Đột quỵ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới. Việc nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ và xử trí đúng cách có thể cứu sống người bệnh và giảm thiểu di chứng lâu dài.
Vậy nên làm gì khi có dấu hiệu đột quỵ? Đừng bỏ lỡ bài viết sau bạn nhé!
Đột quỵ là gì?
Đột quỵ (stroke) xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể, khiến tế bào não thiếu oxy và chết đi. Nguyên nhân gây đột quỵ có thể là do mạch máu não bị tắc nghẽn dẫn đến nhồi máu não (thiếu máu cục bộ) hoặc do mạch máu não bị vỡ, gây chảy máu trong não (xuất huyết não).
Đột quỵ thường xảy ra đột ngột, để lại hậu quả nghiêm trọng ở vùng não bị tổn thương như liệt, mất khả năng ngôn ngữ, suy giảm trí nhớ, thậm chí là tử vong.
Các dấu hiệu cảnh báo thường được nhớ bằng quy tắc FAST:
- Face (Mặt): méo miệng, cười lệch.
- Arm (Tay): yếu hoặc liệt một bên tay/chân.
- Speech (Lời nói): nói khó, nói ngọng, không hiểu lời người khác.
- Time (Thời gian): Hãy nhớ để ý thời gian và ghi lại thời điểm bạn lần đầu tiên nhìn thấy bất kỳ dấu hiệu cảnh báo đột quỵ nào trong số các dấu hiệu kể trên cần gọi cấp cứu ngay lập tức.
- Balance (thăng bằng): mất thăng bằng là một dấu hiệu có thể của đột quỵ.
- “Eyes (mắt): Người bị đột quỵ có thể đột ngột mất thị lực ở một hoặc cả hai mắt hoặc bị nhìn mờ.
[embed-health-tool-air-population-tool]
2. Nên làm gì khi có dấu hiệu đột quỵ?
Đột quỵ là tình trạng nguy hiểm, cần được cấp cứu ngay lập tức nên nhiều người thường thắc mắc “nên làm gì khi có dấu hiệu đột quỵ?”.
Thực tế, cơn đột quỵ thường xảy ra khi người bệnh đang ngủ hoặc xảy ra đột ngột khiến người bệnh ngã gục bất thình lình và xuất hiện các triệu chứng kể trên và có thể bất tỉnh, hôn mê ngay sau đó. Khi cơn đột quỵ xảy ra, chỉ trong khoảng thời gian ngắn là vài phút thì các tế bào não bị tổn thương và không được nuôi dưỡng kịp thời sẽ bắt đầu chết dần, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Thế nên trong những tình huống như vậy, người bệnh cần nhân được sự hỗ trợ từ những người xung quanh và cơ sở y tế gần nhất.
Do đó, trường hợp nhận thấy bất kỳ ai đó có một trong các dấu hiệu kể trên, hãy hành động ngay theo các bước sau:
- Gọi cấp cứu 115 và làm theo hướng dẫn của nhân viên y tế hoặc đưa đến bệnh viện gần nhất có đơn vị cấp cứu đột quỵ.
- Giữ bệnh nhân nằm yên, đầu hơi cao, nới lỏng quần áo để dễ thở.
- Theo dõi nhịp thở và ý thức: nếu ngừng thở, cần hồi sức tim phổi (CPR) nếu biết kỹ thuật.
- Ghi nhớ thời điểm khởi phát triệu chứng để cung cấp cho bác sĩ, vì đây là yếu tố quyết định phương pháp điều trị.
Tuyệt đối không làm
- Không tự ý cho người bệnh uống thuốc (aspirin, hạ huyết áp…) vì có thể nguy hiểm nếu là xuất huyết não.
- Không cho ăn uống bất cứ thứ gì khi bệnh nhân chưa tỉnh táo để tránh sặc, ngạt.
- Gọi cấp cứu hoặc đưa người bệnh đi cấp cứu ngay, không chờ đợi xem có đỡ hơn không – mỗi phút trôi qua đều làm mất cơ hội cứu chữa.
Tóm tắt hành động khi gặp người có dấu hiệu đột quỵ
| Việc cần làm ngay | Việc tuyệt đối tránh |
| Gọi cấp cứu 115 | Tự ý cho uống thuốc |
| Đưa đến bệnh viện | Cho ăn uống khi chưa tỉnh |
| Giữ bệnh nhân yên | Chậm trễ, chờ xem có đỡ không |
| Theo dõi nhịp thở | Di chuyển mạnh, rung lắc bệnh nhân |
Thời gian vàng cấp cứu đột quỵ
- Trong 3-4,5 giờ đầu kể từ khi xuất hiện triệu chứng, bệnh nhân có cơ hội được điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết (đối với nhồi máu não).
- Nếu xử trí muộn, nguy cơ tàn tật vĩnh viễn hoặc tử vong rất cao.
Làm thế nào để phòng ngừa đột quỵ
Theo các chuyên gia sức khỏe, bí quyết để phòng ngừa đột quỵ là duy trì lối sống lành mạnh. Hãy thực hiện và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, kiểm soát bệnh nền (nếu có), bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia. Đây là những yếu tố quan trọng giúp giảm nguy cơ đột quỵ hiệu quả.
Hello bacsi mong rằng với những thông tin trong bài, bạn đã biết nên làm gì khi có dấu hiệu đột quỵ., từ đó giúp năng cao khả năng cứu chữa cho người bệnh.
