Đau nhức xương khớp là tình trạng rất phổ biến, đặc biệt ở những người cao tuổi. Thế nhưng đa phần mọi người đều có tâm lý nghỉ ngơi sẽ đỡ đau nên không tìm kiếm nguyên nhân chính xác và điều trị dứt điểm.
Thật đáng ngạc nhiên rằng không chỉ người lớn tuổi mà cả thanh niên trẻ cũng có thể mắc các bệnh về khớp, gây ra nhiều đau đớn và làm giảm chất lượng cuộc sống. Cảm giác đau xương khớp có thể cảnh báo nhiều vấn đề về sức khỏe, thậm chí có những nguyên nhân nghiêm trọng. Cụ thể như thế nào, mời bạn cùng tìm hiểu nhé!
Đau nhức xương khớp là bệnh gì?
Những nguyên nhân đau nhức xương khớp phổ biến nhất là:
Thoái hóa khớp
Bệnh lý viêm khớp có hơn 100 loại nhưng phổ biến nhất phải kể đến tình trạng viêm xương khớp hay còn gọi là thoái hóa khớp, trong đó thường gặp nhất là ở khớp gối. Đây là tình trạng tổn thương phần sụn nằm ở đầu xương do quá trình mài mòn dần theo thời gian, gây ra những phản ứng viêm, sưng, giảm dịch khớp.
Khi bị thoái hóa khớp, lớp sụn hư tổn khiến các đầu xương chà xát vào nhau, làm bào mòn lớp sụn, trục xương cong vào trong. Khi không còn lớp sụn bảo vệ, hai đầu xương sẽ ma sát vào nhau gây ra phản ứng viêm. Người bệnh sẽ cảm thấy vô cùng đau đớn nếu cử động khớp và mức độ đau cũng tăng dần theo hoạt động, gối sẽ bị cong, lệch trục cũng làm nặng thêm tình trạng khớp gối, từ đó làm suy giảm chức năng khớp.
Ngoài ra, thời tiết thay đổi cũng khiến cơn đau nhức xương khớp bộc phát. Đặc biệt, người bệnh thường rơi vào tình trạng cứng khớp vào buổi sáng khi thức dậy nhưng sẽ thuyên giảm dần. Lý giải cho hiện tượng này, đó là không khí lạnh làm các mạch máu bị co lại, giảm lưu thông máu, dẫn đến máu nuôi dưỡng xương khớp bị hạn chế, các tổ chức bảo vệ xương khớp như dịch khớp, sụn khớp cũng bị ảnh hưởng.
Thoái hóa khớp có diễn tiến nặng dần hơn theo thời gian nếu không được chữa trị. Khi sụn và khớp thoái hóa, không chỉ đau xương khớp mà khả năng vận động của người bệnh cũng bị hạn chế. Bệnh tiềm ẩn nguy hiểm gây biến dạng các khớp, thậm chí có nguy cơ tàn phế.
Đau nhức xương khớp có thể là biểu hiện bệnh gút
Gút (hay gout, thống phong) là căn bệnh có triệu chứng đặc trưng ở khớp. Bệnh do axit uric tích tụ trong máu gây ra tình trạng viêm, đau đột ngột, sưng tấy, cảm giác ấm nóng (thường gặp nhất ở các khớp ngón chân cái). Trong một số trường hợp, bệnh cũng có thể ảnh hưởng tới các khớp khác của chân như đầu gối, mắt cá chân, bàn chân nhưng ít gặp hơn ở khớp tay (bàn tay, cổ tay, khuỷu tay).
Nguyên nhân chính gây ra tình trạng này là do thói quen thường xuyên tiêu thụ những thực phẩm chứa purin (hải sản, thịt đỏ, đồ uống có cồn); rối loạn chuyển hóa purin trong thận khiến thận không thể lọc axit uric từ máu. Lượng axit uric này tích tụ ở nồng độ quá cao sẽ hình thành những tinh thể nhỏ, tập trung lại ở khớp và gây viêm, sưng cũng như đau đớn cho người bệnh.
Cơn đau xương khớp do bệnh gút gây ra có thể kèm theo sốt cao, nhức đầu, mệt mỏi. Khi chuyển sang giai đoạn mạn tính, các khớp có thể bị biến dạng vĩnh viễn, phá hủy sụn.
Đau xương khớp vì loãng xương
Loãng xương (giòn xương, xốp xương) là hiện tượng xương liên tục mỏng dần và mật độ chất trong xương ngày càng thưa khiến xương giòn đi, dễ tổn thương và dễ gãy dù chỉ bị chấn thương nhẹ.
