Trẻ bị đau bụng là một trong những tình trạng thường gặp khiến nhiều phụ huynh lo lắng. Cơn đau có thể chỉ thoáng qua, do những nguyên nhân đơn giản như đầy hơi hoặc tiêu hóa chậm. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đau bụng có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Việc xác định đúng nguyên nhân và xử trí kịp thời sẽ giúp trẻ phục hồi nhanh chóng và tránh được các biến chứng không mong muốn.
Nguyên nhân khiến trẻ bị đau bụng
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị đau bụng, bao gồm:
- Các vấn đề về đường ruột: Táo bón, đầy bụng hoặc hội chứng ruột kích thích là nguyên nhân phổ biến gây đau bụng ở trẻ.
- Nhiễm trùng: Trẻ có thể đau bụng do viêm dạ dày ruột, nhiễm trùng thận hoặc bàng quang, viêm tai giữa hoặc viêm phổi… Những bệnh lý này thường gây ra các triệu chứng như sốt, nôn ói, đau bụng, tiêu chảy hoặc khó chịu toàn thân.
- Vấn đề liên quan đến thực phẩm: Ăn quá nhiều, ăn đồ ôi thiu, ngộ độc thực phẩm hoặc dị ứng thực phẩm đều có thể khiến trẻ bị đau bụng. Một số trẻ cũng có thể không dung nạp lactose hoặc gluten, dẫn đến các phản ứng tiêu hóa.
- Đau do nguyên nhân bên ngoài vùng bụng: Đôi khi, trẻ bị đau do căng cơ, chấn thương vùng bụng hoặc đau nửa đầu, nhưng lại biểu hiện dưới dạng đau bụng.
- Vấn đề ngoại khoa: Một số nguyên nhân nghiêm trọng hơn như viêm ruột thừa, lồng ruột hoặc tắc ruột có thể khiến trẻ đau dữ dội, quằn quại. Đây là những trường hợp cần can thiệp y tế ngay.
- Đau bụng kinh: Với bé gái dậy thì, đau bụng có thể là dấu hiệu chu kỳ kinh nguyệt đang đến gần.
- Ngộ độc: Trẻ nhỏ có thể vô tình nuốt phải các chất độc như xà phòng, thuốc lá, hoặc bị côn trùng cắn (như nhện), dẫn đến đau bụng dữ dội hoặc kéo dài.
Việc xác định nguyên nhân cụ thể khiến trẻ bị đau bụng đòi hỏi sự quan sát kỹ lưỡng từ ba mẹ và đôi khi cần đến bác sĩ để thăm khám chuyên sâu.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Ba mẹ nên làm gì khi trẻ bị đau bụng?
Khi trẻ bị đau bụng, việc xử trí đúng cách tại nhà có thể giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn, đặc biệt nếu nguyên nhân không nghiêm trọng. Dưới đây là một số biện pháp ba mẹ có thể áp dụng:
- Cho bé nghỉ ngơi nhiều, tránh hoạt động mạnh. Nghỉ ngơi giúp cơ thể trẻ phục hồi nhanh hơn.
- Đảm bảo con uống đủ nước, nhất là khi bé bị nôn ói hoặc tiêu chảy. Nước đun sôi để nguội hoặc nước trái cây loãng là lựa chọn phù hợp.
- Không ép bé ăn khi bé không muốn. Nếu bé thấy đói, hãy cho ăn những thực phẩm nhẹ như chuối, bánh mì nướng, cơm trắng hoặc bánh quy giòn.
- Đặt túi sưởi ấm hoặc chai nước ấm lên vùng bụng để giảm đau, nhưng hãy kiểm tra kỹ nhiệt độ để tránh gây bỏng.
- Có thể cho bé uống thuốc giảm đau chứa paracetamol nếu bé đau nhiều, nhưng cần dùng đúng liều dành cho trẻ nhỏ. Tránh dùng aspirin vì có thể gây tác dụng phụ nguy hiểm.
- Tuyệt đối không tự ý dùng kháng sinh hay thuốc trị đau bụng khi chưa có chỉ định từ bác sĩ. Việc dùng sai thuốc có thể khiến tình trạng của trẻ nghiêm trọng hơn.
Khi nào đưa trẻ đi khám?
Không phải trường hợp trẻ bị đau bụng nào cũng cần đến bác sĩ ngay. Tuy nhiên, bạn nên đưa bé đến bệnh viện hoặc phòng khám gần nhất nếu bé có các dấu hiệu sau:
- Đau dữ dội, không giảm sau vài giờ hoặc đau tăng lên khi thay đổi tư thế.
- Sốt cao, ớn lạnh, vã mồ hôi.
- Nôn liên tục hơn 24 giờ hoặc nôn ra máu.
- Từ chối ăn uống hoàn toàn.
- Có máu trong phân.
- Đi tiểu ít hơn bình thường hoặc có biểu hiện tiểu đau.
- Xuất hiện phát ban kèm theo đau.
- Bất kỳ dấu hiệu nào khiến bạn cảm thấy lo lắng.
Đây có thể là dấu hiệu của những tình trạng nghiêm trọng cần can thiệp y tế kịp thời. Đừng chờ đợi quá lâu nếu bạn cảm thấy “có điều gì đó không ổn” với con mình.
Trẻ bị đau bụng là tình trạng phổ biến và thường không đáng lo nếu được xử trí đúng cách. Tuy nhiên, ba mẹ không nên chủ quan, nhất là khi cơn đau kéo dài, kèm theo các triệu chứng bất thường. Hãy quan sát kỹ biểu hiện của bé, chăm sóc đúng cách tại nhà và đưa con đi khám sớm nếu cần thiết.
