Suy tim tâm trương chiếm khoảng 40 – 50% các trường hợp suy tim ở người lớn. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể dẫn đến suy tim toàn bộ, kéo theo đó là một loạt các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.

Vậy suy tim tâm trương là bệnh gì, nguyên nhân nào có thể gây ra nó? Nếu không may mắc bệnh thì người bệnh sẽ gặp phải các triệu chứng như thế nào? Mời bạn cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây

Suy tim tâm trương là gì?

Suy tim tâm trương là tình trạng bất thường về sự đàn hồi của buồng tim, dẫn đến việc tâm thất trái (buồng tim phía dưới, bên trái) không đủ khả năng để tiếp nhận đầy đủ máu trong giai đoạn tâm trương (là giai đoạn tim thư giãn). Hậu quả là các cơ quan, tổ chức trong cơ thể không được đáp ứng đầy đủ lượng máu theo nhu cầu.

Tình trạng này là do một số nguyên nhân khiến thành cơ tim trở nên dày và cứng hơn làm cho tâm thất trái khó giãn rộng để chứa máu. Theo thời gian, máu ở tâm nhĩ trái không thể tống hết xuống tâm thất trái dẫn đến hiện tượng ứ máu lại ở phổi. Từ đó, gây ra các triệu chứng suy tim trong khi chỉ số phân suất tống máu lại bình thường (EF ≥ 50%).

Các triệu chứng suy tim tâm trương

Suy tim tâm trương thường không có biểu hiện rõ rệt trong giai đoạn đầu, vì thế phần lớn các trường hợp được phát hiện ra khi đã bắt đầu tiến triển với các triệu chứng có thể từ nhẹ đến nặng bao gồm:

• Tỉnh giấc vào ban đêm do cơn khó thở xảy ra

• Cảm thấy hụt hơi, thở gấp khi nằm tư thế đầu thấp, khi tập thể dục hoặc vận động gắng sức
• Ho khan kéo dài hoặc thở khò khè, đôi khi có đờm màu trắng hoặc hồng
• Thường bị khó thở kèm theo triệu chứng ho từng cơn, có thể có lẫn bọt màu hồng
• Khó tập trung, trí nhớ kém
• Cơ thể mệt mỏi, suy nhược
• Giữ nước gây sưng phù ở mắt cá chân, cẳng chân, bàn chân hoặc bụng
• Chán ăn và buồn nôn
• Nhịp tim nhanh hoặc rối loạn nhịp tim
• Thường xuyên đi tiểu vào ban đêm
• Tăng cân đột ngột do lượng máu đào thải qua thận bị giảm và có sự tích nước ở các cơ quan như các chi, gan, phổi…

Nguyên nhân gây suy tim tâm trương

Tìm được nguyên nhân gây bệnh là vấn đề có ý nghĩa rất lớn trong việc quyết định hướng điều trị phù hợp cho bệnh nhân. Suy tim tâm trương được cho là có liên quan đến một số bệnh lý như:

• Tăng huyết áp mạn tính: tim phải hoạt động nhiều hơn để tăng cường bơm máu cho cơ thể, điều đó có thể gây ảnh hưởng đến chức năng và cấu trúc cơ tim.
• Bệnh động mạch vành, bệnh tim thiếu máu cục bộ: làm suy giảm hoặc gây tắc nghẽn lượng máu đến cơ tim.
• Bệnh hẹp van động mạch chủ: khiến cho thành tâm thất trái dày lên, không đưa hết máu ra ngoài tim.
• Bệnh cơ tim phì đại: bất thường di truyền làm thành tim dày lên, giảm diện tích bên trong tâm thất, khả năng bơm máu của cơ tim giảm.
• Bệnh đái tháo đường tuýp 2
• Béo phì, hội chứng chuyển hóa.
• Lão hóa: khi già đi, tim và mạch máu trở nên kém đàn hồi hơn khiến chúng dễ bị cứng lại. Vì vậy suy tim tâm trương thường phổ biến hơn ở những người lớn tuổi.

Bên cạnh đó, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh suy tim tâm trương, cụ thể :

• Bị rối loạn nhịp tim quá nhanh hoặc quá chậm
• Mắc bệnh nhiễm trùng, thiếu máu hoặc hở van tim cấp
• Sử dụng thuốc lá, lạm dụng bia rượu
• Phụ nữ có thai
• Sử dụng thuốc hoặc giảm thuốc điều trị suy tim không đúng liều lượng

Chẩn đoán suy tim tâm trương

Để xác định một người có bị suy tim tâm trương hay không, đầu tiên bác sĩ sẽ thăm khám và khai thác các thông tin về bệnh sử, triệu chứng,… Sau đó, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm chuyên sâu để có thêm bằng chứng chính xác cho việc kết luận. Các phương pháp phổ biến thường được sử dụng để chẩn đoán bệnh lý này bao gồm:

• Xét nghiệm máu.
• Chụp X-quang ngực
• Siêu âm tim
• Điện tâm đồ (EKG)
• Kiểm tra mức độ căng thẳng

Điều trị suy tim tâm trương

Mặc dù suy tim là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới, tuy nhiên người bệnh hoàn toàn có thể khỏe mạnh và sống chung suốt đời với bệnh lý này nếu phát hiện sớm, có hướng điều trị phù hợp cùng với việc xây dựng một lối sống lành mạnh.

