Huyết áp cao bao nhiêu thì phải uống thuốc? Lưu ý khi dùng thuốc điều trị

Huyết áp cao bao nhiêu thì phải uống thuốc là băn khoăn rất thường gặp. Bởi khi được chẩn đoán bị tăng huyết áp, sẽ có trường hợp bác sĩ chỉ yêu cầu thực hiện những thay đổi về lối sống, trong khi có trường hợp lại được chỉ định dùng thuốc [1].

Theo Bộ Y tế, huyết áp được xem là cao nếu huyết áp tâm thu đạt trên 140mmHg và huyết áp tâm trương trên 90mmHg (khi được cán bộ y tế đo theo đúng quy trình). Nếu huyết áp tâm thu nằm trong khoảng 130 – 139mmHg và huyết áp tâm trương ở khoảng 85 – 89mmHg thì được gọi là giai đoạn tiền cao huyết áp [2]. 

Thế nhưng, ở giai đoạn tiền cao huyết áp thì liệu có cần dùng thuốc hạ huyết áp? Huyết áp cao bao nhiêu thì phải uống thuốc? Mời bạn xem tiếp những chia sẻ dưới đây của Hello Bacsi để phần nào có lời giải đáp cho những băn khoăn này nhé!

I. Huyết áp cao bao nhiêu thì phải uống thuốc?

Khi được chẩn đoán bị tăng huyết áp, một trong những băn khoăn thường gặp đầu tiên là liệu có cần phải uống thuốc không và huyết áp cao bao nhiêu thì phải uống thuốc. Thực tế, không phải trường hợp nào được chẩn đoán tăng huyết áp cũng cần phải dùng thuốc điều trị huyết áp cao. Sẽ có trường hợp bác sĩ chỉ yêu cầu thực hiện những thay đổi về lối sống, cố gắng duy trì các thói quen lành mạnh là đã có thể giúp huyết áp trở về mức bình thường. Thế nhưng cũng có trường hợp bạn sẽ được chỉ định dùng thuốc [1].

Việc có cần dùng thuốc hay không sẽ được bác sĩ quyết định dựa vào chỉ số huyết áp cũng như nguy cơ phát triển thành các biến chứng do tăng huyết áp như đau tim hoặc đột quỵ [3]. Cụ thể, nếu:

• Huyết áp tâm thu nằm trong khoảng 130 – 139mmHg và/ hoặc huyết áp tâm trương ở khoảng 80 – 89mmHg – giai đoạn tiền tăng huyết áp: Việc điều trị sẽ phụ thuộc nhiều vào việc thay đổi lối sống, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và ít khi dùng thuốc. Tuy nhiên, nếu có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến biến chứng, bác sĩ cũng có thể cân nhắc dùng thuốc [2, 4].
• Huyết áp tâm thu trên 140mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương trên 90mmHg: Nếu bạn có sức khỏe tốt, không hoặc ít có nguy cơ dẫn đến các biến chứng như nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ, bạn có thể chỉ cần thay đổi lối sống, chú ý duy trì các thói quen lành mạnh là đủ. Còn nếu có các yếu tố nguy cơ như thừa cân, mắc bệnh tiểu đường, bạn có thể được chỉ định dùng thuốc bên cạnh việc thay đổi lối sống  [1, 3]. 
• Huyết áp tâm thu trên 160mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương trên 100mmHg: Việc điều trị sẽ bao gồm dùng thuốc hạ huyết áp theo chỉ định của bác sĩ cùng với việc thay đổi lối sống [1, 3].

II. Các loại thuốc điều trị huyết áp cao thường được sử dụng

Hiện có nhiều nhóm thuốc khác nhau có thể được sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp để kiểm soát huyết áp, chẳng hạn như nhóm thuốc chẹn kênh canxi, có tác dụng thư giãn và mở rộng các mạch máu đang bị thu hẹp để giúp máu dễ lưu thông và làm giảm huyết áp. Nhóm thuốc này có thể đáp ứng tốt hơn trên người lớn tuổi. Tuy nhiên, bạn nên được bác sĩ tư vấn cụ thể trước khi dùng thuốc [1, 5].

Ngoài nhóm thuốc chẹn kênh canxi thì còn có 3 nhóm thuốc điều trị huyết áp cao phổ biến khác là:

• Thuốc lợi tiểu
• Thuốc ức chế men chuyển ACE 
• Thuốc chẹn thụ thể angiotensin II (ARB) 

Ngoài các nhóm thuốc kể trên, nếu vẫn không đạt được huyết áp mục tiêu, bác sĩ có thể kê đơn thêm một số loại thuốc khác để điều trị cao huyết áp như thuốc chẹn alpha, thuốc chẹn beta, thuốc chẹn alpha-beta, thuốc kháng aldosterone, thuốc ức chế renin hoặc thuốc giãn mạch [1, 5].

Tuy nhiên, việc dùng thuốc điều trị huyết áp nào, lựa chọn thuốc ra sao sẽ cần được chỉ định bởi bác sĩ. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định dựa vào các yếu tố như [1]:

• Tuổi tác
• Dân tộc
• Các vấn đề sức khỏe mà bạn gặp phải như bệnh thận, đau thắt ngực, bệnh tiểu đường…
• Các loại thuốc bạn đang dùng
• Các loại thuốc huyết áp bạn đã dùng trước đây.

