Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho là do đâu, điều trị thế nào?

Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho thường khiến cho các bậc cha mẹ lo lắng, sốt ruột không biết con có mắc phải bệnh lý gì nguy hiểm không. Tình trạng ho nhiều còn có thể khiến trẻ biếng ăn, mất ngủ, mệt mỏi, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Ho là một phản xạ tự nhiên của cơ thể để giữ cho đường thở thông thoáng, loại bỏ đờm, dịch tiết hoặc thức ăn mắc nghẹn khỏi cổ họng. Thực tế là trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh có thể bị ho do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng lại chưa thể nói, diễn tả bằng lời những vấn đề đang gặp phải. Do đó, cha mẹ cần phải chú ý và nhận biết được các trường hợp đáng lo ngại để đưa trẻ đến gặp bác sĩ kịp thời.

Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho là do đâu? 

Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho có thể là biểu hiện, triệu chứng của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau như cảm lạnh thông thường, cúm, dị ứng, viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn, hít phải tác nhân ô nhiễm… 

Bạn có thể dự đoán tình trạng bệnh của trẻ thông qua tiếng ho cùng các dấu hiệu đi kèm như:

• Ho do cảm lạnh: Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho có đờm, nghẹt mũi, sổ mũi, sốt, ho nhiều về đêm.
• Ho do hen suyễn: Cơn ho thường kèm theo triệu chứng thở khò khè, khó thở.
• Ho do viêm thanh khí phế quản: Tiếng ho nghe như tiếng chó sủa.
• Ho gà: Trẻ thường ho thành từng cơn trong nhiều tuần và có triệu chứng thở rít.
• Ho do nuốt phải dị vật: Cơn ho bắt đầu đột ngột và kèm theo tiếng thở khò khè.
• Ho do dị ứng: Bé thường ho khan, hắt hơi liên tục, chảy nước mắt…

Sau đây, Hello Bacsi sẽ liệt kê các nguyên nhân có khả năng khiến trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho cùng những triệu chứng đi kèm để bạn dễ tìm cách xử trí phù hợp.

1. Các bệnh viêm đường đường hô hấp trên

Những căn bệnh viêm đường hô hấp trên như cảm lạnh, cúm, viêm phế quản, viêm họng… có thể khiến trẻ bị ho từ 5 – 7 ngày và nguyên nhân đa phần là do virus.

Cảm lạnh có thể gây ra cơn ho từ nhẹ đến trung bình, trong khi những cơn ho do cúm thường nghiêm trọng. Nếu bị viêm thanh khí phế quản thì sẽ xuất hiện tình trạng bé bị ho nhiều vào ban đêm và có kèm theo thở khó.

Triệu chứng ho cũng cần được phân biệt rõ là ho khan hay ho có đờm. Trong đó, ho khan thường là kết quả của tình trạng kích ứng đường hô hấp trên (xoang, họng, dây thanh quản), còn ho có đờm nhiều khả năng là do phản ứng lại sự kích ứng ở đường hô hấp dưới dẫn đến tạo ra đờm. Cả hai dạng ho này đều có xu hướng là các triệu chứng nặng hơn vào giờ đi ngủ, khi trẻ chuyển từ tư thế đứng sang tư thế nằm khiến cho chất nhầy, nước bọt ngưng đọng trong đường thở.

Nhìn chung, trẻ càng nhỏ thì nguy cơ gặp vấn đề về hô hấp càng cao do đường thở hẹp hơn. Do đó, nếu thấy trẻ có biểu hiện khó thở, gắng sức để hít thở thì cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

2. Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho do trào ngược dạ dày – thực quản

Triệu chứng thường gặp khi trẻ bị trào ngược axit là ho nhiều, thường xuyên nôn, hơi thở có mùi hoặc bị ợ nóng. Đây cũng là nguyên nhân khiến bé bị ho nhiều về đêm khi ngủ.

3. Dị ứng

Dị ứng có thể khiến trẻ bị ho nhiều, ngứa cổ họng, chảy nước mũi, chảy nước mắt, đau họng hoặc phát ban.

