Huyết áp tâm trương cao thường xảy ra ở lứa tuổi trung niên. Hiện nay, vẫn còn nhiều người chưa hiểu rõ bệnh lý này, dẫn đến tâm lý xem nhẹ những ảnh hưởng tiêu cực của nó đối với sức khỏe tim mạch.
Các chuyên gia đề nghị hai chỉ số đo huyết áp, gồm huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Huyết áp tâm thu (số trên cùng) phản ánh áp lực tác động lên thành động mạch khi tim bơm máu. Trong khi đó, chỉ số huyết áp tâm trương (số bên dưới) là áp lực dòng máu tác động lên thành động mạch được tạo ra khi cơ tim thư giãn.
Tìm hiểu chung
Tăng huyết áp tâm trương là gì?
Huyết áp tâm trương là gì? Huyết áp tâm trương thể hiện lực tác động bởi máu lên thành động mạch ở thì tâm trương, tức là khi tim nghỉ giữa các nhịp co bóp. Áp lực này đóng vai trò quan trọng trong việc giúp mạch vành cung cấp oxy cho cơ tim. Các bác sĩ rất coi trọng tình trạng tăng huyết áp tâm trương đơn độc bởi có nhiều bằng chứng cho thấy chỉ số này liên quan chặt chẽ đến nguy cơ tổn thương cơ quan đích.
Chỉ số huyết áp tâm trương cao hay tăng huyết áp tâm trương xảy ra khi số dưới cao, tức là áp suất tâm trương từ 90mmHg trở lên. Nếu huyết áp tâm trương là 80 – 89mmHg, bạn đã bị tiền tăng huyết áp. Vấn đề này ít phổ biến hơn huyết áp tâm trương thấp.
[embed-health-tool-heart-rate]
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng của huyết áp tâm trương cao
Tăng huyết áp được xem là một căn bệnh thầm lặng bởi triệu chứng không rõ ràng mà chỉ phát hiện bằng cách đo huyết áp.
Dưới đây là một số triệu chứng cao huyết áp tâm trương:
- Chóng mặt, ù tai
- Đau đầu
- Đổ mồ hôi đêm
- Khó ngủ
- Chảy máu mũi
- Đánh trống ngực
- Buồn nôn
- Nhìn mờ
- Suy giảm trí nhớ
- Đỏ mặt.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây tăng huyết áp tâm trương là gì?
Cơ chế gây tăng huyết áp tâm trương nguyên phát cho đến nay vẫn chưa được chứng minh rõ ràng. Trong khi đó, một số nguyên nhân huyết áp tâm trương cao thứ phát đã được xác định, bao gồm:
- Tuyến giáp hoạt động kém hay suy giáp
- Các bệnh nội tiết làm tăng hàm lượng aldosterone, hormone tuyến cận giáp hoặc corticosteroid
- Bệnh thận khiến thận suy giảm chức năng đào thải chất lỏng ra khỏi cơ thể
- Hội chứng ngưng thở khi ngủ.
Các yếu tố nguy cơ
Bạn có thể có nhiều nguy cơ mắc bệnh nếu:
- Có tiền sử gia đình từng mắc bệnh
- Béo phì
- Chứng ngưng thở khi ngủ
- Hút thuốc lá
- Chế độ ăn ít kali và nhiều muối
- Uống nhiều rượu
- Lối sống ít vận động
- Bệnh thận, đái tháo đường và bệnh nội tiết khác
- Sử dụng một số loại thuốc làm tăng huyết áp tạm thời.
Biến chứng
Huyết áp tâm trương cao có nguy hiểm không?
Huyết áp tâm trương cao có nguy hiểm không? Mặc dù nhiều người thường chú trọng nhiều vào việc giảm chỉ số huyết áp tâm thu, bạn cần lưu ý rằng tăng huyết áp tâm trương vẫn là một tình trạng có thể đe dọa tính mạng.
Một nghiên cứu trước đây đánh giá hồ sơ bệnh án của hơn một triệu người cho thấy: trong khi tăng huyết áp tâm thu có mối liên kết chặt chẽ với nguy cơ đau ngực liên quan đến bệnh tim cũng như đột quỵ, tăng huyết áp tâm trương cũng có nguy cơ dẫn đến các biến chứng tim mạch tương tự, bao gồm nhồi máu cơ tim, đột quỵ, thậm chí là tử vong.
Ngoài ra, các nghiên cứu khác còn chứng minh mối liên hệ giữa tăng huyết áp tâm trương và suy giảm nhận thức.
Mặt khác, cao huyết áp tâm trương cũng sẽ dẫn đến tăng huyết áp tâm thu, tiền đề cho đột quỵ hoặc suy tim.
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào giúp chẩn đoán huyết áp tâm trương cao?
Các trường hợp tăng huyết áp nguyên phát không có triệu chứng rõ rệt nào nên rất khó chẩn đoán. Do đó, tình trạng bệnh có thể dẫn đến hậu quả sức khỏe lâu dài nếu không được can thiệp y tế sớm. Đây là lý do tại sao việc đo huyết áp một cách thường xuyên cực kỳ quan trọng, vì đây là phương pháp đáng tin cậy duy nhất để chẩn đoán bệnh.
Đo huyết áp là cách chẩn đoán đơn giản, hiệu quả cho bệnh huyết áp tâm trương cao nói riêng và tăng huyết áp nói chung. Áp suất tâm trương thường thay đổi trong suốt cả ngày. Huyết áp tâm trương cũng sẽ dao động nếu bạn sử dụng thuốc lá, cà phê, tập thể dục… Bạn nên kiểm tra huyết áp vài lần một ngày để có được con số trung bình.
Những phương pháp điều trị huyết áp tâm trương cao
Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc điều trị huyết áp cao sau đây:
- Thuốc lợi tiểu giúp thải natri và nước dư thừa trong cơ thể và làm giảm huyết áp.
- Thuốc ức chế men chuyển (ACE) làm cho mạch máu giãn ra và giảm huyết áp
- Thuốc ức chế thụ thể angiotensin II có tác dụng ngăn chặn gắn kết angiotensin, làm cho mạch máu giãn ra
- Thuốc chẹn beta
- Thuốc chẹn kênh canxi
- Thuốc ức chế renin.
Phòng ngừa
Những biện pháp nào giúp phòng ngừa huyết áp tâm trương cao?
Huyết áp cao có thể được kiểm soát tốt bằng việc dùng thuốc và thay đổi lối sống.
Bạn nên tuân thủ theo các biện pháp không dùng thuốc như sau:
- Không hút thuốc
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều rau củ quả tươi xanh và ít muối
- Duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý
- Tập thể dục đều đặn
- Giảm rượu bia
- Kiểm soát lượng đường và cholesterol trong máu.
