Chúng ta thường không muốn ăn uống khi bệnh. Thế nhưng việc ăn uống không đầy đủ sẽ khiến sức khỏe khó phục hồi. Nếu biết cách xây dựng thực đơn cho người mới ốm dậy, bạn sẽ giúp bản thân hoặc người thân ăn uống ngon miệng hơn để nhanh khỏe manh trở lại.
2 tiêu chuẩn quan trọng trong thực đơn cho người mới ốm dậy
Vị giác của người bị ốm thường thay đổi khiến họ không có cảm giác ngon miệng khi ăn uống. Với thực đơn cho người mới ốm dậy, bạn không cần phải chuẩn bị những món ăn quá phức tạp, cầu kỳ. Điều quan trọng là cần chế biến hợp khẩu vị với người ăn để họ cảm thấy “vừa miệng” hơn.
Vì mỗi cá nhân có thể trạng và khẩu vị khác nhau, thực đơn cho người mới ốm dậy có thể linh hoạt điều chỉnh cho phù hợp, miễn là đáp ứng 2 yêu cầu dưới đây.
1. Thực đơn cho người mới ốm dậy cần cung cấp đủ nước
Cơ thể người bệnh thường bị thiếu nước. Tình trạng này xảy ra do các cơn sốt đẩy nhanh nhịp độ hô hấp và gây đổ mồ hôi. Đặc biệt, khi người bệnh bị nôn hoặc tiêu chảy, tình trạng thiếu nước sẽ nghiêm trọng hơn. Vì thế, cung cấp đủ nước là nguyên tắc quan trọng trong việc xây dựng thực đơn cho người mới ốm dậy.
Bên cạnh đó, người mới ốm dậy cũng nên tăng cường uống nước lọc. Nước rất cần thiết để cơ thể hoạt động ổn định, giúp bệnh tật sớm qua đi.
Bên cạnh nước lọc là thức uống chính, để tăng thêm khẩu vị, tùy theo thể trạng, thực đơn cho người mới ốm dậy có thể thêm vào một ít những thức uống sau.
Đa dạng hóa thực đơn cho người mới ốm dậy với trà thảo mộc
Trà gừng
Tinh dầu và mùi thơm của trà gừng làm ấm hệ tiêu hóa, giảm cảm giác buồn nôn. Không nên uống trà gừng nếu người bệnh sốt hoặc cảm thấy nóng trong người. Cách làm trà gừng đơn giản: một vài lát gừng xắt mỏng ngâm trong nước sôi 80°C khoảng 15 phút. Chanh và mật ong sẽ giúp trà tăng hương vị, bổ sung một ít chất dinh dưỡng mà không làm kích thích hệ tiêu hóa.
Trà bạc hà
Tinh dầu bạc hà giúp giảm cảm giác đầy hơi và khiến người bị nghẹt mũi dễ chịu hơn. Một vài lá bạc hà rửa sạch ngâm trong nước sôi 80°C là bạn đã có một ly trà bạc hà. Bạn có thể thêm một ít chanh và mật ong như với trà gừng. Lưu ý tinh dầu bạc hà có thể khiến người bị trào ngược dạ dày thực quản khó chịu.
Cần có trái cây trong thực đơn cho người mới ốm dậy
Các loại trái cây mềm và mọng nước như cam, quýt, bưởi, mâm xôi, việt quất cung cấp nhiều vitamin C và các chất chống oxy hóa giúp nâng cao sức đề kháng. Chuối, táo chứa nhiều tinh bột và chất xơ hòa tan, vị trung tính, hợp với dạ dày của người mới ốm dậy. Lưu ý người bệnh chỉ nên ăn trái cây với lượng vừa đủ khi hệ tiêu hóa đã ổn định hơn.
Sữa và các sản phẩm từ sữa
Sữa tươi và sữa chua ít béo phù hợp với thể trạng của người mới ốm dậy. Sữa cung cấp protein, canxi, vitamin B2, B12, kali, phospho và có thể có vitamin A, D, đều là những chất dinh dưỡng có lợi cho người đang hồi phục sức khỏe.
Tuy nhiên, người bệnh chỉ nên dùng những sản phẩm sữa bình thường đã sẵn quen thuộc để tránh những phản ứng của hệ tiêu hóa. Sữa chua giàu lợi khuẩn giúp khôi phục hệ vi khuẩn đường ruột bị ảnh hưởng do bệnh. Trong sữa chua, lactose của sữa cũng đã được chuyển hóa một phần thành dạng dễ hấp thu nên lành tính đối với một số người hơn so với sữa tươi.