Nếu sau khi dùng thuốc theo phác đồ, huyết áp vẫn không được kiểm soát hiệu quả hoặc chưa đạt được huyết áp mục tiêu, bác sĩ có thể cân nhắc tăng liều hoặc bổ sung một loại thuốc hạ huyết áp khác [2]. 

III. Lưu ý khi dùng thuốc điều trị cao huyết áp

Khi dùng thuốc hạ huyết áp, bạn sẽ cần lưu ý một số vấn đề sau [1]:

• Uống thuốc theo đúng chỉ định và hướng dẫn. Bác sĩ sẽ cho bạn biết bạn nên uống bao nhiêu viên mỗi ngày, uống vào thời điểm nào… 
• Uống thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Cố gắng duy trì thói quen uống thuốc hạ huyết áp vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Điều này sẽ giúp bạn tránh được tình trạng quên hoặc không biết mình đã uống thuốc hay chưa.
• Đừng uống “bổ sung” nếu bạn quên. Uống nhiều thuốc hạ huyết một lúc sẽ dẫn đến tình trạng huyết áp xuống quá thấp. Nếu quên, hãy uống ngay khi nhớ ra hoặc nếu đến thời điểm để uống viên thuốc tiếp theo, bạn nên uống bình thường theo hướng dẫn của bác sĩ và tiếp tục những ngày sau đó,
• Đọc thông tin ghi trên nhãn thuốc. Điều này sẽ giúp bạn biết thuốc có tương tác với thảo dược hoặc thực phẩm nào bạn sử dụng mỗi ngày không. Nếu bạn có bất cứ băn khoăn nào, hãy hỏi ý kiến bác sĩ.
• Theo dõi huyết áp tại nhà. Việc đo và ghi lại chỉ số huyết áp mỗi ngày, sau đó thông báo với bác sĩ sẽ giúp bác sĩ biết được liệu thuốc hạ huyết áp đang dùng có đang hoạt động tốt hay không. Bạn cũng đừng quên ghi lại những tác dụng phụ gặp phải khi uống để xem liệu chúng có cải thiện theo thời gian hay không nhé.
• Hỏi ý kiến trước khi dùng các loại thuốc khác (kể cả các loại thuốc không kê đơn như thuốc chống viêm, thuốc giảm đau, thảo dược) bởi nếu dùng không đúng, các loại thuốc có thể phản ứng với nhau trong cơ thể và dẫn đến những tác dụng phụ không mong muốn.

Khi mới bắt đầu dùng thuốc hạ huyết áp, mới dùng một loại thuốc mới hoặc khi mới tăng liều dùng, bạn có thể gặp phải các tác dụng phụ như ho, tiêu chảy, táo bón, chóng mặt, đau đầu, buồn nôn, ngứa da, mệt mỏi…[1, 6] Thông thường, khi cơ thể đã quen với việc dùng thuốc thì các tác dụng phụ này sẽ cải thiện và biến mất. Tuy nhiên, nếu các tác dụng phụ này không biến mất và làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, bạn không nên tự ý ngưng thuốc mà hãy trao đổi với bác sĩ để được chỉ định dùng một loại thuốc khác hoặc giảm liều lượng [1]. 

Song song với việc dùng thuốc, bạn cũng đừng quên duy trì một lối sống khoa học với các thói quen lành mạnh như [2]: 

• Duy trì chế độ ăn hợp lý, đảm bảo cung cấp đủ kali và các yếu tố vi lượng. Giảm ăn mặn (ít hơn 6g muối hay 1 thìa cà phê muối mỗi ngày), giảm thực phẩm chứa nhiều cholesterol và axit béo no. Chú ý ăn nhiều rau xanh, trái cây.
• Tích cực giảm cân nếu quá cân. Cố gắng duy trì cân nặng lý tưởng với chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 18,5 đến 22,9 kg/m2, vòng bụng dưới 90cm ở nam và dưới 80cm ở nữ.
• Hạn chế uống rượu, bia: Nam giới nên uống ít hơn 3 cốc chuẩn/ngày, nữ ít hơn 2 cốc chuẩn/ngày. 1 cốc chuẩn tương đương với 330ml bia hoặc 120ml rượu vang, hoặc 30ml rượu mạnh. 
• Bỏ hút thuốc nếu có: Ngừng hoàn toàn việc hút thuốc lá hoặc thuốc lào.
• Tăng cường hoạt động thể lực ở mức thích hợp: Tập thể dục, đi bộ hoặc vận động ở mức độ vừa phải, đều đặn khoảng 30-60 phút mỗi ngày. 
• Giảm lo âu, căng thẳng thần kinh. Cần chú ý đến việc thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý.

Hy vọng bài viết trên đây của Hello Bacsi đã phần nào giúp bạn giải đáp được băn khoăn huyết áp cao bao nhiêu thì phải uống thuốc cũng như những lưu ý khi dùng thuốc để việc điều trị đạt hiệu quả. Nếu có bất cứ băn khoăn nào khi dùng thuốc hạ huyết áp, bạn hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và giải đáp cụ thể.

PP-NOR-VNM-0141