Thủy đậu (trái rạ) là căn bệnh truyền nhiễm gây nổi mụn nước trên khắp cơ thể rất dễ nhận biết. Hiện nay, thủy đậu không còn phổ biến như trước nữa vì đã có vaccine chủng ngừa. Tuy nhiên, bệnh vẫn có thể lây lan ở những người chưa được tiêm phòng hoặc chưa từng mắc thủy đậu. Vì vậy, “nguyên nhân bị thủy đậu là gì?”, “bệnh lây lan như thế nào?” vẫn là những thông tin cần được quan tâm.
Nhìn chung, nguyên nhân gây bệnh thủy đậu và các con đường truyền bệnh luôn có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Việc bạn tìm hiểu vấn đề này sẽ giúp ích rất nhiều cho việc ngừa bệnh.
Nguyên nhân bị thủy đậu – Bệnh lây lan như thế nào và ai dễ nhiễm bệnh?
Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm do virus varicella-zoster gây ra. Nguyên nhân bị thủy đậu chủ yếu là do bạn đã tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh. Đây là bệnh rất dễ lây lan. Khoảng 90% những người chưa từng mắc thủy đậu sẽ nhiễm bệnh sau khi tiếp xúc với virus nếu không được chủng ngừa trước đó.
Nguyên nhân bị thủy đậu và con đường mà bệnh lây lan
Khi bạn tiếp xúc gần gũi với người bị thủy đậu, đặc biệt là khi bạn chưa tiêm phòng hoặc chưa mắc thủy đậu lần nào, virus thường có thể lây lan qua những con đường sau đây:
- Bạn hít phải giọt bắn có chứa virus khi người bệnh ho hoặc hắt hơi
- Các mụn nước thủy đậu có thể gây ngứa và rất dễ vỡ. Nếu tay bạn vô tình chạm vào dịch lỏng từ những mụn nước này (có thể trên da người bệnh hoặc trên các bề mặt chung khác) và sau đó chạm vào mắt, mũi, miệng cũng có thể nhiễm bệnh.
Về mặt thời gian, một người bị thủy đậu có khả năng truyền bệnh cho người khác trong 1 đến 2 ngày (có thể là 5 ngày) trước khi bắt đầu phát ban. Đồng thời, khả năng truyền bệnh vẫn tiếp tục cho đến khi mụn nước đóng vảy, thường là ngày thứ 5 sau khi nhiễm bệnh.
Trong một số trường hợp, đặc biệt là khi chưa từng bị thủy đậu hoặc chưa chủng ngừa vắc xin phòng bệnh thủy đậu, bạn cũng có thể bị lây bệnh từ những người bị zona thần kinh. Zona thần kinh là một tình trạng xảy ra ở những người từng mắc thủy đậu. Sau đợt bùng phát bệnh đầu tiên, virus varicella-zoster tiếp tục tồn tại trong các tế bào thần kinh dù cho các tổn thương trên da đã lành hết. Sau nhiều năm, chúng có thể tái kích hoạt và gây ra bệnh zona.
Có thể bạn quan tâm: Nốt thủy đậu bị nhiễm trùng có nguy hiểm không? Xử lý thế nào?
Ai có nguy cơ cao mắc bệnh thủy đậu?
Như đã đề cập, nguyên nhân bị thủy đậu là do bạn tiếp xúc với virus varicella-zoster từ người nhiễm bệnh khi họ hắt hơi, ho hoặc vỡ mụn nước. Trên thực tế, bệnh thủy đậu thường hiếm khi nguy hiểm. Tuy nhiên, bệnh thường dễ lây lan và có xu hướng nghiêm trọng đối với một số nhóm đối tượng sau đây:
- Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
- Phụ nữ mang thai chưa bị thủy đậu hoặc chưa được chủng ngừa vắc xin phòng bệnh thủy đậu
- Những người có hệ miễn dịch suy yếu, chẳng hạn như người mắc bệnh bạch cầu, ung thư, HIV, người dùng thuốc ức chế miễn dịch…
Có thể bạn quan tâm: “Giật mình” với các biến chứng thủy đậu ở trẻ em
Triệu chứng của bệnh thủy đậu – Nhận biết để chủ động cách ly sau nhiễm bệnh
Sau khi tìm hiểu nguyên nhân bị thủy đậu và các con đường truyền bệnh, chắc hẳn bạn cũng không nên bỏ qua các triệu chứng của bệnh. Thực chất, các triệu chứng của thủy đậu không khó để nhận biết. Trong đó, bạn cần biết rằng:
Sau khi tiếp xúc với virus, thời kỳ ủ bệnh thường kéo dài từ 14 đến 16 ngày nhưng các triệu chứng cũng có thể bùng phát sớm hơn hoặc muộn hơn. Một vài ngày trước khi phát bệnh, bạn sẽ có dấu hiệu đau đầu, mệt mỏi, sốt và chán ăn. Các triệu chứng này giống như người mắc bệnh cúm và thường có xu hướng nặng hơn ở người lớn.
Sau đó, các nốt nhỏ màu đỏ, gây ngứa bắt đầu xuất hiện trên da và nhanh chóng phát triển thành mụn nước trong vòng 12 đến 14 giờ. Nốt thủy đậu thường mọc thành từng cụm và nhiều nhất ở trên mặt, ngực, bụng, cánh tay, chân, da đầu và đằng sau tai. Sau 1 đến 2 ngày, bóng nước sẽ hóa đục và khô lại, đóng vảy. Thế nhưng, quá trình bùng phát các nốt thủy đậu như trên vẫn lặp lại thành từng đợt trong 3 đến 5 ngày. Thông thường, người bệnh sẽ cảm thấy khó chịu, ngứa ngáy kéo dài khoảng 5 đến 10 ngày.
Nhìn chung, thủy đậu thường không gây biến chứng nguy hiểm đối với người khỏe mạnh. Tuy nhiên, trường hợp bệnh nặng có thể xảy ra gây nguy hiểm đối với trẻ nhỏ, thanh thiếu niên, mẹ bầu và người có hệ miễn dịch suy yếu. Vì vậy, khi có dấu hiệu thủy đậu, người bệnh nên được cách ly để điều trị và tránh tiếp xúc với mọi người, đặc biệt là mẹ bầu, trẻ nhỏ và người gặp vấn đề về hệ miễn dịch. Mặt khác, nếu chưa chủng ngừa thủy đậu, bạn nên chủ động tiêm phòng sớm nhé!