Hầu hết trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh không bị ho do dị ứng theo mùa nhưng có thể bị dị ứng với các chất trong môi trường xung quanh khi hít phải gồm:

• Phấn hoa 
• Lông động vật
• Mạt bụi nhà
• Khói bụi ô nhiễm 
• Khói thuốc lá (hút thuốc lá thụ động)

4. Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho do viêm phổi 

Viêm phổi là căn bệnh thường gặp ở trẻ em với các triệu chứng bao gồm:

• Sốt
• Ớn lạnh
• Run rẩy
• Khó thở
• Ho kéo dài

Trẻ nhỏ dễ mắc bệnh viêm phổi do virus hoặc vi khuẩn gây ra khi đang vui chơi ở trường học, công viên, khu trò chơi…

5. Hen suyễn

Không chỉ băn khoăn “Bé ho nhiều phải làm sao?”, nhiều cha mẹ còn thắc mắc không biết cơn ho dữ dội của trẻ có phải do hen suyễn gây ra hay không. Thực tế, ngoài ho nhiều, triệu chứng dễ nhận ra trẻ đang bị hen suyễn là thở khò khè, thở rít vào ban đêm.

6. Ho gà 

Ho gà là một căn bệnh nguy hiểm do vi khuẩn gây ra, có thể ảnh hưởng đến cả trẻ sơ sinh cũng như người lớn. Cách phòng ngừa hiệu quả nhất là tiêm vắc-xin phòng bệnh ho gà theo khuyến cáo của Bộ Y tế. Trẻ nhỏ nên được tiêm vắc-xin ho gà mũi thứ nhất khi được 2 tháng tuổi.

7. Trẻ bị ho nhiều do xơ nang 

Xơ nang thường gặp ở trẻ nhỏ cùng các cơn ho có đờm vàng hoặc xanh nhạt. Đó được xem là một trong những dấu hiệu nặng nhất mà bé gặp phải. Các dấu hiệu khác của xơ nang là:

• Viêm phổi tái phát
• Nhiễm trùng xoang
• Không tăng cân
• Mồ hôi có vị mặn.

8.  Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho do mắc dị vật đường thở 

Khi dị vật bị mắc kẹt trong đường thở, bé thường có những biểu hiện như:

• Ho sặc sụa liên tục
• Da tím tái
• Chảy nước mắt, nước mũi 
• Vã mồ hôi
• Ngạt thở… 

Nếu dị vật nhỏ bị kẹt và bỏ quên trong đường thở mà phụ huynh không biết, không kịp thời đưa trẻ đi khám và điều trị, thì bé sẽ bị ho nhiều, kéo dài, viêm phổi tái phát.

9. Chảy dịch mũi sau 

Nếu cơ thể trẻ vì một lý do nào đó mà sản sinh quá nhiều chất nhầy, đến mức gây chảy dịch mũi sau, thì chất nhờn sẽ chảy xuống phía sau cổ họng, gây kích thích niêm mạc họng, dẫn đến tình trạng trẻ bị ho nhiều.

Tình trạng này thường xảy ra do bé bị nhiễm virus hoặc dị ứng và thường trở nặng vào ban đêm. Trẻ có thể ho có đờm hoặc không, kèm theo các triệu chứng khác như ngứa cổ họng, hắt hơi, ngứa mắt, chảy nước mắt, nổi mẩn (nếu bị dị ứng).

10. Một số nguyên nhân khác khiến trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho nhiều 

Việc lạm dụng thuốc xịt giảm xung huyết mũi cũng có thể gây ho nhiều và kéo dài ở trẻ em. Nguyên nhân là vì những loại thuốc này có thể khiến niêm mạc mũi bị sưng và kích thích, gây xung huyết, chảy dịch sau họng.

Bên cạnh đó, nếu thời tiết khô hạn khiến không khí hanh khô, hoặc không khí quá ẩm ướt làm gia tăng sự phát triển của nấm bệnh, mạt nhà… thì cũng có khả năng khiến trẻ nhỏ bị ho kéo dài.

[article-yoast-faqs]

[embed-health-tool-child-growth-chart]

Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho phải làm sao?

Nhiều bậc cha mẹ thường thắc mắc trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho phải làm sao? Trước hết, cha mẹ cần theo dõi phản ứng ho của trẻ, đánh giá, phân biệt loại ho cùng các triệu chứng kèm theo để có cách xử trí phù hợp. Việc chăm sóc, điều trị ho ở trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh sẽ dựa trên nguyên nhân cũng như triệu chứng là ho khan hay ho đờm.

