Thắp nhang là hoạt động ý nghĩa thường thấy trong tôn giáo và tín ngưỡng. Tuy nhiên, việc lạm dụng lễ nghi này có thể gây ra nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn.
Nhang hay còn gọi là hương, được làm từ vật liệu tự nhiên khi đốt cháy có thể tỏa ra khói có mùi thơm. Các loại nhang có thể có mùi hương và vật liệu khác nhau, ví dụ là có hương tuyết tùng hoặc hoa hồng hay một số khác được làm bằng bột.
Nhang được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau như để tạo mùi hương thơm trong nhà, chữa bệnh theo kinh nghiệm và thường phổ biến nhất là cho mục đích tâm linh. Giống như bất cứ những thứ có khả năng phát ra khói, bạn có thể hít phải khói nhang khi sử dụng. Vậy điều này có tác động gì đến sức khỏe? Bạn hãy cùng tìm hiểu thêm nhé!
Nhang được làm từ vật liệu gì?
Nhang thường được làm bằng vật liệu tự nhiên là chủ yếu. Nhang ban đầu được tạo ra từ các vật liệu thơm như cây xô thơm, nhựa resin, dầu, gỗ và các loại khác. Theo thời gian, nhang được kết hợp thêm nhiều vật liệu để tăng hương thơm, khả năng đốt cháy và giữ các nguyên liệu pha trộn với nhau.
Nhang khi được đốt lên có thể tạo ra khói mùi thơm thoang thoảng và dễ chịu. Tuy nhiên, nhang cũng có thể chứa các hạt vật chất mà bạn dễ dàng hít vào. Điều này đồng nghĩa với việc nhang có khả năng gây ảnh hưởng đến sức khỏe
Nghiên cứu về tác hại khi thắp nhang
Một số nghiên cứu gần đây cho thấy thắp nhang có thể gây tác động tiêu cực đến với sức khỏe bao gồm:
1. Ung thư
Nhang chứa hỗn hợp các thành phần tự nhiên và không tự nhiên tạo ra vật chất hạt nhỏ, hít phải sẽ gây ung thư. Một nghiên cứu vào năm 2009 xác nhận một số chất hạt này là chất gây ung thư, tiềm ẩn khả năng gây hại sức khỏe. Nghiên cứu này cũng phát hiện mối liên quan giữa nguy cơ mắc phải ung thư do thắp nhang. Hầu hết các bệnh ung thư là ung thư biểu mô đường hô hấp trên hoặc ung thư biểu mô phổi.
Một nghiên cứu khác cho thấy việc thắp nhang có thể gây ung thư nhiều hơn hút thuốc lá. Tuy nhiên, các nghiên cứu này chỉ được thực hiện trên tế bào động vật trong ống nghiệm.
Nhiều hợp chất độc hại và gây kích ứng đã được phát hiện trong khói cùng với các hợp chất thơm gây tác động tiêu cực đến với sức khỏe bao gồm:
- Benzen
- Carbonyl
- Hydrocacbon đa
2. Hen suyễn
Vật chất hạt trong khói khi thắp nhang không chỉ chứa chất gây ung thư mà còn gây kích ứng. Điều này có nghĩa là khói nhang có thể dẫn đến một số bệnh về đường hô hấp, chẳng hạn như hen suyễn.
Một nghiên cứu đã đánh giá hơn 3.000 học sinh bị hen suyễn dựa trên mối liên quan giữa các triệu chứng và tình trạng thắp nhang. Kết quả cho thấy nhu cầu sử dụng thuốc hen suyễn đã tăng lên.
3. Phản ứng viêm
Các nghiên cứu cho thấy thắp nhang có thể kích hoạt tình trạng viêm mãn tính trong cơ thể. Một nghiên cứu cho thấy nhang có thể gây viêm không chỉ ở phổi mà còn ở gan. Tuy nhiên, nghiên cứu còn bị hạn chế do chỉ được thực hiện trên động vật. Tình trạng viêm này là do cơ thể xử lý các hạt vật chất thành các chất chuyển hóa, cũng gây ra stress oxy hóa.