Những thức uống nên tránh khi mới ốm dậy
– Tuyệt đối tránh thức uống có cồn. Bia, rượu sẽ làm ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc điều trị. Cồn có những tác động không tốt, thậm chí có thể nguy hiểm cho hệ thần kinh, tuần hoàn và đường ruột của người mới ốm dậy.
– Bạn không nên dùng đồ uống thể thao thay cho dung dịch điện giải (oresol mà bác sĩ kê để chống mất nước do nôn, tiêu chảy). Tỉ lệ muối : đường trong đồ uống thể thao không đạt tiêu chuẩn để thay thế oresol, thường là nhiều đường hơn mức cơ thể cần. Khí gas và các thành phần khác trong đồ uống thể thao, cũng như các loại nước ngọt có gas, có thể khiến bạn thấy khó chịu.
– Người mới ốm dậy cũng không nên uống trà và cà phê. Nhất là khi hệ tiêu hóa vừa bị rối loạn cần được nghỉ ngơi, trà và cà phê có thể gây những kích thích không tốt. Caffeine trong trà, cà phê còn gây khó ngủ nếu uống sai thời điểm, trong khi giấc ngủ rất cần thiết để hồi phục sức khỏe.
2. Thực đơn cho người mới ốm dậy cần dễ tiêu hóa và đủ chất dinh dưỡng
Người bệnh nên sớm ăn uống trở lại những thức ăn phù hợp khi giai đoạn bệnh nặng đã qua và cơ thể đang bước vào quá trình hồi phục. Người mới ốm dậy nên bắt đầu bằng những món ăn dễ tiêu nhất với thành phần dinh dưỡng đơn giản để dần đưa người bệnh về với lối ăn uống bình thường như khi khỏe mạnh.
Người mới ốm dậy nên ăn gì?
Thức ăn cho người mới ốm dậy nên đầy đủ các thành phần thịt, rau và đường bột, cung cấp các chất dinh dưỡng cơ bản: protein, chất xơ dễ tiêu, vitamin và khoáng chất ở một lượng vừa đủ.
Loại thịt phù hợp cho người mới ốm dậy
Là thịt heo nạc và thịt gà đã bỏ da. Đây là hai loại thịt hợp khẩu vị và dễ hấp thu đối với người mới ốm dậy. Thịt heo và gà cung cấp đầy đủ đạm cùng những khoáng chất (sắt, magie, phospho, kali, kẽm, selen…) và vitamin cần thiết cho cơ thể người đang hồi phục sức khỏe. Bạn cũng có thể dặm vào thực đơn cho người mới ốm dậy một ít thịt bò. Các loại thịt nên được băm nhỏ (trừ thịt gà) và nấu chín kỹ.
Cần có rau củ để cân bằng dinh dưỡng trong thực đơn cho người mới ốm dậy
Người bệnh nên ăn các loại rau củ chứa chất xơ dễ tiêu bao gồm: cà rốt, đậu Hà Lan tươi, nấm, bí đỏ, khoai tây… Rau lá xanh cũng khá an toàn nếu ăn mức vừa phải. Tất cả các loại rau củ cần được rửa sạch, bỏ vỏ (nếu có), xắt nhỏ và nấu chín kỹ.
Cháo trắng, cháo yến mạch
Là các loại thức ăn cung cấp chất đường bột đặc biệt phù hợp khi ốm bệnh. Bạn có thể thay thế một phần nhỏ đường bột bằng bánh mì sandwich.
Người mới ốm dậy không nên ăn gì?
Dù các rắc rối về tiêu hóa đã tạm qua, bạn vẫn nên cẩn trọng để tránh chúng quay trở lại. Thực đơn cho người mới ốm dậy nên tránh:
– Những món ăn nặng mùi như cá, phô mai, tỏi… Những mùi vị này có thể khiến người bệnh sợ vì vị giác và khướu giác tạm thời thay đổi.
– Những món ăn cay, nóng và nhiều dầu mỡ… không tốt cho đường ruột.
– Không nên ăn rau sống. Chất xơ trong rau không được nấu chín rất khó tiêu. Vi sinh vật trong rau sống có thể tấn công hệ tiêu hóa đang trong giai đoạn hồi phục.
Có thể thấy thực đơn cho người mới ốm dậy không đòi hỏi cầu kỳ . Bạn chỉ cần kết hợp những yêu cầu đơn giản trên đây với khẩu vị của người bệnh là đã có được những thức ăn, thức uống phù hợp giúp bản thân hoặc người thân nhanh chóng cảm thấy dễ chịu và hồi phục sức khỏe.
[embed-health-tool-bmr]