1. Điều trị ho dữ dội cho trẻ dựa trên nguyên nhân 

Tùy vào từng nguyên nhân gây ho mà lời đáp cho vấn đề “Bé ho nhiều phải làm sao?” sẽ khác nhau. Chẳng hạn:

• Trẻ bị ho nhiều do bệnh viêm đường đường hô hấp trên, thì những trường hợp nhiễm virus không được điều trị bằng kháng sinh. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể kiểm soát cơn ho cho trẻ bằng các loại thuốc khác theo đơn của bác sĩ.
• Ho nhiều do trào ngược axit, việc điều trị còn phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ, kỹ thuật y tế và các vấn đề khác. Lúc này, bạn nên đưa trẻ đi khám để được hướng dẫn chữa trị và chăm sóc đúng cách. 
• Trẻ nhỏ ho nhiều do mắc bệnh hen suyễn thì việc điều trị bệnh hen suyễn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh và có thể bao gồm việc hạn chế khói, bụi, ô nhiễm không khí hoặc nước hoa.
• Dị ứng khiến bé ho nhiều phải làm sao? Câu trả lời là, bạn nên đưa trẻ làm các xét nghiệm để tìm ra các chất gây dị ứng. Những dị nguyên thường là thực phẩm, phấn hoa, lông vật nuôi và bụi…
• Nếu bé bị ho nhiều do hóc dị vật, cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đi khám để được xử lý dị vật kịp thời.

2. Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho: Nên áp dụng các mẹo chữa ho cho trẻ tại nhà 

Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho phải làm sao? Nhìn chung, cơn ho ở trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh thường không quá nghiêm trọng và có thể thuyên giảm bằng việc áp dụng các biện pháp đơn giản tại nhà, chẳng hạn như:

• Xông hơi cho trẻ: Bạn có thể bật nước nóng để hơi nước tỏa đầy trong phòng tắm, sau đó bế trẻ ngồi xông hơi trong khoảng 15 – 20 phút. Hơi nước nóng sẽ giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn.
• Vệ sinh mũi thường xuyên: Rửa mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý có thể giúp làm sạch đường thở, hạn chế những cơn ho, hắt hơi bất chợt.
• Cho trẻ bú thường xuyên: Việc bú đủ sẽ giúp làm ẩm đường thở của trẻ, khắc phục tình trạng ho khan do khô cổ họng.
• Cho trẻ nghỉ ngơi: Hãy để trẻ có thời gian được nghỉ ngơi nhiều hơn để nhanh chóng phục hồi, lấy lại sức.
• Hạn chế hút thuốc lá hay để người hút thuốc tiếp xúc với trẻ: Khói thuốc có thể gây ra các vấn đề về hô hấp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
• Vệ sinh nhà cửa thường xuyên: Việc dọn dẹp nhà cửa, phòng ốc giúp loại bỏ bụi bẩn gây ho cho trẻ.
• Loại bỏ dị nguyên ra khỏi môi trường sống: Việc hít phải phấn hoa, lông động vật… có thể khiến trẻ sơ sinh lâu lâu bị ho vài tiếng. Bạn nên hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những dị nguyên này để không kích thích cơn ho.

Trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh bị ho: Khi nào cần đưa trẻ đi khám? 

Không chỉ nên quan tâm đến vấn đề “Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho 1-2 tiếng có sao không?” mà bạn cũng cần kịp thời nhận biết những triệu chứng bất thường khác để đưa trẻ đi khám, bao gồm:

• Thở khò khè
• Nhịp thở nhanh hơn bình thường
• Khó thở
• Da xanh xao, tím tái
• Sốt cao từ 38 độ C trở lên
• Ho kéo dài hơn vài giờ/ lần
• Ho kéo dài hơn 2 tuần
• Ho ra máu
• Ho do mắc nghẹn dị vật
• Hít vào nghe tiếng rít (thở rít)
• Có dấu hiệu mất nước
• Bỏ bú
• Ngủ li bì, khó đánh thức.

Một số trường hợp trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho cần phải được đưa đi cấp cứu ngay khi:

• Cơn ho tệ hơn trong nhiều ngày
• Trẻ sơ sinh bị ho và có dấu hiệu suy hô hấp (thở rất mạnh, nôn khan, da chuyển sang màu xanh, các đường xương sườn hiện ra khi cố gắng thở, bụng lõm xuống khi thở, lỗ mũi nở ra).

Kết luận

Trong đa số các trường hợp, trẻ nhỏ hay trẻ sơ sinh bị ho nhiều sẽ khiến bé mệt mỏi. Ba mẹ cần đưa bé đến bác sĩ để được thăm khám. Song nếu bé chỉ ho vài tiếng, sau đó vẫn tỉnh táo, bú nhiều thì không đáng lo ngại.