Da đầu trẻ sơ sinh có vảy trắng thực chất không phải là tình trạng hiếm gặp và cũng không cần quá lo lắng. Cha mẹ có thể an tâm vì các mảng vảy này thường sẽ tự khỏi trong khoảng vài tuần hoặc vài tháng. Nếu lo lắng, các mẹ cũng có thể áp dụng một số mẹo dân gian đơn giản để giúp khắc phục tình trạng này.
Nguyên nhân thường gặp nhất gây ra vảy trắng trên da đầu trẻ sơ sinh là gàu. Tuy nhiên, khác với gàu, các vảy trắng này có thể còn xuất hiện ở một số vùng khác trên cơ thể. Vậy đâu là nguyên nhân? Khi nào cần đưa trẻ đi khám và làm sao để phòng tránh? Mời bạn cùng tìm hiểu qua bài viết sau của Hello Bacsi nhé!
Da đầu trẻ sơ sinh có vảy trắng: Nguyên nhân do đâu?
Ở một số trẻ, da đầu xuất hiện vảy trắng, dày hoặc mỏng, mịn hoặc sần sùi, ban đầu xuất hiện ở đỉnh đầu sau đó lan rộng ra các khu vực xung quanh. Ngoài các vảy trắng, trẻ có thể có kèm biểu hiện ngứa ngáy, bứt rứt, da đầu ửng đỏ hay sưng tấy nhẹ. Vậy tại sao da đầu trẻ sơ sinh có vảy trắng?
1. Gàu
Gàu hay nấm da đầu do malassezia, một loại nấm men phát triển trong bã nhờn cùng với vi khuẩn có thể là thủ phạm gây ra tình trạng này ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Đây là một loại nấm men sống bình thường trên da của hầu hết mọi người (cả trẻ em lẫn người lớn). Khi điều kiện thuận lợi như da đầu nhiều dầu, mồ hôi, miễn dịch chưa ổn định, nấm sẽ phát triển mạnh gây tình trạng gàu. Ngoài ra, nếu da đầu trẻ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà không đội mũ cũng có khả năng gây ra những mảng gàu trắng trên da đầu. Trường hợp do nấm có thể kèm rụng tóc hoặc mọc thưa tóc, bé ngứa nhiều, da đầu đỏ do bé gãi, do viêm.
2. Da đầu trẻ sơ sinh có vảy trắng: Bệnh vảy nến
Da đầu trẻ sơ sinh có vảy trắng có thể là biểu hiện của bệnh vảy nến. Tình trạng những mảng vảy trắng bong tróc trên da đầu rất dễ nhận biết bởi vùng da này sẽ có màu khác hẳn với những vùng da khác. Thường nếu gàu kèm mảng đỏ, dày, lan ra vùng khác như trán, sau tai, cổ có thể nghĩ tới bệnh lý da mạn tính.
3. Viêm da tiết bã (cứt trâu)
Cứt trâu trên da đầu trẻ nhỏ có khả năng là do hormone từ mẹ gây ra, truyền qua nhau thai trước khi sinh hoặc trong lúc cho con bú. Hormone này khiến các tuyến dầu trên da trẻ hoạt động quá mức, tiết ra nhiều dầu hơn bình thường. Trong khi các tế bào da chết thường bong ra, lượng dầu thừa lại khiến các tế bào này dính vào da, hình thành nên các vảy màu trắng hoặc vàng nhạt trên da đầu. Tình trạng này thường lành tính, không gây đau hoặc ảnh hưởng hay khó chịu ở bé, bé vẫn ăn ngủ bình thường và thường tự hết sau 6 – 12 tháng tuổi. Nếu vảy lan rộng, da đỏ, tiết dịch, bé ngứa nhiều hoặc có mùi hôi có thể đã bội nhiễm vi khuẩn /nấm, cần đưa đi khám da liễu nhi.
4. Vấn đề với dầu gội
Sử dụng dầu gội có chất tẩy rửa mạnh hay sử dụng lượng dầu gội quá mức sẽ gây kích ứng da đầu còn non nớt của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Dầu gội nếu không được xả sạch cũng làm mất cân bằng độ pH trên da đầu của bé, khiến da đầu bị khô và xuất hiện các vảy trắng.
5. Da đầu khô
Nguyên nhân khiến da đầu bé bị khô có thể do thời tiết mùa đông, không khí khô lạnh hoặc sử dụng máy lạnh quá nhiều hoặc gội đầu quá thường xuyên bằng dầu gội có tính tẩy rửa mạnh… Những yếu tố này có thể khiến da đầu trẻ bị khô bong tróc vảy gàu với tính chất mịn, nhỏ và hầu như không ngứa.