Loãng xương là căn bệnh phổ biến ở người lớn tuổi, thường biểu hiện qua các cơn đau nhức ở lưng. Bệnh có thể làm lưng còng, sụt cân dần dần, giảm chiều cao, cảm giác đau vùng thắt lưng hoặc lan sang một hay hai bên mạn sườn kèm theo co cứng các cơ dọc cột sống, run cơ khi chuyển tư thế. Ngoài ra, loãng xương còn có thể xảy ra ở xương cánh tay hoặc cổ xương đùi.
Nhiều người cho rằng đây là bệnh của tuổi già và không thể tránh khỏi nhưng thực tế hoàn toàn có thể phòng ngừa được.
Viêm khớp dạng thấp gây đau nhức xương khớp
Viêm khớp dạng thấp (viêm đa khớp dạng thấp) là một trong nhiều bệnh rối loạn tự miễn về khớp gây sưng đau nhiều khớp xương. Bệnh gây cứng các khớp mỗi buổi sáng hoặc sau khi ngồi yên bất động trong một quãng thời gian.
Viêm khớp dạng thấp cũng khiến người bệnh gặp rất nhiều khó khăn và hạn chế khi sinh hoạt, đi lại hay vận động. Khi không được điều trị sớm, bệnh sẽ phá hủy sụn khớp và xương dưới sụn, gây biến dạng khớp, làm mất khả năng lao động và làm tăng nguy cơ tàn phế.
Lao xương khớp – Nguyên nhân đau nhức xương khớp phổ biến
Lao là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn mycobacterium tuberculosis, chủ yếu ảnh hưởng đến hệ hô hấp và hệ tiêu hóa nhưng cũng có thể lây lan qua đường máu đến các cơ quan khác (màng não, xương, cột sống,…).
Lao xương khớp thường khu trú ở khớp háng, cột sống và khớp gối. Các triệu chứng phổ biến nhất là đau tại chỗ, thường ở phía sau cột sống. Ngoài ra, người bệnh còn có thể bị sốt và sụt cân.
Ngoài ra, đau nhức xương khớp có thể do ung thư khớp (rất hiếm gặp); bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) như chlamydia và bệnh lậu.
Dấu hiệu nhận biết đau nhức xương khớp
Tuy dấu hiệu viêm khớp rất đa dạng nhưng nhìn chung những triệu chứng thường thấy là:
- Cơn đau và cứng khớp xuất hiện đột ngột mà không có lý do rõ ràng
- Có sốt đi kèm
- Cơn đau bộc phát sau khi thức dậy vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi lâu không vận động
- Sưng, đau ở khớp dữ dội kéo dài
- Bị hạn chế chuyển động ở các khớp đau
- Có âm thanh lạ trong khớp khi vận động
Tuy nhiên, mỗi một nguyên nhân gây đau nhức xương khớp lại có dấu hiệu riêng để nhận biết. Cụ thể như sau:
Triệu chứng thoái hóa khớp sớm
Thoái hóa khớp (viêm xương khớp) thường ảnh hưởng đến các khớp lớn, chịu trọng lượng, như khớp gối.
Ban đầu, các khớp xương bị ảnh hưởng sẽ bị đau và cứng, đặc biệt là sau khi vận động. Ngoài ra, cơn đau nhức xương khớp thường bắt đầu vào buổi sáng khi thức dậy và sẽ giảm dần trong ngày. Cơn đau tăng lên khi vận động và sẽ giảm bớt khi nghỉ ngơi.
Triệu chứng viêm khớp dạng thấp sớm
Viêm khớp dạng thấp cũng gây đau và sưng ở khớp. Thông thường các khớp nhỏ của ngón tay và ngón chân sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên. Triệu chứng phổ biến nhất là cứng khớp buổi sáng, thường khởi phát trước tiên ở các khớp ngón tay, khớp bàn ngón, khớp cổ tay.
Bệnh mang tính chất đối xứng, chẳng hạn như nếu ngón tay trỏ bên trái bị sưng và đau thì ngón trỏ phải thường cũng có các triệu chứng tương tự. Viêm khớp dạng thấp có thể phát triển đến mức ảnh hưởng toàn bộ cơ thể, gây đau nhức xương khớp toàn thân.
Triệu chứng bệnh gút sớm
Gút gây đau nhức, đỏ và sưng rất dữ dội ở một khớp, thường thấy ở khớp bàn ngón chân cái hoặc mắt cá.
Bệnh xương khớp thường được xem như “bệnh người già”. Tuy nhiên, một cơn đau nhức xương khớp ở người trẻ tuổi cũng có thể cảnh báo nhiều vấn đề về sức khỏe không nên chủ quan. Tốt nhất, hãy dành thời gian thăm khám để biết chính xác nguyên nhân và điều trị kịp thời.
[embed-health-tool-bmi]
