Bệnh sốt xuất huyết có thể xảy ra ở cả người lớn và trẻ em, nếu không cẩn thận sẽ dễ dẫn đến biến chứng nặng ảnh hưởng đến sức khỏe. Để kịp thời phát hiện bạn cần biết được triệu chứng sốt xuất huyết là gì và cách điều trị phù hợp.
Sốt xuất huyết là một trong những bệnh truyền nhiễm xuất hiện theo mùa và dễ lây lan nhanh chóng, có khả năng bùng phát thành dịch. Bệnh nhẹ thường gây sốt cao, phát ban, đau nhức cơ thể. Ở thể nặng, sốt xuất huyết gây xuất huyết giảm tiểu cầu, hạ huyết áp đột ngột, thậm chí gây tử vong nếu không can thiệp điều trị kịp thời. Để hiểu rõ hơn về những triệu chứng sốt xuất huyết có thể gặp phải, mời bạn đọc tiếp bài viết sau đây của Hello Bacsi nhé.
Sốt xuất huyết là bệnh gì?
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra thông qua vật trung gian truyền bệnh là muỗi vằn Aedes (chủ yếu là Aedes aegypti). Virus Dengue có 4 chủng gồm DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Người bệnh có khả năng bị nhiễm 1 đến 4 chủng virus này và sẽ tạo miễn dịch với đúng chủng bị nhiễm suốt đời. Nghĩa là, khi bị nhiễm chủng DEN-1 thì không có nghĩa sẽ có khả năng miễn dịch với cả 3 chủng còn lại nên mỗi người vẫn có nguy cơ bị sốt xuất huyết nhiều hơn 1 lần.
Bệnh sốt xuất huyết có thể xảy ra quanh năm nhưng cao điểm nhất là vào mùa mưa khi muỗi sinh sản nhiều. Hiện đã có vắc-xin phòng ngừa sốt xuất huyết nhưng bạn vẫn cần chủ động tiêu diệt lăng quăng, muỗi, ngăn chặn muỗi sinh sôi phát triển để hạn chế lây truyền bệnh hiệu quả. Hãy phát quang bụi rậm, giữ môi trường sống khô ráo, thông thoáng, sạch sẽ, loại bỏ những vật phế thải gây đọng nước trong nhà, lật úp các dụng cụ chứa nước không sử dụng đến…
Triệu chứng sốt xuất huyết: Những thông tin cần biết!
Khi bị muỗi chích và nhiễm virus Dengue thì thời gian ủ bệnh thường từ 3 – 7 ngày. Trong thời gian này người bệnh sẽ chưa có triệu chứng sốt xuất huyết hoặc biểu hiện không rõ ràng nên thường bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác như cảm cúm, sốt siêu vi… Sau đó, các triệu chứng sốt xuất huyết trở nên rõ ràng hơn.
1. Triệu chứng phổ biến
Nhìn chung, các triệu chứng sốt xuất huyết thường gặp và dễ dàng nhận biết gồm:
- Sốt cao trên 39ºC và kéo dài liên tục khoảng 2 – 3 ngày, có thể lâu hơn và uống thuốc hạ sốt không thấy có tác dụng
- Đau đầu, đau nhức hốc mắt, đau mỏi các khớp, cơ
- Cảm thấy buồn nôn, nôn ói, mệt mỏi trong người
- Nổi mẩn đỏ hoặc phát ban (xuất hiện rải rác rồi lan rộng khắp cơ thể) gây ngứa ngáy, khó chịu
- Chảy máu ở nhiều vị trí (như chảy máu cam, chảy máu chân răng) với mức độ tăng dần, rối loạn kinh nguyệt, rong kinh
- Cảm thấy đau bụng, tức ngực, khó thở, ho khan…
Bệnh trở nặng có thể khiến người bệnh bị sốc do mất máu, rối loạn ý thức, hạ huyết áp đột ngột, hôn mê… Khi nhận thấy có các dấu hiệu bệnh tiến triển nặng thì cần đến ngay cơ sơ y tế gần nhất để được điều trị kịp thời. Các biến chứng có thể xảy ra ở người bệnh sốt xuất huyết trong giai đoạn nguy hiểm là viêm cơ tim, viêm gan, viêm não, suy thận, tràn dịch màng phổi hoặc màng bụng…