6. Thiếu vi chất
Chế độ ăn uống của bé thiếu đa dạng không đủ chất, dẫn đến thiếu hụt các nhóm vitamin B, vitamin E, kẽm, vitamin A và D, omega… dễ xuất hiện gàu do giảm yếu tố kháng viêm và tăng tình trạng khô da, thường thấy trên các bé có tổng trạng gầy hoặc suy dinh dưỡng.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Da đầu trẻ sơ sinh có vảy trắng: Khi nào cần đưa trẻ đi khám?
Hầu hết tình trạng da đầu trẻ sơ sinh có vảy trắng là không đáng lo ngại và sẽ tự biến mất mà không cần điều trị y tế. Các mẹ cũng có thể áp dụng một số mẹo dân gian tại nhà để trẻ tự khỏi. Tuy nhiên, trẻ cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị chuyên sâu nếu gặp phải những trường hợp dưới đây:
- Vảy trắng không giảm bớt sau 2 tuần điều trị tại nhà
- Lớp da bên dưới hoặc xung quanh lớp vảy bị viêm hoặc rỉ nước
- Da đầu trẻ có cảm giác nóng rát khi chạm vào
- Tình trạng lan rộng ra vùng mặt hoặc cả cơ thể
- Chỗ da đầu bị ảnh hưởng có mùi khó chịu
- Trẻ bị kích ứng và thường xuyên quấy khóc…
Da đầu trẻ sơ sinh có vảy trắng: Cần phải làm gì?
Khi nhận thấy có vảy trắng trên da đầu của trẻ, bạn không cần quá lo lắng. Để giúp bé dễ chịu hơn và da đầu nhanh trở lại bình thường, hãy thử áp dụng một số mẹo dân gian tại nhà. Nếu tình trạng vẫn không cải thiện, mẹ có thể cân nhắc đưa bé đi khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
1. Mẹo dân gian chữa da đầu trẻ sơ sinh có vảy trắng
- Nha đam (lô hội): Nạo lấy phần gel tươi bên trong lá nha đam, thoa trực tiếp lên da đầu của bé và mát xa nhẹ nhàng. Ủ khoảng 10 – 15 phút trước khi gội lại bằng nước sạch. Nha đam có đặc tính kháng viêm, làm mát và dịu da, rất hữu ích trong việc giảm tình trạng tấy đỏ và ngứa ngáy. Ngoài ra, gel nha đam còn cung cấp độ ẩm tự nhiên, giúp da đầu bé mềm mại, hạn chế bong tróc vảy trắng và tạo cảm giác dễ chịu.
- Dầu dừa: Bạn có thể thoa một lớp mỏng dầu dừa nguyên chất lên da đầu của bé, sau đó mát xa thật nhẹ nhàng để dầu thấm đều và để trong khoảng 30 phút trước khi xả lại. Dầu dừa có khả năng dưỡng ẩm tốt, giúp làm mềm những mảng vảy cứng và hỗ trợ quá trình bong tróc diễn ra nhẹ nhàng hơn. Đồng thời, dầu dừa còn chứa các thành phần kháng khuẩn nhẹ, giữ cho da đầu bé luôn sạch sẽ và khỏe mạnh.
- Dầu ô liu: Dầu ô liu là nguyên liệu tự nhiên, an toàn giúp làm mềm và dễ làm bong lớp vảy trắng trên da đầu trẻ sơ sinh. Bạn chỉ cần thoa một lớp mỏng dầu ô liu lên vùng da đầu bị vảy của trẻ, mát xa nhẹ nhàng rồi gội sạch lại. Ngoài ra, dầu ô liu còn có tác dụng dưỡng ẩm để da đầu trẻ mềm mại hơn.
- Trà xanh: Trà xanh chứa nhiều vitamin C và chất chống oxy hóa, loại bỏ dầu thừa, giữ da đầu khô thoáng và hỗ trợ giảm bớt vảy trắng ở da đầu trẻ sơ sinh. Bạn cần chuẩn bị một nồi nước trà xanh, đợi nguội bớt rồi dùng khăn xô thấm nước trà xoa nhẹ lên vùng da đầu có vảy, để khoảng 5 phút cho tinh chất trà thấm vào da đầu rồi gội sạch lại bằng nước ấm.
