Em bé sơ sinh hay vặn mình do đâu?

Em bé sơ sinh hay vặn mình là hiện tượng sinh lý thường gặp và có thể tự hết khi bé được 3 đến 4 tháng tuổi. Tuy nhiên, nếu trẻ sơ sinh vặn mình nhiều kèm theo các triệu chứng như bú ít, hay quấy khóc, không tăng cân, giật mình, ngủ không sâu giấc trong thời gian dài và thường xuyên thì bố mẹ cần đưa con đi kiểm tra, tránh ảnh hưởng tới sức khỏe và sự phát triển của bé.

Hiện tượng em bé sơ sinh hay vặn mình

Trong giai đoạn đầu đời, hầu hết trẻ sơ sinh đều có biểu hiện gồng người, vặn mình diễn ra trong một vài phút, hiện tượng này sẽ chấm dứt khi trẻ 3-4 tháng tuổi. Biểu hiện trẻ sơ sinh vặn mình khi ngủ chia thành 2 trường hợp: Vặn mình là hiểu hiện sinh lý và vặn mình biểu hiện do bệnh lý. Vì thế, khi trẻ vặn mình, gồng mình, ba mẹ cần chú ý để xem hiện tượng vặn mình đó là dấu hiệu của biểu hiện sinh lý bình thường hay của các bệnh lý khác.

Nguyên nhân trẻ sơ sinh hay vặn mình, gồng mình

Hầu hết tất cả các trẻ từ sau khi sinh đến khi được vài tuần tuổi đều có biểu hiện vặn mình không ít thì nhiều. Vì sao trẻ sơ sinh hay vặn mình, gồng mình? Trẻ sơ sinh hay vặn mình vì lúc này trẻ chưa quen với cuộc sống hoàn toàn mới bên ngoài tử cung của mẹ. Khi bé ra đời, các tế bào thần kinh chưa biệt hoá, vỏ não và thể vân chưa phát triển nên hoạt động dưới vỏ chiếm ưu thế. Trẻ sẽ có biểu hiện múa vờn, vận động tay chân thường xuyên, phản ứng của vỏ não có xu hướng lan tỏa khi bị kích thích.

Biểu hiện sinh lý bình thường khi trẻ sơ sinh hay vặn mình

• Do môi trường ngủ: Những tác động từ môi trường cho dù là nhỏ nhất hay việc chăm sóc nuôi dưỡng bé có thể ảnh hưởng đến trẻ. Chẳng hạn, nơi ngủ không được thoải mái, ấm áp, có quá nhiều ánh sáng hoặc tiếng ồn lớn xung quanh. Đây được xem là nguyên nhân chủ yếu làm cho trẻ sơ sinh hay vặn mình, vì vậy mẹ cần ưu tiên kiểm tra những điều này trước khi xem xét đến các lý do khác.
• Do trẻ đói: Dạ dày của trẻ sơ sinh rất nhỏ, dung tích dạ dày của trẻ sơ sinh : 30 - 35ml; trẻ 3 tháng : 100ml; đến khi bé 1 tuổi : 250ml; nên mỗi lần bú, bé chỉ bú được một lượng sữa ít. Nghĩa là bé sẽ đòi bú liên tục do đó mẹ cần cho bé bú thường xuyên hơn, thông thường từ 2-3 giờ bú một lần, vì thời gian sữa mẹ ở dạ dày là 2 - 2h30, sữa công thức là 3 - 4 giờ. Tuy nhiên, nhu cầu của trẻ có thể thay đổi và trẻ đòi bú bất cứ lúc nào cần. Khi đói bé sẽ bắt đầu cựa quậy, vặn mình, uốn người…nếu vẫn chưa được đáp ứng bé sẽ rên rỉ, khóc. Khi thấy bé hay vặn mình, mẹ nên lưu ý điều này khi chăm bé mẹ nhé!
• Do trẻ phản ứng khi rặn đại tiện hay tiểu tiện: Khi trẻ bị sôi bụng, đi tiểu hay đại tiện, có khả năng trẻ sơ sinh hay vặn mình, gồng mình, đỏ mặt, như bé đang muốn làm hết sức để tống cái gì đó ra, do ở trẻ sơ sinh, phản xạ rặn để điều chỉnh cơ vòng hậu môn và cơ vòng bàng quang chưa phát triển hoàn thiện.

Các tác nhân khác:

• Tã bị ướt: Số lượng đi ngoài của bé, đặc biệt là bé dưới 1 tuổi sẽ rất nhiều, từ 16 - 20 lần/ngày. Với các bé trên 1 tuổi, bé sẽ đi ngoài hơn 12 lần/ngày. Chính tình trạng tè dầm hay đại tiện làm ẩm ướt tã khiến bé khó chịu nên trẻ hay vặn mình…
• Mẹ quấn khăn bị chật. Khi ngủ, con có thể có những vận động tay chân vô thức, việc mẹ quấn khăn quá chật, sẽ làm con dễ phản ứng như gồng mình, vặn mình trong giấc ngủ.

Biểu hiện bệnh lý khi trẻ sơ sinh hay vặn mình

Thường các biểu hiện có thể đi kèm các dấu hiệu khác làm ảnh hưởng giấc ngủ của trẻ, vấn đề ăn uống hay gây ra biểu hiện các thương tổn trên da, tóc,…ảnh hưởng tốc độ tăng trưởng về thể chất của bé.

