Các khối u lành tính, dù có gây đau hay không, đều có thể khiến bệnh nhân bận tâm và lo lắng. Trên thực tế, các khối u lành tính không nguy hiểm như các khối u ác tính và có thể được điều trị một cách hiệu quả.
Vậy, u lành tính là gì và làm thế nào để điều trị? Mời bạn cùng tìm hiểu thêm trong bài viết này nhé!
Tìm hiểu chung
U lành tính là gì?
Khối u lành tính là các tăng trưởng không phải ung thư trong cơ thể. Khác với các khối u ác tính (ung thư), chúng không lây lan và di căn đến các bộ phận khác của cơ thể.
Các khối u lành tính có thể hình thành ở bất cứ đâu. Khi nhận thấy một khối u từ bên ngoài, nhiều người cho rằng đó là dấu hiệu của ung thư. Tuy nhiên, đa phần các khối u trên cơ thể là lành tính.
U nang lành tính là tình trạng cực kỳ phổ biến và có thể xảy ra ở bất kỳ ai. Bất cứ ai cũng có thể có một khối u lành tính, bao gồm cả trẻ em, mặc dù người lớn có nhiều khả năng bị tình trạng này hơn.
Các dạng của u lành tính
Thực tế có rất nhiều khối u lành tính phát triển trong cơ thể. Các khối u được phân loại theo nơi chúng phát triển, bao gồm:
- U tuyến (Adenoma): Đây là một khối u lành tính hình thành trên hoặc trong một tuyến hoặc cơ quan (chẳng hạn như tuyến yên , ruột kết hoặc gan).
- U mỡ (Lipoma): Lipoma là gì? Lipoma là một trong những dạng khối u lành tính phổ biến nhất, phát triển từ tế bào mỡ. Chúng thường xuất hiện ở sau cánh tay hoặc cổ. Chúng thường mềm và tròn, có thể di chuyển nhẹ dưới da khi chạm vào.
- U sụn: U sụn là một khối u lành tính hình thành trong sụn, một mô liên kết linh hoạt khắp cơ thể.
- U xơ: Đây là một khối u lành tính hình thành trong mô sợi, một mô liên kết dày đặc trong gân và dây chằng. U xơ có thể phát triển trong mô xơ khắp cơ thể. Chúng phổ biến nhất ở da, miệng, chân và tử cung (được gọi là u xơ tử cung).
- U máu: Những loại u lành tính này phát triển từ các mạch máu. U máu thường xuất hiện trên da ở trẻ sơ sinh. Nhưng chúng cũng có thể hình thành trên các cơ quan nội tạng như gan, ruột kết hoặc não.
- U cơ: Khối u lành này phát triển từ cơ hoặc trong thành mạch máu. Chúng cũng có thể phát triển trong cơ trơn, giống như loại có ở tử cung hoặc dạ dày.
- U sắc tố lành tính, còn được gọi là nốt ruồi: đây là những tăng trưởng không phải ung thư trên da.
- Lymphangioma: Loại u lành tính này phát triển trong hệ thống bạch huyết của bạn. Nó có thể gây ra các u nang chứa đầy chất lỏng trên da và màng nhầy của bạn, dọc theo miệng, mũi và mí mắt bên trong của bạn.
- U màng não: U màng não bắt đầu ở màng não, một lớp mô xung quanh não của bạn. Chúng có thể đè lên não và tủy sống. Hầu hết u màng não là lành tính, nhưng chúng có thể phát triển lớn và đe dọa tính mạng.
- Myoma: Những khối u lành tính này phát triển từ cơ trơn. U cơ trơn thường phát triển trong tử cung (còn được gọi là u xơ tử cung) hoặc đường tiêu hóa.
- U thần kinh: Loại u lành tính này phát triển bên trong các dây thần kinh. Chúng có thể phát triển ở bất cứ đâu trong cơ thể bạn. Các u thần kinh thông thường bao gồm u bao sợi thần kinh, u xơ thần kinh và u hạch thần kinh.
- U xương: Khối u không phải ung thư này hình thành từ xương. Xương mới, bất thường mọc trên xương khác. Hầu hết các u xương phát triển trên hộp sọ của bạn. U xương dạng xương phát triển ở xương dài, chẳng hạn như xương ở chân. Chúng phổ biến nhất ở trẻ em và thanh niên.
- U da: Có nhiều loại u da lành tính. Một số bệnh phổ biến nhất bao gồm u mạch máu anh đào, tăng sản bã nhờn, dày sừng tiết bã , u xơ da và acrochordons (còn gọi là thẻ da) .
Khối u lành tính có nguy hiểm không? Trong nhiều trường hợp, bác sĩ sẽ cần theo dõi hình ảnh u lành tính. Một số loại có thể gây ra các vấn đề khác, chẳng hạn như u xơ tử cung có thể gây đau vùng chậu và chảy máu bất thường; một số khối u bên trong có thể hạn chế mạch máu hoặc gây đau khi chèn ép dây thần kinh.
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng của u lành tính là gì?
Nhiều người tự hỏi, các khối u lành tính có đau không. Sự thật cho thấy, không phải tất cả các khối u, bao gồm cả ác tính hoặc lành tính đều có triệu chứng.