- Nước chanh: Pha loãng nước cốt chanh với một lượng nước ấm vừa đủ. Sau đó, thoa hỗn hợp này lên vùng da đầu có vảy, mát xa nhẹ nhàng trong khoảng 10 phút rồi gội sạch lại bằng nước sạch. Với tính axit tự nhiên dịu nhẹ, nước chanh giúp loại bỏ tế bào chết, làm sạch dầu thừa trên da đầu và giảm cảm giác ngứa ngáy khó chịu. Hãy nhớ không dùng nước chanh nguyên chất để tránh làm da trẻ bị xót. Cách chữa da đầu trẻ sơ sinh có vảy trắng này chỉ nên áp dụng một cách hạn chế vì tính axit trong chanh có thể gây kích ứng và làn da trẻ sơ sinh thường khá nhạy cảm.
2. Điều trị theo chỉ định của bác sĩ
Nếu đã thử các phương pháp điều trị tại nhà mà tình trạng vảy không có dấu hiệu cải thiện, bạn cần đưa trẻ đến khám trực tiếp tại các cơ sở y tế. Nếu vảy trắng trên da đầu trẻ là do bị viêm, bác sĩ có thể kê đơn kết hợp corticosteroid nhẹ và kem chống nấm, chẳng hạn như kem hydrozole, ketoconazole, miconazole. Bên cạnh đó, quá trình điều trị cũng có thể đi kèm với việc sử dụng kem dưỡng ẩm, sáp dưỡng ẩm như vaseline bôi lên da đầu để vảy bong tróc dần. Trong mọi trường hợp, bạn không nên tự bóc vảy vì da đầu trẻ sơ sinh còn rất yếu và sẽ dễ bị chảy máu.
Đối với một số trường hợp, bác sĩ sẽ đề nghị sử dụng dầu gội trị gàu không kê đơn để hỗ trợ quá trình điều trị. Tuy nhiên, hãy lưu ý khi sử dụng vì loại dầu gội này có nguy cơ gây kích ứng da và mắt của bé, vì vậy, bạn phải pha dầu gội thật loãng với nước trước khi sử dụng cho bé.
Cách phòng tránh các bệnh ở da đầu cho trẻ
Cách phòng tránh các bệnh ở da đầu cho trẻ hiệu quả nhất là giữ vệ sinh sạch sẽ và gội đầu bằng các sản phẩm dịu nhẹ phù hợp với da bé, kết hợp với dầu dưỡng mát xa nhẹ nhàng.
1. Giữ da đầu sạch sẽ
Làn da nhạy cảm, mỏng manh của trẻ sơ sinh rất dễ bị tác động từ các yếu tố bên ngoài, từ thời tiết đến dầu gội. Do đó, điều quan trọng là da đầu phải được làm sạch kỹ lưỡng, loại bỏ hoàn toàn các hóa chất đang sử dụng. Khi không gội đầu hay sử dụng dầu dưỡng ẩm, da đầu trẻ cần được giữ sạch sẽ và thông thoáng, tránh sự phát triển của vi khuẩn gây nấm da đầu. Khi sử dụng dầu gội đầu cho bé cần chú ý chọn loại phù hợp có độ pH chuẩn dịu nhẹ tránh kích ứng mạnh. Bên cạnh đó, ba mẹ nên chú ý là động tác gội cần nhẹ nhàng và không cào mạnh dễ gây tổn thương da đầu trẻ.
2. Mát xa da đầu
Động tác mát xa nhẹ nhàng sẽ giúp bé cảm thấy thư giãn, đồng thời làm các tế bào da chết dễ bong ra nhường chỗ cho những tế bào da mới khỏe mạnh. Các mẹ đừng quên làm sạch và cắt gọn móng trước khi thực hiện mát xa cho bé để hạn chế lây lan vi khuẩn sang cho bé. Trong quá trình mát xa, nếu trẻ hay cựa quậy, mẹ có thể bật một bản nhạc nhẹ nhàng, du dương hay trò chuyện âu yếm cùng con để bé thấy dễ chịu. Có thể thực hiện sau khi gội đầu hoặc khi tóc bé khô sạch, khoảng 3 – 5 phút là đủ, mỗi tuần có thể làm 2 – 3 tuần là đủ không cần quá thường xuyên và nếu bé thích thú có thể kéo dài thêm tùy theo nhu cầu của con.
