Nước trái cây lên men hiện đang là một món đồ uống xu hướng được giới thiệu mang lại nhiều công dụng tốt cho sức khỏe như cải thiện tiêu hóa, giảm cân… Liệu sự thật có đúng như vậy?
Quá trình lên men các loại trái cây như nho, táo, lê, mận, mơ, dâu… giúp tạo ra các thức uống có cồn hoặc không, tùy thuộc vào loại men và quy trình sản xuất. Kết quả tạo ra nước trái cây lên men có mùi vị độc đáo, thơm ngon, đồng thời tạo ra nhiều lợi khuẩn và enzyme để bổ sung cho cơ thể. Để tìm hiểu rõ hơn về loại đồ uống này, mời bạn cùng đọc tiếp bài viết dưới đây của Hello Bacsi nhé.
Nước trái cây lên men là gì?
Nước trái cây lên men là sản phẩm từ quá trình lên men các loại trái cây dưới tác dụng của các men sinh học (enzyme) hoặc chất xúc tác. Quá trình này xảy ra trong môi trường kỵ khí, thường có sự hiện diện của nấm men để chuyển hóa đường thành etanol và CO2.
Nước táo lên men thường được gọi với tên tiếng Anh phổ biến là cider, còn các loại nước trái cây lên men nói chung có thể làm từ nhiều nguyên liệu trái cây khác. Dựa và bản chất của chủng vi sinh vật lên men được sử dụng, nước trái cây lên men thường được chia thành 2 loại:
- Nước trái cây lên men có cồn. Loại này được sản xuất giống quá trình lên men rượu nhưng ở nồng độ đường thấp hơn hoặc lên men không hoàn toàn để tạo ra thức uống có nồng độ cồn thấp (chỉ khoảng 2 – 8%). Sản phẩm vẫn chứa một hàm lượng đường nhất định tạo ra hương vị chua ngọt vừa miệng, dùng uống như nước giải khát.
- Nước trái cây lên men không có cồn, có vị chua nhẹ từ axit lactic kết hợp với vị ngọt từ đường. Loại này sử dụng vi khuẩn lactic để lên men tạo ra axit lactic và các sản phẩm phụ đem lại hương thơm đặc trưng sau khi lên men.
Phần lớn các loại nước trái cây lên men trên thị trường là loại có cồn, sử dụng nấm men để lên men rượu. Thậm chí, một số sản phẩm được làm bằng cách pha trộn hương liệu với cồn.
[embed-health-tool-bmr]
Nước trái cây lên men được sản xuất như thế nào?
Quy trình sản xuất nước trái cây lên men về cơ bản sẽ bao gồm các bước sau:
- Lựa chọn nguyên liệu: phân loại trái cây, sử dụng tác nhân lên men phù hợp, sơ chế nguyên liệu.
- Ép trái cây lấy nước rồi trải qua quá trình diệt khuẩn. Pha chế dịch lên men, cân chỉnh điều kiện lên men rồi phối trộn với nước ép trái cây theo công thức.
- Ủ lên men hỗn hợp trên trong thời gian quy định, tùy theo loại trái cây và chỉ tiêu chất lượng sản phẩm cuối cùng.
- Lọc bỏ bã và thu lấy nước trái cây lên men thành phẩm, làm lạnh nhanh để ổn định chất lượng. Để tạo bọt khí nhẹ và gia tăng vị ngon, sự hấp dẫn khi dùng thì CO2 bão hòa được thêm vào thành phẩm trong điều kiện áp suất cao.
- Kiểm tra chất lượng thành phẩm rồi chiết rót, đóng chai/ lon, dán nhãn cho ra sản phẩm cuối cùng.
- Bảo quản trong kho lạnh và vận chuyển, phân phối sản phẩm đến tay người tiêu dùng.
Tùy vào loại trái cây và công nghệ sử dụng mà công đoạn xử lý, kiểm soát điều kiện lên men có thể có những điểm lưu ý khác nhau. Nhìn chung, quy trình này cần được theo dõi và kiểm tra chất lượng chặt chẽ để tạo ra sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, giữ được giá trị dinh dưỡng từ trái cây, tạo ra hương vị thơm ngon, phù hợp với người tiêu dùng.
Nước trái cây lên men có tốt cho sức khỏe không?
1. Các lợi ích đối với sức khỏe
Nhờ vào các vi khuẩn có lợi (probiotics), enzyme, vitamin và khoáng chất tồn tại trong quá trình lên men tự nhiên mà nước trái cây lên men có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, gồm:
- Cải thiện hệ tiêu hóa: nước trái cây lên men bổ sung thêm probiotic giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột tốt hơn, giảm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, táo bón… Enzyme có trong loại đồ uống này cũng giúp chuyển hóa thức ăn nhanh và hiệu quả hơn, tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng.
- Tăng cường miễn dịch: lợi khuẩn lactic cùng vitamin C trong nước trái cây lên men giúp hỗ trợ chức năng của hệ miễn dịch, tăng cường khả năng bảo vệ cơ thể trong những thời điểm dễ bị ốm vặt.