4. Sự trao đổi chất
Các hợp chất trong khói nhang cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất. Một nghiên cứu trên chuột cho thấy việc thắp nhang ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình trao đổi chất và cân nặng. Đồng thời, việc này còn gây giảm cân bất thường và suy giảm mức cholesterol tốt.
5. Sức khỏe tim mạch
Giống như hen suyễn và ung thư, khói nhang cũng có liên quan đến tăng nguy cơ mắc bệnh về tim mạch. Trong một nghiên cứu trên 60.000 công dân Singapore, việc tiếp xúc lâu dài với nhang trong nhà có khả năng gây ra tử vong do tim mạch. Các nhà nghiên cứu cho rằng tác hại này có thể do các hiệu ứng khói thuốc tác động trên quá trình trao đổi chất.
Cơ quan bảo vệ môi trường Hoa Kỳ (EPA) nhấn mạnh rằng việc thắp nhang thực sự có thể làm tăng nguy cơ của một số vấn đề sức khỏe nhất định. Điều này đặc biệt là trường hợp thắp nhang trong nhà, nơi bạn có khả năng hít phải khói nhang nhiều nhất.
Theo EPA, các rủi ro khi thắp nhang có thể bao gồm:
- Ung thư
- Hen suyễn
- Viêm da tiếp xúc
Tuy nhiên EPA không nói rõ về lượng khói nhang và mức độ tác động gây ra rủi ro này, hoặc bất kỳ vấn đề hạn chế nào đối với nghiên cứu cho đến nay.
Cách phòng ngừa tác hại do thắp nhang
Nếu bạn sử dụng nhang, trầm để tạo mùi thơm cho ngôi nhà, có nhiều cách khác nhau để đạt được hiệu quả tương tự. Bước đầu tiên là bạn cần giữ cho ngôi nhà sạch sẽ và loại bỏ bất kỳ nguồn tạo mùi hôi. Sau đó, bạn nên xem xét sử dụng các loại cây có mùi thơm, tinh dầu tự nhiên an toàn với sức khỏe.
Đối với người có tôn giáo, việc thắp nhang đóng một vai trò quan trọng trong tín ngưỡng nên không thể tránh sử dụng nhang. Bạn có thể áp dụng một số cách sau đây để bảo vệ bản thân khỏi tác dụng phụ của việc hít phải khói nhang:
• Tăng sự thông thoáng: Bạn hãy mở các cửa sổ và cửa ra vào để cải thiện luồng không khí trong căn phòng mà bạn đang thắp hương.
• Chuyển sang loại nhang an toàn hơn: Không phải tất cả các loại nhang đều được tạo từ nguyên vật liệu như nhau. Bằng cách chọn loại nhang làm từ các thành phần tự nhiên, có nguồn gốc thực vật mà không thêm hóa chất độc hại, bạn có thể giảm lượng chất ô nhiễm không khí thải ra trong khói.
• Chọn nơi thắp nhang phù hợp: Bạn có thể cân nhắc hạn chế đặt phòng đốt nhang ở các khu vực nhiều người đi lại trong nhà, đặc biệt là nếu bất kỳ thành viên nào trong gia đình có vấn đề về phổi.
• Đặt máy lọc không khí: Nếu bạn không thể tránh thắp nhang thường xuyên, bạn có thể sử dụng máy lọc không khí trong nhà để giảm lượng khói tích tụ trong nhà bạn. Tuy nhiên, máy lọc không khí không thể loại bỏ hoàn toàn khói hoặc các hạt vật chất có trong khói nhang.
Nghi lễ thắp hương nếu thực hiện thường xuyên với số lượng lớn có thể gây hại cho sức khỏe của bạn. Cách tốt nhất là bạn hãy sử dụng ở mức độ vừa phải. Thắp hương về mặt tôn giáo là hành động cầu sự may mắn và bình yên về nhiều mặt, nhưng quan trọng vẫn là lòng thành tâm ở bên trong bạn đấy.
Hoàng Trí HELLO BACSI
[embed-health-tool-bmi]
