Ung thư phổi giai đoạn 3 (III)

Ung thư phổi giai đoạn 3 (III) dùng để chỉ ung thư phổi không tế bào nhỏ đã tiến triển đến giai đoạn thứ 3 (III). Ở giai đoạn này, người ta phân chia ung thư phổi thành hai giai đoạn nhỏ là 3A (IIIA) và 3B (IIIB).

Trong quá trình ung thư phổi phát triển có rất nhiều giai đoạn cho thấy khối u đã lan rộng đến nhiều nơi trong cơ thể (như hạch bạch huyết, não, xương…). Sự phân loại các giai đoạn tiến triển bệnh cũng có sự khác nhau giữa hai loại ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư phổi không tế bào nhỏ.

Ung thư phổi không tế bào nhỏ là bất kỳ loại ung thư phổi biểu mô nào khác với ung thư phổi tế bào nhỏ. Nhóm ung thư phổi không tế bào nhỏ bao gồm 3 thể bệnh:

• Ung thư biểu mô tuyến
• Ung thư biểu mô tế bào gai/vảy
• Ung thư biểu mô tế bào lớn

Bên cạnh đó, ung thư không tế bào nhỏ tương đối không nhạy cảm với hóa trị liệu, so với ung thư phổi tế bào nhỏ. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, khoảng 85–90% các trường hợp là ung thư phổi không tế bào nhỏ.

Ung thư phổi giai đoạn 3 (III) là gì?

Để dễ dàng mô tả sự phát triển của tế bào ung thư phổi ở giai đoạn này, người ta phân chia thành hai giai đoạn nhỏ như sau:

• Ung thư phổi giai đoạn 3A (IIIA) (tiến triển cục bộ): giai đoạn này các khối u ở phổi chưa lan ra các cơ quan nằm xa phổi, chúng chỉ lan đến hạch bạch huyết ở cùng khu vực với khối u. Ung thư phổi giai đoạn 1 (I) đến giai đoạn 3A (IIIA) được xem là “có thể phẫu thuật” – bạn có thể thực hiện phẫu thuật để điều trị tế bào ung thư.
• Ung thư phổi giai đoạn 3B (IIIB) (tiến triển mở rộng): ung thư phổi giai đoạn 3B (IIIB) cùng với giai đoạn 4 (IV) là ung thư đang ở giai đoạn tiến triển đã lan rộng. Các khối u lan rộng đến mức bạn “không thể phẫu thuật”, trừ khi bạn đã trải qua điều trị bằng hóa trị/xạ trị hay những phương pháp mới được phê duyệt gần đây.

Thực tế, khoảng 30% người bệnh đã mắc ung thư phổi giai đoạn 3 (III) tại thời điểm chẩn đoán và 40% đã chuyển sang giai đoạn 4 (IV) (ung thư phổi di căn – giai đoạn cuối)

Phân loại giai đoạn trong ung thư phổi giai đoạn 3 (III)

Xác định được giai đoạn tiến triển của ung thư phổi là điều vô cùng quan trọng, đặc biệt là phân biệt ung thư phổi giai đoạn 3A (IIIA) và 3B (IIIB), nó giúp bác sĩ lựa chọn được phương pháp điều trị tốt nhất.

Ung thư phổi giai đoạn 3A (IIIA) bao gồm các khối u lớn và đã di căn đến hạch bạch huyết gần đó hoặc các khối u có kích thước bất kỳ đã di căn đến các hạch bạch huyết ở xa hơn nhưng vẫn ở cùng một bên với tế bào ung thư ban đầu.

Ung thư phổi giai đoạn 3B (IIIB) là một khối u có kích thước bất kỳ đã di căn đến các hạch bạch huyết ở xa hoặc đã xâm lấn các cấu trúc khác trong ngực (như tim hoặc thực quản). Các khối u liên quan đến tình trạng tràn dịch màng phổi ác tính (tích tụ chất lỏng chứa tế bào ung thư trong khoang màng phổi) đã được thay đổi từ giai đoạn 3B (IIIB) sang giai đoạn 4 (IV) vào năm 2009.

