Ba mẹ cần biết: Các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần được tiêm phòng đầy đủ để phòng bệnh. Trường hợp mắc bệnh thì triệu chứng bệnh cũng nhẹ hơn, điều trị dễ hơn và ít xảy ra biến chứng. Dưới đây là các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ mà ba mẹ không được bỏ qua.

1. Các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Từ năm 1981 đến nay, thông qua sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), Bộ Y tế đã khởi xướng chương trình tiêm chủng mở rộng áp dụng cho trẻ từ 0 - 10 tuổi và hoàn toàn miễn phí. Ngoài ra, ba mẹ cũng có thể lựa chọn bổ sung các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ theo dịch vụ và có trả phí để phòng một số bệnh nguy hiểm.

Danh mục các mũi vắc xin mở rộng

Theo chương trình tiêm chủng quốc gia, các mũi vắc xin mở rộng cho trẻ sẽ bao gồm:

• Vắc xin phòng bệnh lao phổi.
• Vắc xin viêm gan B.
• Vắc xin 5 trong 1 (ComBE Five) phòng bệnh ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt, viêm màng não hoặc viêm phổi do Hib.
• Vắc xin sởi.
• Vắc xin Rubella.
• Vắc xin viêm não Nhật Bản.
• Vắc xin bệnh tả và thương hàn dành cho trẻ ở vùng có nguy cơ cao.

Danh mục các mũi vắc xin dịch vụ

Nếu đăng ký tiêm chủng các mũi vắc xin dịch vụ, phụ huynh cần phải trả phí. Các loại vắc xin này giúp phòng ngừa một số bệnh nguy hiểm nên ba mẹ có thể cân nhắc tiêm ngừa cho con. Danh mục các mũi vắc xin dịch vụ bao gồm:

• Vắc xin thủy đậu.
• Vắc xin sởi - quai bị- rubella.
• Vắc xin viêm gan A, A+B.
• Vắc xin não mô cầu nhóm A+B, B+C.
• Vắc xin cúm.
• Vắc xin dại.
• Vắc xin phòng bệnh tiêu chảy do Rotavirus.
• Vắc xin phòng bệnh viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa và nhiễm trùng huyết do phế cầu khuẩn.
• Vắc xin phòng bệnh thương hàn.
• Vắc xin phòng ung thư cổ tử cung.

2. Các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ theo từng tháng tuổi

Theo tiếng Latin thì “sơ sinh” nghĩa là “không thể nói”, dùng để chỉ các bé trong độ tuổi từ 1 - 12 tháng tuổi. Còn trong Y khoa thì sơ sinh chính là giai đoạn từ lúc em bé được sinh ra cho đến khi tròn 1 tháng tuổi. Sau đây là các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ giai đoạn 0 - 12 tháng tuổi.

Trẻ sơ sinh 0 - 1 tháng tuổi

Ngay sau khi được sinh ra, trẻ cần tiêm 1 mũi vắc xin Viêm gan B trong 24 giờ đầu. Sau đó, trong vòng 1 tháng đầu trẻ sẽ tiêm vắc xin lao, thường là sau sinh 2 tuần.

Trẻ từ 1,5 - 2 tháng tuổi

Trẻ độ tuổi này cần tiêm mũi 1 vắc xin Rotavirus và mũi 1 vắc xin Phế cầu. Trong đó, vắc xin Rotavirus giúp phòng ngừa bệnh tiêu chảy do Rotavirus, còn vắc xin Phế cầu giúp phòng bệnh do phế cầu khuẩn như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết,…

Trẻ từ 2 - 4 tháng tuổi

Trẻ 2 tháng tuổi cần được tiêm mũi 1 vắc xin 6 trong 1 giúp phòng các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, viêm màng não mủ do HIB. Sau đó, tiêm các mũi nhắc lại (mũi 2 và 3) vào tháng thứ 3 và 4.

Nếu ba mẹ lựa chọn tiêm vắc xin 5 trong 1 ComBE Five nằm trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm phổi, viêm màng não do Hib hoặc vắc xin 5 trong 1 Pentaxim của Pháp theo dịch vụ thì nên bổ sung thêm mũi viêm gan B riêng lẻ.