Nếu phân chia triệu chứng sốt xuất huyết theo từng thể bệnh thì sẽ có những kiểu sau:
Sốt xuất huyết thể nhẹ bắt đầu với triệu chứng sốt (khoảng 4 – 7 ngày từ sau khi bị nhiễm virus từ muỗi) cùng các biểu hiện:
- Đau phía sau hốc mắt
- Nhức đầu dữ dội
- Đau nhức các khớp, cơ
- Phát ban
- Buồn nôn, nôn mửa…
Sốt xuất huyết gây xuất huyết nội tạng như xuất huyết đường tiêu hóa, xuất huyết não. Người bệnh thường có triệu chứng sốt, đau đầu và không phát ban nhưng sau khoảng 2 ngày sẽ nhận thấy:
- Đi ngoài ra máu
- Phân có màu đen hoặc có máu tươi
- Da xuất hiện các chấm xuất huyết đỏ
- Người mệt mỏi, da xanh tái, yếu ớt
- Xuất huyết não có thể gây đau đầu, liệt chân tay hoặc liệt nửa người…
Sốt xuất huyết Dengue (hội chứng sốc Dengue) là thể bệnh nặng nhất khi bị sốt xuất huyết, bao gồm các triệu chứng thể nhẹ cùng với:
- Chảy máu
- Huyết tương thoát khỏi mạch máu
- Hạ huyết áp nhanh chóng…
Trường hợp bị sốt xuất huyết Dengue thường xảy ra ở lần bị nhiễm bệnh sau, khi cơ thể đã có miễn dịch với một chủng virus. Bệnh thường trở nặng sau khoảng 2 – 5 ngày nhiễm phải virus, có thể gây tử vong nhanh chóng nếu xảy ra ở trẻ em.
2. Triệu chứng theo các giai đoạn tiến triển bệnh
Các trường hợp sốt xuất huyết thường đi qua 3 giai đoạn chính là giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn phục hồi. Ở mỗi giai đoạn, người bệnh sẽ có những biểu hiện triệu chứng khác nhau.
- Giai đoạn sốt: xảy ra sau thời gian ủ bệnh từ 4 – 7 ngày, thường sẽ sốt cao đột ngột và kéo dài liên tục ở mức nhiệt độ 39 – 40ºC, rất khó hạ sốt dù đã uống thuốc. Kèm theo đó là các triệu chứng mệt mỏi, đau nhức cơ thể, đau đầu, tiêu chảy, phát ban trên da.
- Giai đoạn nguy hiểm: thường bắt đầu sau ngày đầu bị sốt và kéo dài 3 – 7 ngày. Người bệnh sẽ có các dấu hiệu giảm tiểu cầu, máu bị đặc lại và nguy cơ xuất huyết cao. Đôi khi, một số triệu chứng nghiêm trọng có thể xảy ra như tràn dịch màng phổi, thoát huyết tương ra khỏi mạch máu, gan sưng to, tràn dịch màng bụng, xuất huyết nội tạng, xuất huyết dưới da. Đây là giai đoạn cần phải theo dõi sát sao và chăm sóc cẩn thận, phải đưa đến bệnh ngay khi có các dấu hiệu nguy hiểm.
- Giai đoạn phục hồi: sau khi vượt qua giai đoạn nguy hiểm thì sức khỏe sẽ dần trở lại bình thường. Lúc này người bệnh dần ổn định huyết áp, đi tiểu nhiều hơn và có cảm giác thèm ăn trở lại. Tuy nhiên, người bệnh vẫn có nguy cơ bị biến chứng phù phổi hoặc suy tim nếu không được chăm sóc đúng cách.
3. Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em
Ở trẻ em, triệu chứng sốt xuất huyết cũng bắt đầu từ sốt cao sau khoảng 3 ngày nhiễm virus Dengue, kèm theo đau họng, đau bụng… Trẻ nhỏ hơn có thể biểu hiện bỏ ăn, bỏ bú ngay cả khi đã bớt sốt.
Thông thường, trẻ sẽ hạ sốt sau 3 ngày, đến ngày thứ 8 bắt đầu xuất hiện các dấu hiệu xuất huyết nhẹ như chấm xuất huyết dưới da, chảy máu mũi. Sau khi hạ sốt, trẻ có thể bị phát ban ở thân mình, sau đó lan đến mặt, tay chân, lòng bàn tay, bàn chân gây ngứa ngáy.
