Hỏi đáp Bác sĩ: Sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu có nguy hiểm không?

Bác sĩ trả lời

Chào bạn Hồng Phúc,

Với câu hỏi “sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu có nguy hiểm không?”, bác sĩ Nguyễn Thị Nhung, bác sĩ chuyên ngành sản phụ khoa và là chuyên gia tham vấn y khoa cho các chuyên mục Sức khỏe phụ nữ, Mang thai của website Hello Bacsi, sẽ giải đáp như sau:

Trước khi trả lời câu hỏi sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu có nguy hiểm không? Có cần khám ngay hay không? Biện pháp giúp hạn chế sôi bụng? bác sĩ xin đề cập đôi nét về hiện tượng sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu:

Sôi bụng là vấn đề thường gặp khi mang thai, nhất là trong 3 tháng đầu. Thông thường sôi bụng là hiện tượng sinh lý bình thường khi mang thai nhưng cũng có thể là một biểu hiện bệnh lý mà mẹ bầu cần chú ý.

Quá trình tiêu hóa thức ăn, hệ tiêu hóa sẽ có các đợt nhu động ruột co bóp tống thức ăn đi từ cơ quan này tới cơ quan khác trong hệ tiêu hóa, giúp hấp thu dinh dưỡng và đưa chất thải ra ngoài hậu môn. Quá trình này sẽ gây nên những tiếng “ùng ục” gọi là tiếng sôi bụng và có thể khiến mẹ bầu cảm thấy khó chịu ít nhiều. Không chỉ mẹ bầu mà mọi người đều có thể gặp tình trạng này.  

Tiếng sôi bụng sinh lý không hề gây ảnh hưởng xấu đến thai, tuy nhiên nếu nghi ngờ tiếng sôi bụng do bệnh lý, thì cần xác định rõ bệnh lý và điều trị kịp thời. 

1. Nguyên nhân của hiện tượng sôi bụng trong 3 tháng đầu là gì?

Sôi bụng trong 3 tháng đầu do nhiều nguyên nhân gây ra, có thể do những thói quen trong sinh hoạt hằng ngày nhưng cũng có thể do các nguyên nhân bệnh lý. 

Những nguyên nhân do thói quen sinh hoạt gây ra:

• Để cơ thể đói, ngửi thấy mùi thức ăn ngon, thấy thức ăn hấp dẫn: Khi cơ thể đói hay ngửi thấy mùi thức ăn, hay thấy thức ăn hấp dẫn, hệ thống tiêu hóa sẽ có phản xạ tăng tiết dịch vị, tăng co bóp dạ dày gây ra tiếng sôi bụng. 
• Căng thẳng, lo âu, thức khuya kéo dài.
• Thói quen ăn uống không tốt: Ăn quá nhanh, nằm ngay sau ăn, vừa ăn vừa nằm, cười nói trong khi ăn gây ra nuốt nhiều không khí. Hệ tiêu hóa phải tăng cường làm việc để tống không khí đi.
• Ăn các loại thức ăn chua, cay, nóng, dùng các thức uống như: chè, thức uống có caffeine,  nước có gas, các chất kích thích. 
•  Ăn uống không đảm bảo vệ sinh. 

Những nguyên nhân do bệnh lý gây ra:

Đây là do các bệnh lý về đường tiêu hóa như: viêm dạ dày tá tràng, viêm đại tràng, tiêu chảy, dị ứng thức ăn….

Những nguyên nhân do thói quen sinh hoạt gây ra thường chỉ sôi bụng đơn thuần, không cần điều trị. Trường hợp nguyên nhân gây sôi bụng là do bệnh lý thường sẽ kèm theo các triệu chứng khác như: sốt, nôn, buồn nôn, đau bụng âm ỉ hoặc quặn cơn, tiêu chảy…. Do đó, mẹ bầu cần phải thăm khám tìm rõ nguyên nhân, điều trị phù hợp tránh ảnh hưởng đến thai. 

2. Sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu có nguy hiểm không? 

Như đã nói ở trên, hầu hết tình trạng sôi bụng khi mang thai đều bình thường, không gây nguy hiểm và không ảnh hưởng đến thai. 

Tuy nhiên, trong các trường hợp sôi bụng kèm theo các triệu chứng khác: sốt, nôn, buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng, ợ hơi ợ chua, đau rát thượng vị… thì tiếng sôi bụng có thể là triệu chứng của các bệnh lý, có thể gây ảnh hưởng trực tiếp cũng như gián tiếp tới thai mà mẹ bầu cần nên chú ý.  Nhất là trong 3 tháng đầu, khi thai nhi đang trong quá trình hình thành các cơ quan bộ phận và thai còn rất nhạy cảm, rất dễ nhận những ảnh hưởng xấu từ mẹ. 