Hiện nay, không thể chữa khỏi bệnh suy tim tâm trương nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được tình trạng bệnh và giảm nhẹ các triệu chứng bằng phương pháp dùng thuốc. Các thuốc thường được chỉ định điều trị là:

• Thuốc ức chế men chuyển đổi angiotensin (thuốc ức chế men chuyển) và thuốc chẹn thụ thể angiotensin (ARB) có tác dụng làm giãn các mạch máu để cải thiện lưu lượng máu.
• Thuốc chẹn beta có thể làm giảm huyết áp và làm chậm nhịp tim nhanh.
• Thuốc chẹn kênh canxi và thuốc nhóm nitrat tác dụng kéo dài để làm giãn mạch máu, đặc biệt là những mạch máu nuôi cơ tim.
• Thuốc lợi tiểu giúp giảm bớt tình trạng phù nề, khó thở do tăng đào thải lượng chất lỏng trong cơ thể bằng cách thúc đẩy việc đi tiểu.

Ngoài ra, các phương pháp điều trị như phẫu thuật sửa chữa van tim hoặc nong mạch có thể thực hiện ở một số trường hợp không đáp ứng tốt với điều trị bằng thuốc. Ghép tim là giải pháp được đề nghị cuối cùng nếu các phương pháp khác không hiệu quả.

Suy tim tâm trương có nguy hiểm không?

Khả năng xuất hiện biến chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng của bệnh cũng như là tình trạng sức khỏe của mỗi bệnh nhân. Trong đó, các biến chứng suy tim tâm trương thường gặp nhất có thể kể đến là:

• Thiếu máu
• Rung tâm nhĩ
• Hội chứng suy mòn do tim
• Suy giảm chức năng thận
• Ứ trệ tĩnh mạch chân và loét
• Đột quỵ

Suy tim nói chung là một bệnh lý nguy hiểm bởi đây là diễn biến cuối cùng của hầu hết các bệnh tim mạch, bệnh có thể khiến bệnh nhân suy giảm hoặc mất hẳn sức lao động và là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tử vong. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm nhiều hay ít còn phụ thuộc vào sự tồn tại của các yếu tố nguy cơ và quan trọng nhất là sự đáp ứng của bệnh nhân với các phương pháp điều trị.

Phòng ngừa suy tim tâm trương

Giống như bất kỳ bệnh lý nào khác, biện pháp phòng ngừa không thể đảm bảo chắc chắn rằng bạn sẽ không bị suy tim tâm trương. Nhưng thay vào đó, chúng có thể giúp bạn giảm bớt nguy cơ mắc bệnh, đồng thời hạn chế xuất hiện biến chứng ở những người đã bị bệnh. Một số biện pháp đơn giản dưới đây sẽ giúp ích rất nhiều cho sức khỏe của bạn:

• Vận động. Thường xuyên luyện tập thể dục ở mức độ vừa phải sẽ giúp lưu thông tuần hoàn và giảm căng thẳng cho cơ tim.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh. Hạn chế ăn đường, chất béo bão hòa, cholesterol và muối. Song song đó nên ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm từ sữa ít béo.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ. Đặc biệt là khi bạn có bất kỳ biểu hiện bất thường nào.
• Kiểm soát cân nặng. Duy trì cân nặng hợp lý sẽ giảm bớt áp lực, căng thẳng lên tim.
• Hạn chế sử dụng rượu. Một số trường hợp có thể phải ngừng uống rượu bia hoàn toàn.
• Bỏ thuốc lá. Có thể ngăn chặn nguy cơ hỏng mạch máu, tăng huyết áp, giảm lượng oxy trong máu và tim đập nhanh.
• Dùng thuốc theo chỉ định. Nếu đang điều trị suy tim tâm trương hoặc một bệnh lý nguyên nhân nào khác, hãy đảm bảo uống thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, không được tự ý thay đổi hoặc ngưng thuốc.

Suy tim tâm trương là một bệnh lý mạn tính, các triệu chứng bệnh có thể gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe cũng như cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, nếu tuân thủ việc điều trị và biết cách chăm sóc bản thân, người bệnh vẫn có thể cải thiện được tình trạng suy tim để nâng cao chất lượng cuộc sống.