Tùy thuộc vào vị trí của khối u, nhiều triệu chứng có thể liên quan đến chức năng của các cơ quan quan trọng hoặc các giác quan. Chúng bao gồm:
- Đau đầu, co giật, rối loạn thị lực và giảm trí nhớ (khối u não lành tính)
- Chảy máu (khối u trong tử cung)
- Chán ăn hoặc sụt cân (hối u gần dạ dày hoặc ruột)
- Đau hoặc khó chịu ở bất kỳ khu vực nào trên cơ thể
- Khó thở (khối u ở gần miệng, mũi, cổ họng hoặc phổi).
Trên da, bạn thường có thể nhìn thấy và sờ thấy các khối u lành tính và nhận thấy
- Bị đổi màu (thường có màu đỏ hoặc nâu)
- Cứng hoặc mềm khi ấn vào chúng
- Lớn lên, giống như da gà
- Tròn, nhẵn, các cạnh đều nhau
Mịn màng hoặc thô ráp khi chạm vào.
Các khối u lành tính lớn có thể được phát hiện dễ dàng, đặc biệt nếu chúng gần với da. Tuy nhiên, hầu hết các khối u lành tính không lớn đến mức gây khó chịu hoặc đau.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau, vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây hình thành u lành tính là gì?
Nguyên nhân chính xác gây ra khối u lành tính vẫn chưa được biết rõ rõ. Khối u xuất hiện khi các tế bào trong cơ thể phân chia và phát triển với tốc độ quá mức. Thông thường, cơ thể có thể cân bằng sự phát triển và phân chia tế bào. Khi các tế bào già và chết, chúng sẽ tự động được thay thế bằng các tế bào mới khỏe mạnh. Trong trường hợp của khối u, tế bào chết vẫn còn và hình thành khối u.
Các tế bào ung thư phát triển theo cơ chế tương tự. Tuy nhiên, không giống như tế bào trong các khối u lành tính, tế bào ung thư có thể xâm nhập vào các mô lân cận và lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế, vậy nên tốt nhất là bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán u lành tính?
Các bác sĩ sử dụng nhiều kỹ thuật để chẩn đoán các khối u lành tính. Chìa khóa trong chẩn đoán là xác định xem khối u đó là u lành hay ác tính. Chỉ các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm mới có thể xác định chính xác vấn đề này.
Bác sĩ sẽ bắt đầu chẩn đoán bằng cách khám sức khỏe và tìm hiểu tiền sử bệnh của bạn. Họ cũng sẽ hỏi về các triệu chứng bạn đang gặp phải.
Hình ảnh u lành tính sẽ được xác định bằng các xét nghiệm hình ảnh, bao gồm:
- Chụp nhũ ảnh
- Siêu âm
- Chụp X-quang
- CT scan
- Quét MRI
- Sinh thiết
Các khối u lành tính thường có đường viền của một túi bảo vệ giúp các bác sĩ chẩn đoán chúng là lành tính. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra sự hiện diện của các dấu hiệu ung thư.
Trong một số trường hợp khác, bác sĩ sẽ sinh thiết khối u để xác định xem nó là u lành hay ác tính. Sinh thiết sẽ ít xâm lấn hơn tùy thuộc vào vị trí của khối u. Việc lấy mẫu các khối u ở da khá dễ dàng và chỉ cần gây tê cục bộ, trong khi các khối u đại tràng cần phải được nội soi đại tràng.
Những phương pháp nào giúp điều trị u lành tính?
Không phải tất cả các khối u lành tính đều cần điều trị. Nếu khối u nhỏ và không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, bác sĩ có thể khuyên bạn nên sử dụng phương pháp theo dõi và chờ. Trong những trường hợp này, việc điều trị có thể nguy hiểm hơn. Một số khối u sẽ không bao giờ cần điều trị.
Nếu bác sĩ quyết định điều trị, việc điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào vị trí của khối u. Ví dụ như, bác sĩ có thể khuyến khích loại bỏ khối u ở mặt hoặc cổ vì lý do thẩm mỹ. Các khối u khác ảnh hưởng đến các cơ quan, dây thần kinh hoặc mạch máu thường được loại bỏ bằng phẫu thuật để ngăn ngừa các vấn đề khác.
Phẫu thuật khối u thường được thực hiện bằng nội soi. Đối với phẫu thuật nội soi, các vết rạch sẽ nhỏ hơn và thời gian phục hồi sẽ nhanh hơn.
Các phương pháp như nội soi chẩn đoán hình dung phần trên đường tiêu hóa và nội soi đại tràng thường không ảnh hưởng nhiều đến người bệnh, mặc dù họ có thể cần người giúp đỡ sau khi nội soi và sẽ ngủ suốt thời gian còn lại trong ngày. Sinh thiết khối u da mất một vài tuần để lành hoàn toàn và cần được băng bó cẩn thận để tránh viêm nhiễm. Việc điều trị xâm lấn càng nhiều, người bệnh càng cần nhiều thời gian để phục hồi.
Nếu phẫu thuật không thể tiếp cận khối u một cách an toàn, bác sĩ có thể chỉ định phương pháp xạ trị để giảm kích thước hoặc ngăn khối u phát triển lớn hơn.
Nếu không loại bỏ hoàn toàn khối u, bác sĩ có thể yêu cầu bạn kiểm tra sức khỏe hoặc thực hiện các xét nghiệm hình ảnh định kỳ để đảm bảo rằng khối u không phát triển lớn hơn.
Miễn là khối u không gây đau, khó chịu hoặc không biến đổi, bạn có thể sống với khối u lành tính suốt đời.
[embed-health-tool-bmi]