- Tăng khả năng chống oxy hóa, ngăn ngừa bệnh mạn tính: quá trình lên men cũng làm tăng hàm lượng các chất chống oxy hóa như vitamin C, E, polyphenol giúp làm chậm lão hóa, giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính.
- Giúp giảm cân hiệu quả: giảm cảm giác thèm ăn, hỗ trợ việc kiểm soát cân nặng tốt hơn.
2. Tác hại
Sử dụng nước trái cây lên men quá nhiều hoặc uống các sản phẩm kém chất lượng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe như sau:
- Nguy cơ say do nước trái cây lên men có chứa cồn. Uống nhiều nước trái cây lên men có cồn sẽ có khả năng bị say khiến tinh thần không tỉnh táo, kích thích thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng phán đoán và vận động như khi uống rượu, bia. Do đó, bạn cần chú ý tránh sử dụng các loại nước trái cây này nếu cần làm việc có sự tập trung hoặc cho một vài đối tượng như trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh về gan, thần kinh…
- Tăng cân, béo phì. Lạm dụng nước trái cây lên men có cồn và hàm lượng đường cao có thể gây dư thừa calo dẫn đến tăng cân, béo phì.
- Ngộ độc rượu/ bia trái cây. Sử dụng các sản phẩm trái cây được lên men quá lâu sẽ nguy cơ bị ngộ độc do tích tụ các chất gây hại như axit oxalic hoặc dị ứng với thành phần trong nước trái cây lên men có cồn.
- Nguy cơ bị nhiễm khuẩn nếu quá trình lên men không được đảm bảo chất lượng. Sản phẩm nước trái cây lên men trong điều kiện không đảm bảo sẽ có khả năng bị nhiễm khuẩn và gây rối loạn tiêu hóa hoặc ngộ độc thực phẩm.
Nước trái cây lên men có tốt không?
Với các loại nước trái cây lên men có cồn, bạn chỉ nên uống trong các bữa tiệc liên hoan với lượng vừa phải. Không nên sử dụng thường xuyên, uống quá nhiều sẽ có nguy cơ gây tăng cân, béo phì và không được uống khi tham gia giao thông.
Dùng nước trái cây lên men cần lưu ý gì?
Khi muốn dùng nước trái cây lên men, bạn cần xác định mục đích uống để làm gì. Nếu cần những sản phẩm giúp hỗ trợ sức khỏe, bổ sung thêm lợi khuẩn, kích thích đường tiêu hóa thì nên chọn các loại nước lên men dùng vi khuẩn lactic. Nếu chỉ uống trong một thời điểm để thay đổi khẩu vị, liên hoan cùng bạn bè thì có thể dùng nước trái cây lên men có cồn nhưng không nên uống quá nhiều. Những lưu ý khi sử dụng nước trái cây lên men chủ yếu dành cho loại được lên men có cồn:
- Không được uống khi tham gia giao thông. Việc tham gia giao thông sau khi uống thức uống có cồn, bao gồm cả nước trái cây lên men rượu thì cũng là hành vi vi phạm pháp luật.
- Không uống khi cần làm việc đòi hỏi sự tỉnh táo, tập trung cao. Nước trái cây lên men có cồn cũng có khả năng gây say khiến đầu óc không tỉnh táo, giảm khả năng phán đoán và xử lý tình huống, dễ gây nguy hiểm cho bản thân và người khác.
- Lựa chọn sản phẩm chất lượng, rõ nguồn gốc. Sự thịnh hành của các loại nước trái cây lên men dù theo phương pháp nào cũng làm tăng nguy cơ xuất hiện các sản phẩm kém chất lượng, không đảm bảo an toàn để chạy theo lợi nhuận. Các sản phẩm này có thể chứa chất bảo quản, hương liệu gây hại đến sức khỏe người dùng. Do đó, bạn cần cẩn trọng khi lựa chọn các loại đồ uống nước trái cây lên men đóng chai.
- Bảo quản đúng cách. Nước trái cây lên men cần được bảo quản trong tủ lạnh, trong chai kín khí, tránh tiếp xúc với ánh sáng và không khí để đảm bảo giữ được hương vị thơm ngon, không ảnh hưởng đến sự phát triển của vi khuẩn, hạn chế hư hỏng.
- Kiểm tra sản phẩm trước khi dùng. Nếu nhận thấy nước trái cây lên men có màu sắc, mùi vị lạ khác thường hoặc có dấu hiệu nấm mốc thì cần đổ bỏ ngay để tránh ngộ độc thực phẩm.
Nhìn chung, nước trái cây lên men sẽ mang đến những lợi ích sức khỏe nếu được lựa chọn đúng loại phù hợp, dùng với mức độ hợp lý, vừa phải và bảo quản đúng cách. Đây cũng là một sự lựa chọn đồ uống mới để thay đổi khẩu vị, không dùng thay thế nước lọc uống hàng ngày.
