Thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm là tình trạng xảy ra khi nhân nhầy (phần mềm bên trong) của đĩa đệm thoát ra khỏi vị trí bình thường và chèn ép lên các dây thần kinh xung quanh, gây đau và các triệu chứng khác. Đĩa đệm là những cấu trúc nằm giữa các đốt sống, có chức năng làm giảm lực va chạm và hỗ trợ cột sống chuyển động linh hoạt.

1. Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm

• Lão hóa: Theo thời gian, đĩa đệm mất đi độ đàn hồi, trở nên khô và yếu đi, khiến nó dễ bị thoát vị hơn.
• Chấn thương: Các chấn thương vùng lưng, cúi, xoay người hoặc mang vác nặng sai tư thế có thể dẫn đến thoát vị đĩa đệm.
• Vận động sai tư thế: Ngồi, đứng hoặc làm việc không đúng tư thế trong thời gian dài gây áp lực lên cột sống.
• Di truyền: Một số người có cấu trúc cột sống hoặc đĩa đệm dễ bị tổn thương do yếu tố di truyền.

2. Triệu chứng của thoát vị đĩa đệm

Triệu chứng của thoát vị đĩa đệm phụ thuộc vào vị trí của đĩa đệm bị thoát vị và mức độ chèn ép lên dây thần kinh. Những dấu hiệu phổ biến bao gồm:

2.1. Đau vùng thắt lưng hoặc cổ

• Nếu thoát vị xảy ra ở vùng thắt lưng, bạn có thể cảm thấy đau ở lưng dưới, hông, và lan xuống chân (đau thần kinh tọa).
• Nếu thoát vị xảy ra ở vùng cổ, cơn đau có thể lan từ cổ xuống vai và cánh tay.

2.2. Tê bì hoặc ngứa ran

• Cảm giác tê bì, châm chích hoặc ngứa ran ở vùng da tương ứng với khu vực dây thần kinh bị chèn ép, thường xuất hiện ở cánh tay, bàn tay, mông, hoặc chân.

2.3. Yếu cơ

• Thoát vị đĩa đệm có thể làm yếu các cơ liên quan đến dây thần kinh bị ảnh hưởng, gây khó khăn trong việc cử động hoặc mang vác đồ vật.

2.4. Mất cảm giác

• Trong trường hợp nặng, bạn có thể bị mất cảm giác ở các vùng cơ thể chịu ảnh hưởng của dây thần kinh.

2.5. Triệu chứng đau thần kinh tọa

• Đau thần kinh tọa là biểu hiện của thoát vị đĩa đệm thắt lưng, khi đĩa đệm chèn ép vào dây thần kinh tọa, gây đau từ lưng dưới lan xuống mông, đùi và chân, thường chỉ ở một bên cơ thể.

3. Điều trị thoát vị đĩa đệm

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, thoát vị đĩa đệm có thể được điều trị bằng các phương pháp bảo tồn hoặc can thiệp phẫu thuật.

3.1. Điều trị bảo tồn

• Nghỉ ngơi: Hạn chế các hoạt động có thể gây áp lực lên cột sống trong giai đoạn đầu.
• Dùng thuốc giảm đau và chống viêm: Thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen hoặc paracetamol có thể giúp giảm triệu chứng.
• Vật lý trị liệu: Các bài tập vận động, kéo dãn cơ và cột sống có thể giúp giảm áp lực lên đĩa đệm và cải thiện tình trạng.
• Châm cứu, xoa bóp: Một số phương pháp điều trị bổ sung như châm cứu hoặc xoa bóp có thể giúp giảm đau tạm thời.

3.2. Phẫu thuật

Khi các biện pháp bảo tồn không mang lại kết quả, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật. Các phương pháp phẫu thuật bao gồm:

• Phẫu thuật vi phẫu (Microdiscectomy): Lấy bỏ phần đĩa đệm bị thoát vị và giải phóng dây thần kinh bị chèn ép.
• Thay đĩa đệm nhân tạo: Thay thế đĩa đệm bị hỏng bằng một đĩa đệm nhân tạo để duy trì sự linh hoạt của cột sống.
• Hợp nhất cột sống (Spinal fusion): Kết hợp hai hoặc nhiều đốt sống lại với nhau để ngăn chặn chuyển động gây đau.

4. Phòng ngừa thoát vị đĩa đệm

• Duy trì tư thế đúng: Khi ngồi, đứng hoặc mang vác, luôn giữ cột sống thẳng và tránh áp lực quá mức lên lưng.
• Tập thể dục thường xuyên: Tăng cường cơ lưng và cơ bụng giúp hỗ trợ cột sống tốt hơn.
• Tránh mang vác nặng: Khi nâng vật nặng, hãy uốn cong đầu gối thay vì cúi gập lưng.
• Kiểm soát cân nặng: Tránh tăng cân quá mức để giảm áp lực lên cột sống.

Kết luận

Thoát vị đĩa đệm có thể gây ra đau đớn và làm giảm chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị đúng cách. Nếu bạn có triệu chứng nghi ngờ, hãy đến khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc duy trì lối sống lành mạnh và tư thế đúng trong sinh hoạt hàng ngày là cách tốt nhất để phòng ngừa thoát vị đĩa đệm.