• Tình trạng hạ Canxi máu: Luôn có các triệu chứng báo động, các biểu hiện tăng kích thích thần kinh cơ: trẻ dễ bị kích thích, ngủ không yên giấc, hay giật mình, trẻ hay vặn mình, gồng mình khi ngủ. Ngoài ra, có thêm các biểu hiện khác như: đổ mồ hôi trộm, rụng tóc hay nôn ói, hay nấc, hay quấy khóc và chậm lên cân... muộn hơn có thể xuất hiện các dấu hiệu còi xương ở trẻ.
• Một số bệnh lý khác như: Da bé bị thương tổn như bị ngứa, nóng rát làm bé khó ngủ yên giấc hay do côn trùng chui vào tai bé, gây phản ứng vặn mình, gồng mình.

Trẻ sơ sinh vặn mình có nguy hiểm hay không?

Vặn mình, gồng mình, đỏ mặt là hiện tượng sinh lý thường gặp ở trẻ sơ sinh. Biểu hiện thường trong vài phút là tự hết. Khi trẻ vặn mình, đỏ mặt nhưng vẫn bú tốt, không nôn ói, không khóc, khó chịu, lên cân tốt thì ba mẹ không cần quá lo lắng.

Khi trẻ sơ sinh ngủ hay vặn mình kèm theo các biểu hiện như: ra mồ hôi trộm, rụng tóc vành khăn, quấy khóc… có thể là biểu hiện của việc thiếu canxi cho trẻ sơ sinh, thường gặp ở những bé sinh non, dinh dưỡng kém. Nói tóm lại, nếu trẻ vẫn khỏe, lên cân tốt thì triệu chứng vặn mình là bình thường.

Trường hợp trẻ sơ sinh hay gồng mình đỏ mặt có kèm theo các triệu chứng như ăn kém, ngủ không được, bỏ bú, sụt cân, tiêu chảy,... thì cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để thăm khám chính xác.

Mách mẹ một số mẹo để em bé sơ sinh hết vặn mình

Phần lớn các biểu hiện vặn mình, gồng mình ở trẻ sẽ tự hết, tuy nhiên nếu hay tái đi tái lại và xu hướng ngày càng tăng lên, mẹ cũng nên kiểm tra:

• Các yếu tố liên quan đến môi trường ngủ của bé: nhiệt độ phòng, thời tiết, quần áo, tình trạng tã,...
• Vệ sinh quần áo, chăn cũi, ga giường thường xuyên để da bé không bị kích ứng, ngứa ngáy, khó chịu. Điều này còn giúp hạn chế tình trạng bé bị nổi mẩn đỏ, rôm sảy
• Massage, ôm ấp, vỗ về hoặc mẹ cũng có thể hát ru hoặc trò chuyện cùng bé để giảm bớt cảm giác bất an, lo lắng của con, mẹ nhé.
• Đưa bé đi tắm nắng 15 - 20 phút mỗi ngày: Việc này giúp bổ sung canxi và vitamin D cho bé, giúp bé dễ dàng tổng hợp lượng canxi còn thiếu, đặc biệt quan trọng với các bé sinh non, sinh thiếu tháng.
• Quan tâm cảm xúc của bé: Tuy hiện tượng vặn mình, gồng mình là những biểu hiện bình thường ở bé sơ sinh, nhưng nó cũng đồng thời thể hiện "cảm xúc của bé" lúc này rằng bé đang khó chịu do tã ướt, do bé đang đói,... Vì vậy, mẹ cần để tâm đến bé nhiều hơn, mẹ nhé.
• Kiểm tra các vị trí trên da bé: Mẹ nên kiểm tra các vị trí vùng nếp gấp, da bé có bị sưng đỏ, viêm loét hoặc các lỗ tự nhiên (hậu môn, vùng kín) có gì bất thường hay không.
• Chú ý đến thời gian các cơn vặn mình, gồng mình của bé: bao gồm xu hướng tăng dần hay giảm dần, cường độ như thế nào,...
• Cho bé bú mẹ hoàn toàn: Nhiều mẹ mong muốn mau chóng lấy lại vóc dáng sau sinh nên ngay lập tức vào chế độ ăn uống kiêng khem. Nhưng điều này không thực sự tốt với các bú sữa mẹ vì hàm lượng canxi trong sữa bị giảm đi. Để hạn chế tình trạng này, mẹ có thể sử dụng những thực phẩm giàu canxi như: thịt, cá, trứng, sữa,...
• Kê đầu cao cho bé khi bú và sau khi bú để hạn chế tình trạng trào ngược dạ dày thực quản.
• Tránh tự ý áp dụng các mẹo dân gian có thể gây ảnh hưởng sức khỏe của trẻ khi chữa vặn mình. Lập tức đưa bé đến bác sĩ nếu tình trạng của bé không cải thiện, không phát triển và hay quấy khóc.

Nếu vẫn chưa yên tâm, nên cho bé đi khám bác sĩ nhi khoa để kiểm tra thêm cho bé, sau khi bác sĩ tìm nguyên nhân sẽ có cách khắc phục hay điều chỉnh giúp mẹ nhé.

Hy vong thông tin giải đáp "Em bé sơ sinh hay vặn mình do đâu?" trên đây hữu ích để bố mẹ tham khảo.

❓ Hỏi bác sĩ miễn phí từ xa, click hỏi ngay!