Tên thường gọi: Cà gai leo
Bạn có chắc chắn muốn đăng xuất?
Tên thường gọi: Cà gai leo
Tên gọi khác: Cà gai dây, cà quýnh, cà lù, gai cườm…
Tên khoa học: Solanum procumbens Lour.
Họ: Cà (Solanaceae)
Cà gai leo là cây nhỏ leo, sống nhiều năm, dài khoảng 1m hay hơn. Thân hóa gỗ ở gốc, nhẵn, phân cành nhiều; cành non tỏa rộng, phủ lông hình sao và có rất nhiều gai cong màu vàng. Lá mọc so le có hình bầu dục hay thuôn, gốc tròn đầu tù, mặt trên sẫm hơn, mặt dưới màu nhạt và phủ đầy lông tơ màu trắng, hai mặt lá đều có gai ở gân chính, cuống lá cũng có gai. Hoa màu tím nhạt mọc thành xim 2–5 hoa ở kẽ lá. Quả mọng, hình cầu nhẵn, cuống dài, màu vàng sau này chuyển thành màu đỏ, bên trong chứa hạt hình thận màu vàng. Mùa hoa vào tháng 4–6 và mùa quả khoảng 7–9.
Cà này phân bố chủ yếu ở vùng đồng bằng và trung du, không thấy ở miền núi. Vùng phân bố tương đối phong phú ở Việt Nam bao gồm các tỉnh ven biển từ Hải Phòng đến Bình Thuận. Đây là loài cây ưa ẩm, ưa sáng và có thể hơi chịu bóng, thường mọc tập trung nhiều cá thể, lẫn trong các lùm bụi thưa. Cây hay mọc ở chỗ nhiều ánh sáng, sinh trưởng và phát triển tốt, ra nhiều hoa quả.
Thường dùng rễ và cành lá, thu hái quanh năm. Sau khi thu hoạch thì rửa sạch, thái nhỏ rồi phơi hay sấy khô. Cũng có thể sử dụng dược liệu tươi.
Rễ và lá của thảo dược này mọc ở Việt Nam có cholesterol, β-sitosterol, lanosterol, dihysrolanosterol. Ngoài ra, trong rễ có chứa 3β-hydroxy-5α-pregnan-16-on, rễ và lá có solasodenon.
Viện Dược liệu phân tích thành phần hóa học, nhận thấy có alkaloid, glycoalkaloid, saponin, flavonoid, axit amin và sterol, trông đó nhân glycoalkaloid có tỷ lệ nhiều hơn.
Thảo dược này có vị hơi the, đắng, tính ấm, hơi có độc với tác dụng tán phong thấp, tiêu độc, trừ ho, giảm đau, cầm máu.
Dân gian dùng để trị rắn cắn, phong thấp, đau nhức các đầu gân xương, ho, ho gà, dị ứng. Ngoài ra, người dân ở một số nơi còn dùng chữa say rượu.
Các chế phẩm của thảo dược này cũng được ứng dụng điều trị trên lâm sàng:
Liều dùng của thảo dược này có thể khác nhau cho từng người bệnh. Liều lượng dựa trên tuổi, tình trạng sức khỏe và một số vấn đề cần quan tâm khác. Bạn hãy thảo luận với thầy thuốc và bác sĩ để tìm ra liều dùng thích hợp.
Thông thường, mọi người sử dụng từ 16–20g cà gai leo ở dạng thuốc sắc uống trong một ngày.
1. Chữa rắn cắn:
Khi bị rắn cắn mà vết thương sưng tấy, nhức nhối và để cấp cứu kịp thời, bạn có thể lấy 30–50g rễ cà gai leo tươi, rửa sạch, giã nhỏ. hòa với khoảng 200ml nước đun sôi để nguội, rồi chắt nước cho người bị nạn uống ngay, ngày uống 2 lần. Hôm sau, tiếp tục cho uống nước sắc rễ cà gai leo phơi khô (10–30g rễ khô chặt nhỏ, sao vàng, nấu với 600ml nước còn 200ml). Mỗi ngày uống 2 lần và dùng 3–5 ngày là khỏi.
2. Chữa ho, ho gà:
Rễ cà gai leo 10g, lá chanh 30g. Sắc nước uống 2 lần/ngày.
1. Chữa phong thấp:
2. Chữa tê thấp, bàn chân tê huyết, sợ nước, sợ lạnh, khớp xương đau buốt:
Bạn cần cân nhắc giữa lợi ích của việc sử dụng thảo dược này với nguy cơ có thể xảy ra trước khi dùng. Tham khảo ý kiến tư vấn của thầy thuốc hay bác sĩ trước khi sử dụng vị thuốc này.
Chưa có đủ thông tin về việc sử dụng thảo dược này trong thời kỳ mang thai và cho con bú. Bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc trước khi dùng thảo dược này.
Thảo dược này có thể tương tác với một số thuốc, thực phẩm chức năng hay dược liệu khác mà bạn đang sử dụng. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi dùng, bạn nên hỏi ý kiến của bác sĩ và thầy thuốc trước khi muốn sử dụng.
Sử dụng công cụ này để kiểm tra chỉ số khối cơ thể (BMI) để biết bạn có đang ở mức cân nặng hợp lý hay không. Bạn cũng có thể kiểm tra chỉ số BMI của trẻ tại đây.
Nam
Nữ
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đỗ Huy Bích và cộng sự, “Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam”, tập I, trang 293-296.
Đỗ Tất Lợi, “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam”, trang 546-547.
Solanum procumbens. http://tracuuduoclieu.vn/solanum-procumbens-lour.html. Ngày truy cập: 18/6/2019
Solanum procumbens Lour. https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:820583-1. Ngày truy cập: 31/03/2022
A new 8,3′-neolignan from Solanum procumbens Lour. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33939574/. Ngày truy cập: 31/03/2022
Solanum procumbens Loureiro, Fl. Cochinch. http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200020599. Ngày truy cập: 31/03/2022
Solanum procumbens Lour. http://www.theplantlist.org/tpl/record/tro-29604803. Ngày truy cập: 31/03/2022
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!