hai loại thuốc có thể được dùng dưới dạng một viên duy nhất với cả hai loại thuốc trong đó. Tốt nhất là nên bắt đầu điều trị bằng một loại thuốc duy nhất. Có nhiều loại thuốc kéo dài cả ngày và chỉ cần uống một lần mỗi ngày. Trong quá trình điều trị, người bệnh hãy nhớ rằng nhiều loại thuốc trong số này cần đến sáu tuần trước khi chúng phát huy tác dụng đầy đủ.

Ngoài ra, người dùng cũng cần biết một điều rất quan trọng là phải uống thuốc theo toa thường xuyên và theo hướng dẫn của bác sĩ. Thuốc sẽ không có tác dụng nếu không dùng chúng. Do đó, cần lưu trữ thuốc huyết áp bên cạnh để sử dụng thường xuyên và uống thuốc vào cùng thời điểm. Cách đó sẽ giúp người bệnh dễ nhớ uống thuốc hơn. Ví dụ, đối với các loại thuốc uống vào buổi sáng cùng với thức ăn, người bệnh có thể đựng thuốc trong cốc hoặc bát sẽ dùng cho bữa sáng. Nếu thỉnh thoảng quên uống thuốc, nên để thêm một phần thuốc trong xe hơi hoặc tại nơi làm việc. Đối với những người cần dùng nhiều loại thuốc, hộp đựng thuốc bằng nhựa có thể tiện dụng để chia thuốc và rất dễ mua tại các hiệu thuốc gần nhà.

Bên cạnh đó, tập thói quen tự đo huyết áp hằng ngày cũng có thể giúp nhắc nhớ uống thuốc. Huyết áp thấp hơn khi đang dùng thuốc là một lời khen tuân thủ thuốc tốt, ngược lại, huyết áp cao giống như lời khiển trách khi quên uống thuốc. Người bệnh nên đánh dấu trên lịch khi đơn thuốc đến hạn tái khám để không bị hết thuốc.

Hơn nữa, vì có mối liên hệ chặt chẽ giữa các yếu tố môi trường và chỉ số huyết áp, bệnh nhân tăng huyết áp cũng cần xây dựng lối sống hợp lý để ổn định chỉ số huyết áp dễ dàng hơn, bao gồm:

• Có một chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường trái cây, rau xanh, các loại ngũ cốc, các sản phẩm từ sữa ít béo, gia cầm và cá, các loại hạt và cây họ đậu, dầu thực vật; hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, thịt đỏ, đồ ngọt và đồ uống có đường
• Ăn ít muối
• Hạn chế uống rượu bia
• Hoạt động thể chất thường xuyên bằng cách làm việc nhà, tập thể dục hay chơi thể thao
• Quản lý tốt những căng thẳng, áp lực
• Ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi hợp lý
• Duy trì cân nặng phù hợp
• Bỏ thuốc lá

Tóm lại, các bác sĩ và chuyên gia y tế thường coi cao huyết áp như một kẻ giết người thầm lặng. Đây cũng là một yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh tim mạch. Chú Long và những người bị huyết áp cao có thể không gặp bất kỳ triệu chứng nào và có thể không biết rằng huyết áp của mình đang cao. Trong cơn tăng huyết áp, những người có huyết áp trên 180/120 mmHg có thể gặp các triệu chứng như đau ngực, khó thở, mờ mắt, nhức đầu hoặc chảy máu cam. Lúc này, người bệnh cần được chăm sóc y tế khẩn cấp. Ngoài ra, cách đáng tin cậy nhất để phát hiện huyết áp cao là thường xuyên kiểm tra chỉ số đo huyết áp. Nếu đã có bệnh, việc uống thuốc đều đặn kết hợp với thói quen ăn uống điều độ, ngừng hút thuốc, giảm căng thẳng và tập thể dục thường xuyên có thể giúp mau chóng ổn định huyết áp và đem lại những lợi ích đối với sức khỏe nói chung.

Hy vọng những thông tin hữu ích trên đây đã giúp chú Long giải đáp được vấn đề huyết áp 160/110 có cao không và hiểu rõ hơn về bệnh tăng huyết áp cũng như các biến chứng liên quan nếu bệnh không được kiểm soát.

Trân trọng!