Tìm hiểu chung
Kiểm tra trực tràng kỹ thuật số là gì?
Kiểm tra trực tràng kỹ thuật số (DRE) là 1 phương pháp kiểm tra thể chất. Các bác sĩ sử dụng phương pháp này như một xét nghiệm đơn giản để kiểm tra tuyến tiền liệt, trong đó bác sĩ đưa ngón tay đã đeo găng và bôi trơn vào hậu môn người bệnh để kiểm tra các bất thường ở khu vực trực tràng và vùng chậu. Do tuyến tiền liệt là một cơ quan nội tạng và nằm trước trực tràng nên bác sĩ không thể nhìn trực tiếp vào nó.
Mặc dù chủ yếu được biết đến là một phần thiết yếu trong việc phát hiện và chẩn đoán sớm ung thư tuyến tiền liệt, phương pháp này cũng có thể được sử dụng để kiểm tra khối hậu môn hoặc trực tràng cũng như những sự tăng trưởng bất thường ở cơ quan sinh sản nữ.
Ngoài ra, kiểm tra này có thể được thực hiện trong sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt.
Khi nào bạn cần thực hiện kiểm tra trực tràng kỹ thuật số?
Ngoài sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt, kiểm tra trực tràng kỹ thuật số cũng có thể góp một phần quan trọng trong chẩn đoán các tình trạng khác như:
- Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (phì đại tiền liệt tuyến)
- Ung thư buồng trứng hoặc tử cung
- Bệnh trĩ
- Phân bị ứ đọng
- Són phân (đại tiện không tự chủ)
- Các khối u, bướu trong trực tràng và các dạng khác của ung thư
- Tìm nguyên nhân chảy máu trực tràng
Cho đến nay, không phải tất cả các tổ chức y tế đều thống nhất về thời điểm mà nam giới nên bắt đầu sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt (xét nghiệm thường quy), ngay cả khi kiểm tra trực tràng kỹ thuật số là một phần của sàng lọc. Vì thế để phát hiện ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn đầu, Hiệp hội Ung thư đã khuyến nghị nam giới nên cân nhắc với bác sĩ về những lợi ích, rủi ro và hạn chế của sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt trước khi quyết định có thực hiện xét nghiệm hay không.
Đối với hầu hết nam giới có nguy cơ trung bình, việc sàng lọc có thể tiến hành từ tuổi 50. Tuy nhiên, những trường hợp có nguy cơ mắc bệnh cao hơn (chẳng hạn như có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt) thì nên bắt đầu sàng lọc sớm hơn.
Điều cần thận trọng
Kiểm tra trực tràng kỹ thuật số có nguy hiểm không?
Mặc dù đây là phương pháp xâm lấn và tạo cảm giác có phần không thoải mái cho người bệnh nhưng hầu như không tồn tại rủi ro. Nếu tuyến tiền liệt bị viêm, người bệnh có thể sẽ thấy hơi đau trong quá trình kiểm tra. Tuy nhiên, tất cả những sự khó chịu này chỉ là tạm thời.
Quy trình thực hiện
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Trước khi thực hiện
Người bệnh không cần chuẩn bị đặc biệt trước khi thực hiện kiểm tra trực tràng kỹ thuật số. Các hoạt động thường nhật như ăn uống, tập thể dục… cũng không cần kiêng cữ.
Trong khi thực hiện
Người bệnh cởi trang phục từ phần dưới thắt lưng và được mặc áo choàng bệnh nhân. Nam giới thường được kiểm tra trong khi đứng, lưng cúi về phía trước hoặc trong khi nằm nghiêng bên trái, đầu gối cong về phía ngực. Nữ sẽ thường được kiểm tra trong khi nằm ngửa trên bàn, với hai chân giơ lên đặt vào 2 bàn để chân.
Bác sĩ sẽ dùng một ngón tay đã đeo găng và bôi trơn để nhẹ nhàng thâm nhập vào trực tràng. Đối với nam, bác sĩ sẽ cảm nhận những khu vực cứng, sần hoặc bất thường của tuyến tiền liệt. Đối với nữ, bác sĩ sẽ kiểm tra cơ quan sinh sản nhằm tìm kiếm dấu hiệu ung thư buồng trứng hoặc tử cung cũng như dùng tay còn lại ấn vào vùng bụng dưới hoặc vùng chậu để đánh giá tình trạng đau.
Người bệnh có thể có cảm giác buồn tiểu, hơi khó chịu một chút trong quá trình thực hiện. Những người mắc bệnh trĩ, có vết nứt, loét quanh hậu môn có thể thấy đau đớn hơn người không có những vấn đề này. Tuy nhiên, những thao tác của bác sĩ sẽ không gây tổn hại cho cơ thể người bệnh và cơn khó chịu cũng sẽ chấm dứt khi ngừng kiểm tra.
Sau khi thực hiện
Toàn bộ quá trình kiểm tra thường chỉ mất 1-2 phút. Bác sĩ sẽ cho người bệnh biết ngay lập tức nếu có phát hiện bất kỳ sự bất thường nào. Người bệnh có thể tiếp tục thực hiện những hoạt động bình thường sau khi hoàn tất kiểm tra.
Thông thường, bác sĩ sẽ thảo luận kết quả kiểm tra với người bệnh. Tuy nhiên, nếu phát hiện có hạch hoặc những dấu hiệu nghi ngờ thì bác sĩ có thể chỉ định thực hiện thêm các xét nghiệm khác.
Kết quả của xét nghiệm
Kết quả của kiểm tra trực tràng kỹ thuật số là gì?
Kết quả đối với nam giới khi thăm khám tuyến tiền liệt bằng kỹ thuật kiểm tra trực tràng kỹ thuật số:
- Bình thường: Tuyến tiền liệt có kích thước bình thường phù hợp với độ tuổi, với bề mặt mịn
- Lớn hơn so với độ tuổi: Đây có thể là dấu hiệu của phì đại tiền liệt tuyến
- Cứng hoặc có u hạch, bướu: Đây có thể là dấu hiệu của ung thư tuyến tiền liệt.
Tuy nhiên, kết quả từ phương pháp này có thể không hoàn toàn chính xác. Một số cấu trúc giải phẫu quan trọng nằm ở khung chậu dưới bao gồm tuyến tiền liệt và trực tràng khiến bác sĩ có thể không phát hiện bất thường khi chỉ thực hiện kiểm tra trực tràng kỹ thuật số. Do đó, phương pháp này cũng có thể được thực hiện song song với các xét nghiệm khác, chẳng hạn như nội soi đại tràng sigma.
Kỹ thuật này cũng thường được phối hợp với xét nghiệm kiểm tra máu ẩn trong phân (FOBT) để chẩn đoán bệnh nguyên của một tình trạng thiếu máu hoặc khẳng định xuất huyết tiêu hóa.
Ngoài ra, kiểm tra trực tràng kỹ thuật số còn có thể phát hiện những bất thường dễ bị bỏ qua nếu làm xét nghiệm máu (như định lượng PSA) hoặc xét nghiệm hình ảnh (chụp CT hoặc MRI).
Mặc dù kỹ thuật kiểm tra trực tràng kỹ thuật số có thể rất quan trọng trong việc phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt nhưng có thể không phải lúc nào cũng phát hiện ra các vấn đề bệnh lý khác vì chỉ thăm khám được ít hơn 10% vùng niêm mạc đại trực tràng. Nếu vẫn lo lắng, bạn đừng ngại đề xuất được xét nghiệm bổ sung.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
Hello Bacsi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.
[embed-health-tool-bmr]