Bác sĩ sẽ sử dụng hệ thống TNM (Tumor – Node – Metastase) để xác định thêm về các giai đoạn ung thư phổi và ung thư phổi giai đoạn 3 (III). Bạn có thể hiểu về hệ thống này một cách đơn giản như sau:

T – đề cập đến kích thước khối u

• T1: khối u có kích thước nhỏ hơn 3cm
• T2: khối u có kích thước lớn hơn 3cm
• T3: khối u có kích thước bất kỳ nhưng ở gần đường thở hoặc đã lan đến các khu vực lân cận như thành ngực hoặc cơ hoành
• T4: khối u có kích thước bất kỳ nhưng nằm trong đường thở hoặc đã xâm lấn các cơ quan xung quanh như tim, thực quản.

N – liên quan đến hệ bạch huyết

• N0: không có hạch bạch huyết nào bị ảnh hưởng
• N1: khối u đã lan đến các hạch gần đó trên cùng một bên cơ thể
• N2: khối u đã lan đến các hạch xa hơn nhưng vẫn ở cùng một phía cơ thể
• N3: các tế bào ung thư có trong các hạch bạch huyết ở phía bên kia của khối u trong khoang ngực hoặc trong các hạch gần xương đòn/cơ cổ

M – đại diện cho tình trạng di căn

• M0: tế bào ung thư chưa di căn
• M1: khối u đã di căn (lan rộng) sang các bộ phận khác trên cơ thể hoặc lan sang bên phổi còn lại

Ung thư phổi giai đoạn 3A (IIIA) là gì?

• T1N2M0: Khối u có kích thước nhỏ hơn 3cm, đã lan đến các hạch bạch huyết xa hơn nhưng vẫn ở cùng một bên với khối u trong cơ thể.
• T2N2M0: Khối u với kích thước lớn hơn 3cm, đã lan đến các hạch bạch huyết xa hơn nhưng vẫn ở cùng một bên với khối u.
• T3N1M0: Khối u có kích thước bất kỳ nhưng nằm gần đường thở hoặc đã tiến triển cục bộ đến một số khu vực như thành ngực/cơ hoành, các hạch bạch huyết gần đó đã bị ảnh hưởng.
• T3N2M0: Khối u có kích thước bất kỳ, nằm ở gần đường thở hoặc đã lan đến khu vực thành ngực hoặc cơ hoành, các hạch bạch huyết ở xa hơn nhưng vẫn ở cùng một bên với khối u bị ảnh hưởng.

Ung thư phổi giai đoạn 3B (IIIB) là gì?

• T bất kỳ, N3, M0: Một khối u có kích thước bất kỳ đã lan đến hạch bạch huyết ở phía bên kia cơ thể so với khối u ban đầu hoặc đến các hạch gần xương đòn/cơ cổ nhưng chưa lan đến các cơ quan ở xa trong cơ thể.
• T4, N bất kỳ, M0: Một khối u có kích thước bất kỳ nằm trong đường thở hoặc đã xâm lấn đến các khu vực lân cận như tim, thực quản. Khối u có thể lan đến hạch bạch huyết hoặc không, nếu bị ảnh hưởng, hạch có thể ở gần khối u hoặc xa hơn ở vùng ngực/cổ nhưng khối u chưa lan đến các cơ quan xa hơn.

Triệu chứng ung thư phổi giai đoạn 3 (III)

Triệu chứng ung thư phổi giai đoạn 3 (III) có thể bao gồm một loạt những triệu chứng khác nhau, chẳng hạn như ho dai dẳng, có thể ho khan hoặc ho có đàm, ho ra máu, khó thở, nặng ngực, đau lói ngực hay nhiễm trùng đường hô hấp (viêm phổi, viêm phế quản) lặp đi lặp lại, đau vai và tay cùng bên với khối u (Hội chứng Pancoast Tobias), sụp mí – co đồng tử – giảm bài tiết mồ hôi một bên mặt (hội chứng Horner).

