Táo bón là tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trong những cột mốc phát triển hoặc thay đổi thói quen sinh hoạt. Nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em rất đa dạng, bao gồm cả yếu tố tâm lý lẫn thể chất.
Việc nhận biết và xử lý sớm sẽ giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn và tránh được các biến chứng không mong muốn.
8 nguyên nhân phổ biến gây táo bón ở trẻ em
Táo bón thường xảy ra khi chất thải hoặc phân di chuyển quá chậm qua đường tiêu hóa, khiến phân trở nên cứng và khô. Có nhiều nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em, phổ biến bao gồm:
1. Nhịn đi đại tiện là nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em
Một trong những nguyên nhân phổ biến gây táo bón ở trẻ em là thói quen nhịn đi vệ sinh. Nhiều bé vì mải chơi hoặc không muốn ngắt quãng hoạt động đang tham gia mà cố tình nhịn. Ngoài ra, cảm giác không thoải mái khi sử dụng nhà vệ sinh lạ, đặc biệt là khi đi học hoặc đi du lịch, cũng khiến trẻ nhịn đi tiêu.
Mặt khác, nếu trẻ từng trải qua cảm giác đau đớn khi đi tiêu, đặc biệt là khi phân cứng, bé sẽ có xu hướng tránh lặp lại trải nghiệm đó. Điều này tạo ra một rào cản tâm lý, làm con không dám đi đại tiện và dẫn đến táo bón ở trẻ em.
Tình trạng này càng kéo dài thì phân càng trở nên cứng, gây đau khi đi tiêu và từ đó tạo nên vòng lặp: càng đau càng nhịn, càng nhịn thì lại càng táo bón.
2. Vấn đề trong việc tập đi vệ sinh
Tập đi vệ sinh quá sớm hoặc không đúng cách cũng là một trong những nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em. Nếu việc này trở thành cuộc chiến giữa ba mẹ và trẻ, trẻ có thể phản ứng bằng cách cố tình nhịn đi tiêu. Lâu ngày, điều này trở thành thói quen vô thức, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tiêu hóa của bé.
3. Thay đổi chế độ ăn uống là nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em
Chế độ ăn thiếu chất xơ, rau củ hoặc chất lỏng là yếu tố hàng đầu dẫn đến táo bón. Trẻ nhỏ, nhất là khi bắt đầu chuyển từ sữa sang thức ăn đặc, thường dễ bị táo bón nếu ba mẹ không chú ý bổ sung đủ chất xơ và nước cho con.
4. Thay đổi thói quen sinh hoạt
Du lịch, thay đổi môi trường, lịch sinh hoạt bị xáo trộn, hay thời tiết nóng bức đều có thể ảnh hưởng đến hoạt động ruột của trẻ. Nhiều bé gặp vấn đề tiêu hóa ngay khi bắt đầu đi nhà trẻ hoặc chuyển lớp học mới.
5. Sử dụng thuốc
Tác dụng phụ của một số loại thuốc có thể khiến trẻ bị táo bón. Nếu trẻ đang dùng thuốc và có biểu hiện táo bón, ba mẹ nên trao đổi với bác sĩ để cân nhắc điều chỉnh liều hoặc tìm giải pháp thay thế.
6. Nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em: Dị ứng sữa bò
Nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em đôi khi bắt nguồn từ dị ứng hoặc không dung nạp lactose, đặc biệt là sữa bò. Tiêu thụ quá nhiều sữa, phô mai, hoặc sản phẩm từ sữa cũng có thể khiến phân trở nên khô cứng, gây khó cho việc đại tiện.
7. Tiền sử gia đình
Nếu trong gia đình có người thân từng bị táo bón mãn tính, nguy cơ trẻ cũng mắc phải tình trạng này sẽ cao hơn. Yếu tố di truyền hoặc các thói quen ăn uống, sinh hoạt chung có thể là nguyên nhân gián tiếp ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ.
8. Tình trạng bệnh lý là nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em
Trong một số trường hợp hiếm gặp, táo bón ở trẻ em có thể là dấu hiệu tiềm ẩn của các vấn đề nghiêm trọng như dị tật bẩm sinh ở ruột, rối loạn chuyển hóa hoặc thần kinh. Nếu trẻ bị táo bón kéo dài và không cải thiện dù đã thay đổi chế độ ăn hoặc sinh hoạt, ba mẹ nên đưa trẻ đi khám chuyên khoa để xác định nguyên nhân cụ thể.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Kết luận
Việc hiểu rõ nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em giúp ba mẹ dễ dàng hơn trong việc phòng ngừa và điều trị kịp thời. Bổ sung đầy đủ chất xơ, khuyến khích bé uống nhiều nước, tập cho bé thói quen đi vệ sinh đúng giờ và luôn theo dõi dấu hiệu bất thường là những bước đơn giản nhưng hiệu quả để bảo vệ sức khỏe tiêu hóa của bé yêu.
