Trẻ quấy khóc đêm phải làm sao?

Trẻ quấy khóc đêm là tình trạng khá phổ biến, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến giấc ngủ của bé mà còn khiến cha mẹ mệt mỏi, căng thẳng. Để giúp bé ngủ ngon hơn, bạn cần tìm hiểu nguyên nhân và áp dụng các biện pháp phù hợp.

Nguyên nhân trẻ quấy khóc đêm

Có rất nhiều lý do khiến trẻ quấy khóc vào ban đêm, từ những vấn đề sinh lý thông thường đến các yếu tố bên ngoài hoặc thậm chí là bệnh lý:

1. Nguyên nhân sinh lý và nhu cầu cơ bản

• Đói bụng: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt ở trẻ sơ sinh vì dạ dày bé còn nhỏ và khả năng tích trữ sữa hạn chế. Bé cần được bú mẹ hoặc sữa công thức thường xuyên, kể cả vào ban đêm.
• Tã ướt/bẩn: Bé sẽ khó chịu và quấy khóc nếu tã bị ướt hoặc dính bẩn.
• Quá nóng hoặc quá lạnh: Nhiệt độ phòng không phù hợp khiến bé không thoải mái. Trẻ sơ sinh đặc biệt nhạy cảm với nhiệt độ.
• Đau bụng/đầy hơi/trào ngược: Hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện, dễ bị đầy hơi, khó tiêu, hoặc trào ngược sau khi bú.
• Mọc răng: Giai đoạn mọc răng thường đi kèm với đau nhức nướu, ngứa lợi, khiến bé khó chịu và quấy khóc.
• Ngứa ngáy/côn trùng cắn: Da bé nhạy cảm, dễ bị kích ứng bởi vết cắn của muỗi, kiến hoặc các vấn đề về da như rôm sảy, chàm.
• Muốn được ôm ấp, vỗ về: Bé cảm thấy cô đơn, cần sự gần gũi, an ủi từ cha mẹ. Trẻ sơ sinh có nhu cầu được bế, ru ngủ để cảm thấy an toàn như khi còn trong bụng mẹ.

2. Nguyên nhân do môi trường và thói quen

• Môi trường ngủ không phù hợp: Quá ồn ào, ánh sáng quá mạnh, hoặc không gian ngủ không thoải mái.
• Thay đổi lịch trình/môi trường sống: Một chuyến đi xa, chuyển nhà, hoặc thay đổi giờ giấc sinh hoạt có thể làm xáo trộn đồng hồ sinh học của bé.
• Thức giấc giữa chu kỳ ngủ: Bé thường thức giấc nhẹ giữa các chu kỳ ngủ. Nếu bé chưa tự ngủ lại được, bé sẽ quấy khóc để được giúp đỡ.
• Quá mệt mỏi/kích thích quá mức trước khi ngủ: Bé bị chơi quá sức, xem tivi/điện thoại quá nhiều, hoặc có quá nhiều hoạt động trước giờ đi ngủ có thể khiến bé khó đi vào giấc ngủ sâu.

3. Nguyên nhân bệnh lý (ít phổ biến hơn nhưng cần lưu ý)

• Thiếu vitamin D hoặc Canxi: Gây ra các triệu chứng như đổ mồ hôi trộm, giật mình, khó ngủ.
• Nhiễm trùng: Sốt, cảm lạnh, viêm tai giữa, hoặc các bệnh nhiễm trùng khác khiến bé khó chịu, đau nhức.
• Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) nghiêm trọng: Gây đau rát thực quản, khiến bé quấy khóc khi nằm xuống.
• Các bệnh lý thần kinh: Hiếm gặp hơn, nhưng một số vấn đề về thần kinh có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của bé.

Các cách xử lý khi trẻ quấy khóc đêm

Khi bé quấy khóc đêm, việc đầu tiên là cha mẹ cần giữ bình tĩnh và xác định nguyên nhân để có hướng xử lý phù hợp.