3. Vậy sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu có cần đi khám ngay hay không?

Câu trả lời cho thắc mắc “sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu có cần đi khám ngay hay không?”, bác sĩ xin trả lời bạn như sau:

Nếu tình trạng sôi bụng đơn thuần không có triệu chứng đau bụng hay ợ hơi, không có biểu hiện bất thường nào khác thì mẹ bầu chưa cần đi khám ngay. 

Tuy nhiên nều mẹ bầu bị sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu và cả trong thai kỳ, nếu đi kèm các triệu chứng khác gợi ý tình trạng bệnh lý như đã kể ở trên thì mẹ bầu cần đi khám. Ngoài ra, nếu tình trạng sôi bụng khiến mẹ bầu khó chịu, đã áp dụng các phương pháp thay đổi lối sống thói quen nhưng không cải thiện mà còn nặng thêm hay xuất hiện các bất thường khác hoặc bất cứ khi nào mẹ bầu thấy lo lắng thì cũng cần đi khám.

Cụ thể tình trạng của bạn Hồng Phúc bị sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu, nhưng không thấy biểu hiện đau bụng hay ợ hơi. Tình trạng sôi bụng này thường gặp, không nguy hiểm và chưa cần thăm khám ngay. Bạn có thể tham khảo các biện pháp dưới đây để khắc phục 

4. Một số những biện pháp hạn chế tình trạng sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu

Để hạn chế nguy cơ bị sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu và kể cả trong thai kỳ, bạn Hồng Phúc và các mẹ bầu cần lưu ý một số điều sau:

• Ăn các bữa ăn có khẩu phần nhỏ: Hãy chia nhỏ bữa ăn, ăn nhẹ vào các bữa phụ trong ngày để tránh đói. Việc chia nhỏ bữa ăn giúp dễ tiêu hóa thức ăn hơn, dễ hấp thu hơn. Nhất khi mang thai, mẹ bầu thường xuyên đói, việc chia nhỏ bữa giúp tránh tình trạng này. Đồng thời cũng không nên ăn quá nhiều trong một bữa khiến hệ tiêu hóa phải làm việc quá tải. 
• Luôn đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm: Mẹ bầu nên tự chế biến ở nhà, hạn chế ăn ngoài hàng quán không đảm bảo. Ăn chín, uống sôi, tránh các thức ăn sống: các loại rau sống, gỏi, tiết canh, nem sống…. cũng như không ăn thực phẩm quá hạn sử dụng, đã ôi thiu, bảo quản không đúng cách. 
• Ăn chậm, nhai kỹ: Nên ăn từ tốn, nhãi thật kĩ, giúp hệ tiêu hóa làm việc nhẹ nhàng hơn, dễ tiêu hóa và hấp thư tốt hơn. 
• Tránh: ăn tư thế nằm, ăn xong nằm ngay, vừa ăn vừa nói hay cười đùa… và không sử dụng thức uống có caffrine, rượu bia, các chất kích thích. 
• Chế độ ăn uống lành mạnh, phù hợp cho mẹ bầu: Chọn thức ăn dễ tiêu hóa, không ăn các thức ăn chua, cay, nóng, nhiều dầu mỡ, Đồng thời tăng cường các loại rau xanh, hoa quả, uống đủ nước. Có thể dùng thêm sữa chua để tăng cường lợi khuẩn cho hệ vi sinh đường ruột. 
• Vận động thường xuyên, tránh ngồi nhiều, nằm nhiều: Việc mẹ bầu ít vận động cũng là một trong những nguyên nhân khiến bộ máy tiêu hóa bị đình trệ, rối loạn. Vì thế thói quen vận động nhẹ nhàng thường xuyên sẽ góp phần giúp tiêu hóa thức ăn, tránh tình trạng sôi bụng cũng như các vấn đề tiêu hóa khác như táo bón khi mang thai.
• Đảm bảo thời gian nghỉ ngơi: Không thức khuya đồng thời thư giãn, tránh căng thẳng, lo âu kéo dài. 

Bạn có thể xem thêm các bài viết:

Bà bầu đau bụng đi ngoài: “Đánh bay” nỗi lo với 4 cách điều trị an toàn 

Đau bụng khi mang thai: Mẹ bầu đừng chủ quan

Trân trọng!

Nội dung của Hello Bacsi có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.