Ngoài ra, giai đoạn này trẻ còn có thể viêm các mũi vắc xin phòng viêm màng não do não mô cầu nhóm B. Đồng thời, trẻ cũng sẽ được tiêm các mũi nhắc lại của vắc xin Phế cầu, bao gồm mũi 2 và 3 vào tháng thứ 3 và 4.

Trẻ 6 tháng tuổi

Khi trẻ được 6 tháng tuổi, ba mẹ hãy cho bé tiêm vắc xin Cúm mũi 1. Sau đó 1 tháng thì tiêm nhắc mũi 2 và thực hiện tiêm phòng vắc xin này định kỳ mỗi năm, giúp trẻ phòng ngừa các bệnh do virus cúm và hạn chế được biến chứng nếu chẳng may mắc bệnh.

Bộ Y tế còn khuyến cáo trẻ từ 6 tháng tuổi đến người lớn 45 tuổi cũng nên thực hiện tiêm vắc xin phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu nhóm B và C.

Trẻ 9 tháng tuổi

Ở độ tuổi này có 2 mũi vắc xin quan trọng mà ba mẹ không được bỏ lỡ, đó là mũi 1 vắc xin Viêm não Nhật Bản Imojev của Thái Lan và mũi 1 vắc xin Sởi hoặc vắc xin Sởi, Quai bị, Rubella. Đây đều là những mũi vắc xin giúp phòng những bệnh nguy hiểm, dễ gây biến chứng nghiêm trọng cho trẻ dưới 5 tuổi.

Vắc xin phòng viêm màng não mô cầu do type huyết thanh A, C, Y, W-135 cũng được tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi trở lên đến người lớn 55 tuổi. Đối với trẻ từ 9 - 23 tháng tuổi sẽ được chỉ định tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng. Từ 23 tháng trở lên và người lớn thì chỉ cần tiêm 1 liều duy nhất.

Ngoài ra, từ 9 tháng tuổi, trẻ đã có thể tiêm vắc xin Varilrix của Bỉ phòng bệnh thủy đậu. Ba mẹ có thể cân nhắc hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có nhu cầu tiêm phòng cho con.

Trẻ 12 tháng tuổi

Nếu trẻ ở thời điểm 9 tháng tuổi chưa được tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản Imojev thế hệ mới thì có thể tiêm vắc xin Jevax của Việt Nam mũi 1, mũi 2 cách mũi 1 từ 1 - 2 tuần. Sau khi tiêm mũi 2 được 1 năm thì tiến hành tiêm mũi 3. Sau đó cứ 3 năm tiêm nhắc lại 1 liều duy nhất cho đến khi trẻ đủ 15 tuổi.

Ngoài ra, thời điểm này, trẻ nên được tiêm vắc xin phòng bệnh viêm gan A và vắc xin phòng thủy đậu loại Varivax của Mỹ hoặc Varicella của Hàn Quốc.

Từ 12 tháng tuổi trở đi, trẻ cũng cần được tiêm các mũi nhắc lại của các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nói trên. Nói chung, bác sĩ hoặc cơ sở y tế cung cấp dịch vụ tiêm chủng sẽ có thông báo nhắc ba mẹ. Ba mẹ cần để ý và sắp xếp thời gian để đưa con đi tiêm đúng lịch.

Tiêm chủng vắc xin là trọn đời, là hành trình “diệu kỳ” theo trẻ từ khi còn trong bụng mẹ, đến khi lọt lòng, dần lớn lên, đi học, trưởng thành và già đi, bảo vệ trẻ khỏe mạnh suốt đời, là “đòn bẩy” sức khỏe toàn diện mang đến cho trẻ nhiều cơ hội phát triển trong tương lai. Do đó, cha mẹ cần hỗ trợ con trẻ thực hiện đúng theo lịch tiêm chủng cho bé, giúp trẻ được chủng ngừa đầy đủ và đúng lịch các vắc xin quan trọng nhằm xây dựng hệ thống miễn dịch vững chắc, bảo vệ sức khỏe và tính mạng của trẻ khỏi những tác nhân gây bệnh nguy hiểm như viêm gan B, lao, bại liệt, uốn ván, tiêu chảy cấp do virus Rota, ho gà, bạch hầu, viêm nhiễm đường hô hấp do cúm, phế cầu, viêm tai giữa, viêm màng não,…