Trẻ ho, đờm, sổ mũi kéo dài: khi nào dùng kháng sinh?

Trẻ em bị ho có đờm, sổ mũi do vi rút có thể tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, khi triệu chứng kéo dài, nhiều phụ huynh băn khoăn có nên cho trẻ dùng kháng sinh hay không?

Trẻ bị ho có đờm, sổ mũi: có cần uống kháng sinh không?

Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, với hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, thường xuyên mắc bệnh về đường hô hấp với dấu hiệu ho, đờm, sổ mũi. Theo WHO, trung bình một trẻ có thể bị cảm ho từ 6 - 8 lần mỗi năm, đặc biệt khi bắt đầu đi mẫu giáo. Bệnh do một số nguyên nhân phổ biến:

- Nhiễm vi rút gây cảm lạnh, cúm, RSV, adenovirus… Triệu chứng ho, đờm, sổ mũi thường nhẹ, kéo dài 7-14 ngày và tự khỏi.

- Nhiễm vi khuẩn gây viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi, viêm xoang, viêm tai giữa. Trường hợp này cần dùng kháng sinh.

- Dị ứng, môi trường và sức đề kháng kém: khói bụi, ô nhiễm, lông thú, thay đổi thời tiết.

Cha mẹ cần lưu ý, kháng sinh chỉ có tác dụng khi trẻ bị nhiễm trùng hô hấp do vi khuẩn hoặc bội nhiễm. CDC Hoa Kỳ khẳng định, ho, sổ mũi ở trẻ do vi rút, kháng sinh sẽ không mang lại hiệu quả.

Việc tự ý dùng hoặc lạm dụng kháng sinh “uống cho chắc” có thể gây kháng thuốc, giảm hiệu quả điều trị khi nhiễm khuẩn... WHO xếp kháng thuốc vào top 10 mối đe dọa sức khỏe toàn cầu. Vì vậy, phụ huynh không tự ý mua thuốc hoặc dùng lại đơn cũ cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Khi nào trẻ ho, sổ mũi cần dùng kháng sinh?

Trẻ ho có đờm, sổ mũi kéo dài chỉ nên dùng kháng sinh khi được bác sĩ chẩn đoán nhiễm khuẩn hô hấp. Các trường hợp có thể điều trị bằng kháng sinh bao gồm:

- Ho, sổ mũi kéo dài trên 10-14 ngày không thuyên giảm.

- Nước mũi đặc, màu xanh hoặc vàng đậm, sốt cao kéo dài.

- Chẩn đoán viêm tai giữa, viêm xoang, viêm phổi do vi khuẩn.

Khi kháng sinh được dùng đúng chỉ định, trẻ mắc bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp thường cải thiện trong 48 - 72 giờ.Tuy nhiên, cha mẹ cần tuân thủ phác đồ, không tự ý ngưng thuốc để tránh tình trạng tái phát và kháng thuốc.

Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) khuyến cáo, dấu hiệu cảnh báo khi trẻ bị ho, đờm, sổ mũi nên đưa trẻ đi khám ngay: khó thở, thở nhanh, rút lõm lồng ngực, tím tái môi, bỏ bú, li bì...

Cách chăm sóc giúp trẻ giảm ho, sổ mũi chưa cần kháng sinh

- Cho ăn đủ chất, ngủ đủ giấc: chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và ngủ đúng giờ sẽ giúp trẻ nhanh hồi phục lại trong và sau mỗi đợt ốm.

- Uống nhiều nước ấm: để giúp trẻ loãng đờm, dễ chịu cổ họng. Bạn có thể cho trẻ uống nước ấm pha với siro ho cảm từ quất, gừng, mật ong để giúp trẻ dễ chịu cổ họng và dịu cơn ho tốt hơn.

- Nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý: Trẻ bị nghẹt mũi, chảy nước mũi cần nhỏ hoặc hút rửa mũi với nước muối sinh lý để làm loãng dịch nhầy và thở dễ. Cần thực hiện đúng kỹ thuật để tránh sặc, không dùng lực hút quá mạnh.

- Giữ môi trường sống sạch sẽ: Phòng ngủ của trẻ cần sạch và thoáng khí. Tránh cho trẻ tiếp xúc với người bị cảm ho và người hút thuốc lá.

- Tránh dùng điều hòa quá lạnh, giữ ấm cổ, bàn chân: không phả gió điều hòa, quạt trực tiếp vào trẻ. Trẻ cần được giữ ấm vùng cổ, ngực, bàn chân để ngăn ho về đêm. Có thể xoa dầu tràm hoặc khuynh diệp vào gan bàn chân, ngực.

- Kết hợp uống siro ho cảm thảo dược: có các thành phần tự nhiên quất (tắc), húng chanh (tần dày lá), gừng, mật ong, cát cánh… hỗ trợ giảm ho, sổ mũi và tiêu đờm.

Hỏi bác sĩ miễn phí từ xa, click hỏi ngay!