3. Sử dụng dầu dưỡng ẩm
Các loại dầu dưỡng ẩm mát xa có công dụng làm mềm, làm dịu và chữa lành cho làn da khô, bong tróc. Bạn hãy sử dụng các sản phẩm dầu dưỡng ẩm có sẵn trên thị trường hay tìm đến các loại dầu dưỡng ẩm tự nhiên (dầu dừa, dầu ô liu, dầu hạnh nhân…) chọn loại an toàn không mùi, không chất kích ứng. Trong lúc mát xa với dầu dưỡng ẩm, hãy sử dụng các đầu ngón tay thoa nhẹ nhàng để tránh làm kích ứng da đầu của bé, tránh ấn mạnh, đặc biệt các vùng thóp của trẻ.
4. Sử dụng máy tạo độ ẩm
Máy tạo độ ẩm phun sương ngăn ngừa tình trạng da khô ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, giảm khả năng hình thành gàu. Ngoài ra, sử dụng máy tạo độ ẩm còn giúp bé dễ thở hơn nếu chẳng may bị cảm lạnh, sổ mũi hay nghẹt mũi. Để đảm bảo an toàn, hãy đặt máy tạo độ ẩm cách nôi ít nhất 90 cm, không để gần đồ chơi hoặc chăn drap gối đệm nhằm tránh bị ướt. Độ ẩm lý tưởng là từ 40 – 50%, không để độ ẩm vượt quá 60% vì nấm mốc có nguy cơ phát triển. Các mẹ cũng hãy nhớ vệ sinh máy tạo độ ẩm thường xuyên để ngăn ngừa nấm mốc và vi khuẩn tích tụ. Cũng có thể đặt chậu nước trong phòng thay thế máy tạo độ ẩm nhưng cần đảm bảo an toàn cho trẻ.
5. Giảm căng thẳng cho trẻ
Stress có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, ngay cả trẻ sơ sinh, gây ra các bệnh về da đầu ở trẻ. Vì vậy, bạn cần chú ý không để trẻ bị căng thẳng thường xuyên do đói, tã ướt, thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh, khó tiêu… Hãy kịp thời can thiệp khi trẻ thường có các biểu hiện như cau mày, vặn vẹo người hay quẫy đạp tay chân.
6. Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc
Việc bị thiếu ngủ cũng là một yếu tố nguy cơ tiềm ẩn gây viêm da tiết bã trên da đầu trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Theo Tổ chức Giấc ngủ Quốc gia Hoa Kỳ (National Sleep Foundation), trẻ sơ sinh nên ngủ ít nhất 14-17 tiếng mỗi ngày. Việc đảm bảo giấc ngủ đầy đủ không chỉ hỗ trợ sự phát triển toàn diện của trẻ mà còn giúp hệ miễn dịch khỏe mạnh, ổn định nội tiết giúp tuyến bã hoạt động ổn định không bị rối loạn, giảm nguy cơ xuất hiện các bệnh lý, kể cả các vấn đề về da đầu.
7. Ngăn ngừa tình trạng thiếu chất
Tuy chưa có nhiều nghiên cứu khẳng định nhưng cũng không loại trừ khả năng thiếu hụt dinh dưỡng gây ra các bệnh viêm da đầu ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nguyên nhân nghĩ nhiều nhất có thể là do thiếu vi chất làm da và hệ miễn dịch yếu đi, vì một số yếu tố vi chất tham gia vào thành phần tạo nên cấu trúc da, hay xây dựng hàng rào bảo vệ da và miễn dịch, khi hàng rào này suy yếu tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn/ nấm tấn công. Tình trạng thiếu chất ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ nói chung, do đó cha mẹ nên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn chế độ dinh dưỡng phù hợp với trẻ ngay từ giai đoạn đầu.
8. Đảm bảo bé nhận đủ dịch
Việc cung cấp đủ dịch giúp hạn chế nguy cơ khô da, nên cần cho bé bú uống đủ nhu cầu tùy theo tháng tuổi. Với trẻ dưới 6 tháng tuổi cung cấp dịch hoàn toàn qua sữa mẹ hoặc sữa công thức. Với trẻ trên 6 tháng, có thể bổ sung thêm nước lọc, nước đun sôi để nguội hoặc nước ép hoa quả, hay dịch qua cháo, súp, canh, rau củ quả nấu mềm.
Như vậy bạn đã hiểu rõ đâu là nguyên nhân da đầu trẻ sơ sinh có vảy trắng. Các biện pháp phòng ngừa đơn giản như cho trẻ ngủ đủ giấc cũng có thể giúp trẻ tránh được những bệnh lý về da đầu khác. Bạn cần lưu ý đến việc giữ vệ sinh da đầu sạch sẽ, lựa chọn sản phẩm chăm sóc phù hợp và bổ sung dinh dưỡng đầy đủ để bảo vệ da đầu bé luôn khỏe mạnh.
