Hội chứng Wellen - Dấu hiệu cảnh báo nhồi máu cơ tim cấp

Việc phát hiện hội chứng Wellen trên điện tâm đồ là rất quan trọng bởi có tới 75% bệnh nhân sẽ tiến triển thành nhồi máu cơ tim cấp tính trong vòng một tuần sau đó, trừ khi được can thiệp tim mạch khẩn cấp. Mời bạn cùng tìm hiểu những thông tin cơ bản về hội chứng này với Hello Bacsi qua bài viết dưới đây!

Tìm hiểu chung

Hội chứng Wellen là gì?

Hội chứng này mô tả một dạng điện tâm đồ bất thường, trong đó sóng T đảo ngược sâu ở chuyển đạo V2 và V3, đặc biệt xảy ra đối với tình trạng hẹp nghiêm trọng nhánh động mạch vành nuôi tim bên trái (LAD).

Hội chứng Wellen là kết quả của sự tắc nghẽn tạm thời động mạch vành trái. Thông thường, điều này là do nứt vỡ mảng xơ vữa động mạch dẫn đến tắc nhánh động mạch vành trái, sau đó là sự hình thành cục máu đông tại chỗ hoặc bất kỳ những gián đoạn khác gây tắc mạch hoàn toàn trước khi nhồi máu cơ tim thực sự xảy ra.

Đây được xem là tình trạng tiền nhồi máu cơ tim của bệnh động mạch vành. Tuy nhiên, do tính chất không ổn định của hệ thống tưới máu mạch vành, những bệnh nhân này có nguy cơ cao bị nhồi máu cơ tim lan rộng ở thành trước tim và có thể tử vong do suy tim cấp. 

Việc phát hiện ra hội chứng Wellen trên điện tim rất quan trọng vì 75% bệnh nhân sẽ có cơn nhồi máu cơ tim cấp trong vòng vài tuần nếu họ không được điều trị hoặc chỉ điều trị nội khoa cơ bản.

Triệu chứng

Những dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng Wellen

Bệnh nhân mắc hội chứng Wellens thường biểu hiện các triệu chứng phù hợp với hội chứng mạch vành cấp tính. Các triệu chứng điển hình bao gồm:

• Đau ngực được mô tả là tức ngực hoặc giống như bị ai bóp nghẹt, thường do hoạt động thể chất hay căng thẳng tinh thần gây ra và giảm bớt khi nghỉ ngơi. 
• Cơn đau có thể lan lên cổ, hàm hoặc vai, mặt trong tay trái. 
• Khi đến khoa cấp cứu, bệnh nhân đôi khi sẽ không còn bị đau. Một số sẽ thấy khá thoải mái khi thăm khám vì thấy sức khỏe có vẻ không đáng ngại, một số chỉ xuất hiện khó chịu nhẹ và toát mồ hôi, tương tự như những bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp tính.

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây ra hội chứng Wellen là gì?

Nguyên nhân của hội chứng Wellen tương tự như bất kỳ tình trạng nào gây ra bệnh lý về hệ thống mạch vành của tim, bao gồm: 

• Mảng xơ vữa động mạch 
• Co thắt động mạch vành 
• Thiếu oxy cung cấp cho tim tại chỗ
• Tăng nhu cầu oxy cho tim 

Cơ chế chính xác về sự thay đổi điện tâm đồ của hội chứng Wellen vẫn chưa được tìm thấy. Một số giả thuyết cho rằng tình trạng co thắt động mạch vành và thiếu máu cục bộ cơ tim đột ngột là nguyên nhân gây ra hội chứng này. Một số khác lại cho rằng nguyên nhân là do tình trạng tái tưới máu bàng hệ phân bố xuyên thành lặp đi lặp lại dẫn đến phù cơ tim.

Yếu tố nguy cơ

Các yếu tố nguy cơ của hội chứng Wellen cũng giống như các yếu tố nguy cơ của bệnh động mạch vành nói chung, bao gồm:

• Đái tháo đường 
• Tiền sử gia đình mắc bệnh tim sớm 
• Tăng huyết áp 
• Tuổi cao
• Tăng cholesterol máu 
• Tăng lipid máu 
• Hội chứng chuyển hóa 
• Căng thẳng nghề nghiệp 
• Hút thuốc
• Lối sống ít vận động
• Béo phì.

