Nguyên nhân gây tăng kali

Tăng kali máu (Hyperkalemia) là tình trạng nồng độ kali trong máu cao hơn mức bình thường (> 5,0 mmol/L). Nguyên nhân gây tăng kali máu có thể được chia thành các nhóm chính sau:

1. Tăng Kali do Di chuyển từ Nội bào ra Ngoại bào

• Toan chuyển hóa (nhiễm toan làm kali di chuyển từ nội bào ra ngoại bào)
• Hủy tế bào do: Tiêu cơ vân (rhabdomyolysis), Hội chứng ly giải khối u (tumor lysis syndrome), Bỏng nặng, chấn thương nặng, Tan máu nội mạch
• Tăng áp lực thẩm thấu (ví dụ: tăng đường huyết làm kali thoát ra khỏi tế bào)

2. Giảm Đào thải Kali qua Thận

• Suy thận cấp hoặc suy thận mạn
• Suy tuyến thượng thận (bệnh Addison, giảm aldosterone)
• Hạ aldosterone (hạ huyết áp do thuốc ức chế men chuyển ACEi, ARB, spironolactone, NSAIDs)
• Toan chuyển hóa dạng ống thận

3. Tăng Kali do Dùng Thuốc

• Thuốc ức chế men chuyển ACEi (enalapril, lisinopril)
• Thuốc ức chế thụ thể angiotensin ARB (losartan, valsartan)
• Thuốc lợi tiểu giữ kali (spironolactone, eplerenone, amiloride, triamterene)
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs)
• Thuốc ức chế miễn dịch (cyclosporin, tacrolimus)
• Heparin (ức chế sản xuất aldosterone)
• Succinylcholine (thuốc giãn cơ, làm tăng kali thoát ra từ cơ)

4. Tăng Kali do Cung Cấp Quá Mức

• Truyền máu khối lượng lớn (hồng cầu bảo quản giải phóng kali)
• Truyền kali quá mức (truyền KCl, dung dịch chứa kali)
• Chế độ ăn giàu kali ở bệnh nhân suy thận (chuối, cam, khoai tây, bơ)

5. Giả Tăng Kali Máu (Pseudohyperkalemia)

• Tan máu trong mẫu máu do lấy máu sai kỹ thuật
• Bạch cầu hoặc tiểu cầu tăng cao (leukemia, bệnh tăng tiểu cầu)

Tùy vào từng bệnh nhân, triệu chứng, và các bệnh cảnh liên quan mà bác sĩ có thể chẩn đoán nguyên nhân phù hợp và điều trị cụ thể. Bác sĩ bệnh viện 108 và bệnh viện phụ sản trung ương là các bác sĩ rất giỏi về chuyên môn, có đầy đủ hồ sơ tài liệu về sức khỏe của bạn. Bạn nên tuân thủ, trao đổi thêm với bác sĩ ở 2 bệnh viện trên để được giải đáp thắc mắc cụ thể sẽ tốt hơn bạn nhé.

Chúc bạn khỏe mạnh

BS Hoàng Hải