Khi tế bào ung thư lan rộng đến các khu vực như thành ngực, cơ hoành có thể gây đau ở ngực, xương sườn, vai và lưng. Khối u nằm gần đường thở còn khiến bạn ho ra máu, thở khò khè. Ngoài ra, khối u lan đến thực quản hay các cơ quan khác trong lồng ngực, bạn có thể bị chứng khó nuốt và khàn giọng. Cảm giác đau ở lưng, ngực và xương sườn cũng khá phổ biến nếu như bạn bị tràn dịch màng phổi, khiến tình trạng khó thở trầm trọng hơn.

Một số triệu chứng của ung thư như cơ thể mệt mỏi hay giảm cân bất thường, không chủ ý cũng có thể xảy ra.

Ung thư phổi giai đoạn 3 (III) có chữa được không?

Điều trị ở giai đoạn 3A (IIIA)

Ung thư phổi giai đoạn 3 (III) có chữa được không? Câu trả lời là CÓ nhưng khá khó khăn. Người bệnh ung thư phổi giai đoạn 3A (IIIA) có thể thực hiện phẫu thuật để loại bỏ khối u và sau đó theo dõi bằng hóa trị hỗ trợ bổ sung (hóa trị sau phẫu thuật). Tuy nhiên, không phải lúc nào phẫu thuật cũng có hiệu quả với các khối u chung kích thước. Nguy cơ tái phát ung thư phổi cũng khá cao đối với những người bị ung thư phổi giai đoạn 3A (IIIA).

Đối với những người tương đối khỏe mạnh, bác sĩ thường kết hợp các loại hóa trị hoặc kết hợp hóa trị và xạ trị. Nếu tình trạng sức khỏe không thể đáp ứng, bạn có thể được sử dụng các phương pháp riêng lẻ để điều trị các triệu chứng như đau, khó thở.

Hiện nay, các chuyên gia khuyến khích người bệnh nên làm xét nghiệm gene (gien) khi bị ung thư phổi không tế bào nhỏ, đặc biệt là loại ung thư biểu mô tuyến phổi. Nhiều loại thuốc đã được phê duyệt dành cho người bị đột biến trong gene như đột biến EGFR, sắp xếp lại ALK và ROS1; những liệu pháp nhắm mục tiêu này đôi khi có thể giúp kiểm soát bệnh tốt hơn.

Bốn loại thuốc trị liệu miễn dịch mới cũng đã được phê duyệt vào năm 2015 để điều trị ung thư phổi. Những loại thuốc này hoạt động bằng cách tăng cường khả năng của hệ thống miễn dịch, giúp chống lại tế bào ung thư. Imfinzi (durvalumab), được phê duyệt vào tháng 2/2018, dùng trong điều trị ung thư phổi giai đoạn 3 (III) mà không thể phẫu thuật sau khi hóa trị và xạ trị.

Giai đoạn 3B (IIIB)

Thông thường, ung thư phổi ở giai đoạn 3B (IIIB) không thể điều trị bằng phẫu thuật. Phương pháp điều trị có thể bao gồm hóa trị, xạ trị, trị liệu nhắm mục tiêu và liệu pháp miễn dịch tương tự như ở giai đoạn 3A (IIIA).

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sử dụng hóa trị và xạ trị để làm giảm kích thước khối u và sau đó phẫu thuật. Đối với những người bị ung thư phổi giai đoạn 3 (III), bạn có thể dùng những phương pháp điều trị giảm nhẹ, mục đích chính là làm giảm các triệu chứng như đau, khó thở hơn là cố gắng kiểm soát ung thư. Thực tế, những nghiên cứu phát hiện ra rằng các liệu pháp giảm nhẹ cũng giúp cải thiện khả năng sống ở những người mắc ung thư phổi.

Ung thư phổi giai đoạn 3 (III) sống được bao lâu?

Tiên lượng sống cho người bệnh ung thư phổi giai đoạn 3 (III) phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Không ai có thể nói cho bạn biết chính xác bạn sẽ sống được bao lâu. Theo một thống kê trung bình tại Anh, gần 15% người bị ung thư phổi giai đoạn 3 (III) sẽ sống sót  trong 5 năm hoặc hơn sau khi họ được chẩn đoán mắc bệnh. Đây là một tiên lượng khá kém bởi giai đoạn 3 (III) đã là giai đoạn muộn.