Chẩn đoán và điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào giúp chẩn đoán hội chứng Wellen?

Bác sĩ sẽ khai thác bệnh sử để loại trừ các nguyên nhân khác cũng khiến cho điện tâm đồ có đặc điểm tương tự như hội chứng Wellen, bao gồm tiền căn sử dụng chất kích thích bất hợp pháp (đặc biệt là cocain).

Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần được đánh giá các yếu tố nguy cơ tim mạch, xét nghiệm nồng độ protein Troponin (men tim) và các phương tiện hình ảnh học của tim, cụ thể:

• Siêu âm tim cho thấy chức năng tâm thất trái suy giảm hoặc có chuyển động bất thường tại chỗ của thành tâm thất trái
• Chụp cắt lớp vi tính mạch vành cho thấy tắc hoặc hẹp mạch vành. Chụp động mạch vành cũng thực hiện vừa nhằm xác định chẩn đoán, vừa thực hiện tái thông mạch vành nhánh trái.

Bác sĩ có thể đo D-dimer trong máu nếu như nghi ngờ bệnh nhân có thuyên tắc phổi. 

Trong hội chứng Wellen, tiêu chuẩn để chẩn đoán là:

• Sóng điện tâm đồ đặc trưng với đoạn ST chênh lên hoặc ST chênh xuống đẳng điện hoặc tăng tối thiểu (<1 mm) và loại trừ sóng Q bệnh lý. Mẫu điện tâm đồ này hiện diện khi bệnh nhân không đau ngực
• Block nhánh trái hoặc phải
• Phì đại thất trái hoặc phải và tiến triển sóng R kém trên các chuyển đạo trước ngực
• Tiền sử đau thắt ngực gần đây
• Men tim thường không tăng hoặc chỉ tăng nhẹ. 

Bệnh nhân mắc hội chứng Wellen là chống chỉ định thực hiện các test gắng sức vì điều này có thể thúc đẩy vào cơn nhồi máu cơ tim cấp tính và tử vong đột ngột.

Những phương pháp điều trị hội chứng Wellen

Cách can thiệp tích cực trong hội chứng Wellen là đặt ống thông tim kết hợp thông mạch vành qua da để giải quyết tình trạng tắc nghẽn mạch vành nhánh trái, là có chỉ định cho mọi bệnh nhân và nên thực hiện càng sớm càng tốt. Tùy từng trường hợp mà bác sĩ lựa chọn đặt stent mạch vành nhánh trái hoặc bắc cầu động mạch vành.

Trước khi nhập viện và can thiệp, mọi bệnh nhân không triệu chứng phải được theo dõi cẩn thận, còn tất cả các bệnh nhân có triệu chứng cần được chăm sóc đặc biệt. Lúc này, việc điều trị hội chứng Wellens tương tự như nhồi máu cơ tim cấp tính, bao gồm:

• Điều trị kháng tiểu cầu
• Chống đông máu bằng thuốc heparin
• Sử dụng thuốc nitrat và thuốc chẹn beta nếu bệnh nhân không bị hạ huyết áp. 

Các trường hợp khẩn cấp cần đặt ống thông tim sớm nhất có thể. 

Tiên lượng cho những người được điều trị hội chứng Wellen bằng can thiệp tái tưới máu rất tốt, nhưng nếu bị trì hoãn hoặc chỉ dùng thuốc đơn thuần thì dự hậu trong tương lai có thể gặp phải là nặng nề.

Tóm lại, một bộ xét nghiệm tổng quát thường quy, bao gồm điện tâm đồ, có thể nhanh chóng phát hiện các trường hợp nguy cơ cao mắc bệnh lý tim mạch nói chung, hội chứng Wellen nói riêng. Khi phát hiện những dấu hiệu đặc trưng của hội chứng Wellen trên điện tim, đặc biệt là các đối tượng có yếu tố nguy cơ xơ vữa động mạch cao, bệnh nhân cần được hướng dẫn khám chuyên khoa tim mạch và can thiệp tích cực càng sớm càng tốt, cải thiện về tiên lượng lâu dài.