1. Kiểm tra và đáp ứng nhu cầu cơ bản

• Cho bé bú: Nếu đã lâu bé chưa bú, hãy thử cho bé bú mẹ hoặc sữa công thức. Đảm bảo bé bú đủ no trước khi đi ngủ.
• Kiểm tra tã: Thay tã mới cho bé nếu tã ướt hoặc bẩn.
• Điều chỉnh nhiệt độ phòng: Đảm bảo phòng không quá nóng hay quá lạnh (nhiệt độ lý tưởng khoảng 24-26 độ C). Mặc quần áo thoải mái, thoáng mát cho bé.
• Kiểm tra quần áo: Đảm bảo quần áo bé không bị bó chặt, gây khó chịu.

2. Xoa dịu và tạo cảm giác thoải mái

• Vỗ về, ôm ấp: Bế bé lên, ôm vào lòng, nhẹ nhàng vỗ lưng hoặc ru nhẹ nhàng. Sự tiếp xúc da kề da có thể giúp bé cảm thấy an toàn và được trấn an.
• Hát ru hoặc đọc truyện nhẹ nhàng: Giọng nói của cha mẹ có tác dụng xoa dịu rất lớn.
• Massage bụng nhẹ nhàng: Nếu nghi ngờ bé bị đầy hơi, hãy massage bụng bé theo chiều kim đồng hồ quanh rốn để giúp đẩy khí ra ngoài. Có thể dùng dầu massage chuyên dụng cho bé.
• Vỗ ợ hơi: Sau khi bú, vỗ lưng cho bé ợ hơi để tránh đầy bụng.
• Tắm nước ấm (trước khi ngủ): Một bồn tắm nước ấm có thể giúp bé thư giãn và dễ ngủ hơn.

3. Thiết lập thói quen ngủ lành mạnh

• Xây dựng lịch trình ngủ đều đặn: Cố gắng cho bé đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần. Điều này giúp hình thành đồng hồ sinh học cho bé.
• Thực hiện nghi thức ngủ: Tạo một chuỗi hoạt động giống nhau mỗi đêm trước khi ngủ (ví dụ: tắm nước ấm, đọc truyện, hát ru, thay tã, bú sữa). Điều này báo hiệu cho bé biết đã đến giờ ngủ.
• Tạo môi trường ngủ lý tưởng:
• Yên tĩnh: Giảm tiếng ồn. Có thể sử dụng tiếng ồn trắng (tiếng quạt, tiếng mưa, tiếng sóng biển...) để át đi các âm thanh khác và giúp bé ngủ sâu hơn.
• Tối: Tắt đèn hoặc sử dụng đèn ngủ mờ nhẹ. Não bé cần bóng tối để sản xuất hormone melatonin giúp ngủ ngon.
• Thoáng mát: Đảm bảo phòng ngủ thông thoáng, không bị bí bách.
• Dạy bé tự ngủ: Khi bé có dấu hiệu buồn ngủ nhưng chưa ngủ hẳn, hãy đặt bé xuống giường. Cho phép bé tự ru mình ngủ mà không cần sự can thiệp quá nhiều từ cha mẹ. Điều này rất quan trọng để bé học cách tự ngủ lại khi thức giấc giữa đêm.

4. Khi nào cần đưa bé đi khám bác sĩ?

Bạn nên đưa bé đi khám bác sĩ nếu trẻ quấy khóc đêm kèm theo các dấu hiệu sau:

• Sốt cao.
• Bú kém, bỏ bú.
• Nôn trớ nhiều, tiêu chảy hoặc táo bón nặng.
• Quấy khóc dữ dội, không dỗ được và kéo dài liên tục.
• Có dấu hiệu đau đớn (co chân, ưỡn người, rên rỉ).
• Không tăng cân hoặc sụt cân.
• Các dấu hiệu bất thường khác mà bạn lo lắng.

Lời khuyên dành cho cha mẹ:

Chăm sóc trẻ quấy khóc đêm đòi hỏi sự kiên nhẫn. Hãy nhớ rằng đây là một giai đoạn tạm thời và bé sẽ lớn lên. Đừng ngần ngại nhờ sự giúp đỡ từ người thân hoặc bạn bè để bạn có thời gian nghỉ ngơi, giữ gìn sức khỏe cho chính mình. Sức khỏe và tinh thần tốt của cha mẹ sẽ giúp bạn chăm sóc bé hiệu quả hơn.

----------------------------

❓ Hỏi bác sĩ miễn phí từ xa, click hỏi ngay!