Trẻ cũng có khả năng gặp phải sốt xuất huyết Dengue nặng và gây nguy hiểm đến tính mạng. Cha mẹ cần chú ý đến những triệu chứng sốt xuất huyết ở con và đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được kiểm tra, theo dõi sức khỏe. Bạn cũng nên tham khảo về việc tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết cho trẻ để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh tốt hơn.
Bị sốt xuất huyết: Khi nào cần đi khám?
Với sốt xuất huyết thể nhẹ, người bệnh có thể tự chăm sóc và điều trị các triệu chứng tại nhà theo hướng dẫn từ bác sĩ. Thế nhưng khi xuất hiện một trong các biểu hiện sau thì người bệnh cần đến ngay cơ sơ y tế gần nhất để được điều trị kịp thời:
- Không ăn uống được, nôn ói nhiều
- Đau bụng ngày càng dữ dội
- Tay chân bị lạnh, ẩm
- Cảm thấy khó chịu, bứt rứt trong người dù đã giảm hoặc hết sốt
- Người mệt mỏi, tinh thần không tỉnh táo, ngủ li bì, thay đổi hành vi
- Chảy máu mũi, ói ra máu, xuất huyết âm đạo bất thường, có máu trong phân hoặc đi ngoài phân đen
- Không tiểu tiện trong vòng 6 giờ.
Người bệnh sốt xuất huyết cần hết sức cẩn trọng và theo dõi tình trạng sức khỏe sát sao để tránh gặp phải những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe, đôi khi có nguy cơ gây tử vong.
Các triệu chứng bệnh sốt xuất huyết được điều trị như thế nào?
Hiện vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho sốt xuất huyết nên chủ yếu là điều trị giảm nhẹ triệu chứng, ngăn ngừa và điều trị các biến chứng, đẩy nhanh quá trình hồi phục. Ở thể nhẹ, người bệnh thường được cho điều trị tại nhà, thời gian điều trị khoảng 7 – 10 ngày với các biện pháp chăm sóc cẩn thận và sử dụng thuốc theo chỉ định như:
- Uống thuốc hạ sốt paracetamol với liều từ 10-15mg/ kg/ lần, mỗi lần uống cách nhau ít nhất 4 giờ.
- Tăng cường nghỉ ngơi, tránh hoạt động mạnh vì dễ bị choáng váng, té ngã.
- Uống đủ nước mỗi ngày, bù nước và điện giải nếu có dấu hiệu mất nước.
- Tăng cường ăn nhiều trái cây, ăn thức ăn lỏng, mềm và chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày.
- Không uống nước ngọt, rượu, bia hoặc các thức uống có cồn, có gas.
- Lau người bằng nước ấm, lau nhẹ nhàng, không cọ xát mạnh trên da.
- Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, có thể chườm mát bằng khăn nhúng nước ấm ở một số vị trí như bẹn, nách để giúp hạ thân nhiệt.
Lưu ý, tuyệt đối không cho người bệnh sốt xuất huyết uống thuốc aspirin, analgin, ibuprofen vì có thể gây xuất huyết hoặc toan máu, khiến bệnh trở nặng thêm.
Nếu bị sốt cao, có dấu hiệu mất nước nhưng các biện pháp bù nước bằng đường uống không có tác dụng và nhận thấy các nốt xuất huyết dưới da hoặc niêm mạc thì nên nhập viện để điều trị trong thời gian ngắn (12 – 24 giờ). Bác sĩ có thể truyền dịch để bù nước, điện giải qua đường tĩnh mạch. Trường hợp bệnh diễn biến nặng, có triệu chứng tay chân lạnh, sốt li bì, mạch yếu, khó thở… thì cần phải nhập viện để theo dõi và điều trị trong thời gian dài hơn.
Sốt xuất huyết vẫn là một căn bệnh nguy hiểm có nguy cơ gây biến chứng nặng, tỉ lệ tử vong cao. Do đó, hãy chủ động phòng chống bệnh hiệu quả, nhất là trong những thời điểm muỗi sinh sôi phát triển mạnh. Nếu nhận thấy các triệu chứng sốt xuất huyết thì nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán rõ ràng, xác định mức độ bệnh và có phương án điều trị thích hợp.
