Chất lượng không khí đang ở mức độ nào, có gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe không sẽ được thể hiện qua chỉ số AQI. Việc theo dõi chỉ số này hàng ngày sẽ giúp bạn có những hành động cần thiết để bảo vệ sức khỏe tốt hơn.
Bạn có thể theo dõi chỉ số chất lượng không khí AQI mỗi ngày dễ dàng thông qua một số trang thông tin hoặc ứng dụng trên điện thoại thông minh, ví dụ như Airvisual, Pamair, iqair.com. Kết quả chỉ số AQI hiển thị ở mỗi trang/ ứng dụng có thể hơi khác nhau do cách tính nhưng đánh giá về mức độ ô nhiễm dường như không quá sai lệch. Ví dụ, cách tính chỉ số AQI ở Việt Nam dựa trên kết quả đo tại các trạm quan trắc và tính trung bình trong 24 giờ. Trong khi đó, cách tính của Mỹ có thể là tính theo giờ nên sẽ chênh lệch về kết quả chỉ số.
Chỉ số chất lượng không khí AQI là gì?
Chỉ số chất lượng không khí (Air Quality Index – AQI) là chỉ số được tính từ các thông số quan trắc các chất ô nhiễm trong không khí, nhằm cho biết tình trạng chất lượng không khí và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe con người, biểu diễn qua một thang điểm từ 0 đến 500.
Số liệu được sử dụng để tính toán ra chỉ số AQI cần phải đạt hai yêu cầu sau:
- Thu từ thiết bị quan trắc được kiểm soát chất lượng hệ thống và đo lường theo các quy định của pháp luật.
- Dữ liệu quan trắc được đưa vào tính toán đã qua xử lý, đảm bảo loại bỏ các yếu tố sai lệch, ảnh hưởng kết quả của chỉ số, đạt yêu cầu đối với quy trình quy phạm về đảm bảo và kiểm soát chất lượng số liệu.
Thang điểm chất lượng không khí AQI
Chỉ số chất lượng không khí được tính theo thang điểm (khoảng giá trị AQI) tương ứng với biểu tượng và các màu sắc để cảnh báo về chất lượng của không khí cùng mức độ ảnh hưởng tới sức khỏe con người, cụ thể như trong bảng thông tin sau:
Cách tính chỉ số AQI
Chỉ số chất lượng không khí Việt Nam (VN_AQI) được tính toán gồm AQI giờ và AQI ngày. Các số liệu dùng để tính toán ra VN_AQI chung là giá trị quan trắc trung bình 1 giờ, trung bình 8 giờ và trung bình 24 giờ. Chỉ số VN_AQI được tính toán cho dữ liệu của từng trạm quan trắc không khí tự động liên tục đối với môi trường không khí xung quanh.
Các thông số dùng để tính VN_AQI bao gồm SO2, CO, NO2, O3, PM10 và PM2.5. Trong phương pháp tính toán VN_AQI bắt buộc có ít nhất 1 trong 2 thông số PM10 và PM2.5 trong công thức tính. Việc tính toán này sẽ được thực hiện bởi các chuyên gia với máy móc chuyên dụng để xử lý dữ liệu và cho ra kết quả cuối cùng thể hiện trên các trang website hoặc ứng dụng, thiết bị theo dõi chất lượng không khí.
Thông thường, giá trị AQI ngày được tính toán dựa trên các giá trị sau:
- Thông số PM2.5 và PM10: tính giá trị trung bình 24 giờ.
- Thông số O3: giá trị trung bình 1 giờ lớn nhất trong ngày và giá trị trung bình 8 giờ lớn nhất trong ngày.
- Thông số SO2, NO2, CO: giá trị trung bình 1 giờ lớn nhất trong ngày.
Biện pháp khắc phục khi chỉ số AQI cao?
Khi nhận thấy chỉ số AQI tại thành phố đang sinh sống thường xuyên ở mức cao có ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe thì bạn nên có những biện pháp khắc phục, kể cả là ngắn hạn hay dài hạn, bao gồm:
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài trời, nên chọn các loại khẩu trang có khả năng lọc hiệu quả như khẩu trang N95 khi có tình trạng ô nhiễm không khí nặng.
- Ưu tiên di chuyển bằng phương tiện giao thông công cộng để hạn chế khói thải từ xe cá nhân, giảm bớt lượng khí thải ra môi trường.
- Dọn dẹp, vệ sinh nơi làm việc và nhà cửa thường xuyên, không để tích tụ bụi bẩn.
- Hạn chế sử dụng các hóa chất độc hại dễ bay hơi như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, thuốc diệt côn trùng hoặc các chất tẩy rửa mạnh chứa các chất hữu cơ bay hơi…
- Trồng nhiều cây xanh xung quanh nhà và nơi làm việc. Cây xanh sẽ giúp cản bớt và giữ lại nhiều bụi bẩn, lọc không khí trong lành và quang hợp tạo ra nhiều oxy hơn.
- Thực hiện các biện pháp giảm thiểu khói bụi trên đường phố bằng cách tưới ướt đường mỗi ngày, nhất là trước các thời điểm có nhiều xe cộ lưu thông.
Cập nhật chỉ số AQI tại thành phố Hồ Chí Minh
Hiện nay, chúng ta có thể dễ dàng theo dõi chỉ số này trên các ứng dụng điện thoại hoặc trên các trang thông tin trực tuyến (website), ví dụ như Airvisual, Pamair, iqair.com, aqi.in. Bạn có thể dễ dàng truy cập và tra cứu về chỉ số chất lượng không khí AQI theo khu vực tỉnh/ thành phố nơi mình đang sinh sống để nắm được tình hình ô nhiễm không khí mỗi ngày.
Thời điểm hiện tại Thành phố Hồ Chí Minh đang có chỉ số chất lượng không khí AQI ở mức Tốt (mã màu xanh). Ở mức độ này mọi người có thể hít thở dễ dàng và phù hợp cho các hoạt động ngoài trời. Nhìn chung trong khoảng tháng 9/2025 thì tình hình không khí ở Thành phố Hồ Chí Minh phần lớn ở mức Tốt, một số thời điểm chất lượng không khí ở mức Vừa phải cho thấy không có nguy cơ lớn đối với sức khỏe khi ra ngoài trời.
Để theo dõi được chất lượng không khí AQI theo thời gian thực cũng như xem chi tiết hơn về các thông số AQI khác nhau thì bạn nên cài đặt ứng dụng trên điện thoại hoặc truy cập vào website kể trên. Chỉ số chất lượng không khí AQI thường ở mức xấu trở lên vào những ngày có số lượng lớn xe cộ lưu thông, thời tiết nắng nóng hoặc có gió lớn, sương mù.
