Trẻ sơ sinh bị sôi bụng và đi ngoài là tình trạng khiến nhiều ba mẹ lo lắng vì bé quấy khóc, bú kém và ngủ không ngon. Đây có thể là phản ứng sinh lý bình thường, nhưng đôi khi cũng báo hiệu cảnh báo vấn đề tiêu hóa nguy hiểm. Ba mẹ cần hiểu rõ nguyên nhân và cách chăm sóc đúng để hỗ trợ bé nhanh hồi phục, hạn chế tái diễn tình trạng này.
Vì sao trẻ sơ sinh bị sôi bụng và đi ngoài?
1. Chế độ ăn uống của mẹ gây sinh khí trong bụng bé bú mẹ
Mẹ ăn nhiều thực phẩm dễ sinh hơi như đậu, rau họ cải (bông cải, cải bắp), sữa (đối với bé không dung nạp lactose), đồ uống có ga… có thể khiến trẻ sơ sinh bú mẹ bị sôi bụng và đi ngoài.
2. Chuyển động ruột chậm hoặc táo bón
Khi phân hoặc khí bị ứ lại, ruột phải co bóp mạnh hơn để đẩy ra ngoài, dẫn đến việc phát ra tiếng sôi bụng rõ rệt. Tình trạng này không hiếm gặp ở trẻ sơ sinh do hệ tiêu hóa của bé còn non nớt, dễ bị rối loạn nhu động ruột.
3. Căng thẳng tâm lý
Mặc dù trẻ sơ sinh chưa có khả năng nhận thức rõ ràng về cảm xúc, nhưng cơ thể bé vẫn có phản ứng sinh lý với các yếu tố gây căng thẳng như môi trường ồn ào, thay đổi nhiệt độ đột ngột, thiếu ngủ, đói, bị tách khỏi mẹ lâu, đau, khó chịu (như đau bụng, trào ngược, đau sau tiêm chủng)…
Khi trẻ căng thẳng, trục não – ruột có thể bị rối loạn, dẫn đến thay đổi nhu động ruột. Hậu quả là: có lúc bé tăng nhu động ruột, có lúc giảm, gây sôi bụng, đầy hơi hoặc tiêu chảy.
4. Hội chứng ruột kích thích (IBS)
Ruột co bóp bất thường do hội chứng ruột kích thích có thể khiến khí và dịch di chuyển không đều, làm trẻ sơ sinh bị sôi bụng và đi ngoài kèm đau quặn, chướng hơi, thỉnh thoảng tiêu chảy.
Tuy vậy, bệnh này thường gặp ở người lớn, nếu ở trẻ em thường ở khoảng 6-10 tuổi, hiếm khi xảy ra ở trẻ sơ sinh.
5. Tắc ruột
Tắc ruột xảy ra khi có vật cản trong lòng ruột (tắc ruột cơ học) hoặc do ruột ngừng co bóp sau phẫu thuật (tắc ruột cơ năng), khiến sự di chuyển của thức ăn, dịch tiêu hoá và khí bị cản trở.
Lúc này, ruột tăng co bóp để đẩy khối tắc, gây sôi bụng dữ dội, kèm đau bụng, nôn ói, chướng hơi. Nếu ruột bị tắc bán phần, bé có thể đi ngoài một ít; còn tắc hoàn toàn thì không thể đi ngoài.
6. Kém hấp thụ, không dung nạp thực phẩm
Một số trẻ sơ sinh có thể bị kém hấp thu hoặc không dung nạp một số thành phần trong sữa, thường gặp nhất là lactose hoặc dị ứng đạm sữa bò có trong một số sữa công thức. Tình trạng này có thể gây sôi bụng, đầy hơi, tiêu chảy cho bé.
7. Nhiễm trùng hoặc viêm ruột
Nếu ruột bị viêm do vi khuẩn hoặc virus, dịch và khí tích tụ, làm tăng nhu động ruột, khiến trẻ sơ sinh bị sôi bụng và đi ngoài phân lỏng, kèm đau bụng, mệt mỏi.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Trẻ sơ sinh bị sôi bụng và đi ngoài phải làm sao?
1. Thay đổi chế độ ăn của mẹ
Đối với những bé bú mẹ hoàn toàn, thực đơn hàng ngày của mẹ ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa non nớt của con. Mẹ nên duy trì chế độ ăn cân bằng, gồm tinh bột dễ tiêu, thịt nạc, cá, trứng, rau củ và trái cây tươi để nguồn sữa vừa đủ dinh dưỡng vừa nhẹ bụng cho bé.
Mẹ hãy uống nhiều nước ấm, hạn chế đồ chiên xào, cay nóng; không ăn quá nhiều đạm động vật hoặc các loại thực phẩm dễ sinh khí như đậu, bắp cải, nước ngọt có ga vì có thể làm trẻ sơ sinh bị sôi bụng và đi ngoài.
2. Cân nhắc đổi sữa cho con
Nếu bé bú sữa công thức và thường xuyên bị sôi bụng, đi ngoài, mẹ nên hỏi bác sĩ để đổi sang loại sữa dễ tiêu, không chứa lactose hoặc có men vi sinh hỗ trợ tiêu hóa.
3. Đưa bé đi khám
Khi bé sôi bụng kèm nôn, sốt, chướng bụng hoặc tiêu chảy kéo dài, cần đưa bé đến cơ sở y tế để được kiểm tra. Việc phát hiện sớm giúp điều trị hiệu quả, tránh biến chứng nặng cho hệ tiêu hóa còn non yếu.
Trẻ sơ sinh bị sôi bụng và đi ngoài thường không nguy hiểm nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, ba mẹ cần theo dõi kỹ biểu hiện của bé để kịp thời phát hiện dấu hiệu bất thường nhé.
