Trẻ bị rối loạn tiêu hóa là tình trạng khá phổ biến. Nguyên nhân có thể đến từ chế độ ăn uống, sử dụng thuốc, sức đề kháng yếu hoặc do các bệnh lý đi kèm. Tình trạng này khiến trẻ mệt mỏi, chán ăn, rối loạn đại tiện và ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển. Việc nhận biết sớm dấu hiệu, xác định nguyên nhân và chăm sóc đúng cách sẽ giúp ba mẹ hỗ trợ trẻ nhanh chóng hồi phục, cải thiện sức khỏe tiêu hóa toàn diện.
Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ em
Trẻ bị rối loạn tiêu hóa có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất gồm:
- Hệ miễn dịch yếu: Giai đoạn từ 0-6 tuổi, hệ miễn dịch của trẻ còn non nớt và vi khuẩn có lợi trong đường ruột chưa phát triển đầy đủ. Điều này khiến trẻ dễ bị vi khuẩn, virus, nấm hay ký sinh trùng xâm nhập gây rối loạn tiêu hóa.
- Ăn thực phẩm không đảm bảo vệ sinh: Việc ăn thực phẩm bẩn, chứa chất bảo quản, dầu mỡ hay đường hóa học có thể gây hại cho đường ruột. Với trẻ bú mẹ, chế độ ăn của mẹ không an toàn (ăn đồ sống, ôi thiu, nước không sạch) cũng ảnh hưởng đến tiêu hóa của bé.
- Sử dụng kháng sinh: Kháng sinh tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi, làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa.
- Bệnh lý hô hấp: Khi mắc viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi…, trẻ thường nuốt đờm chứa vi khuẩn gây bệnh, dễ dẫn đến nhiễm khuẩn đường ruột và rối loạn tiêu hóa.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Dấu hiệu trẻ bị rối loạn tiêu hóa
Trẻ bị rối loạn tiêu hóa có thể xuất hiện nhiều biểu hiện khác nhau tùy theo độ tuổi và nguyên nhân gây bệnh. Trẻ nhỏ có thể quấy khóc, bỏ bú, chán ăn, chướng bụng, tiêu chảy, nôn trớ…, trong khi trẻ lớn hơn thường kêu đau bụng, khó tiêu, đầy hơi, táo bón, tiêu chảy…
Một số dấu hiệu thường gặp gồm:
- Đau bụng: Cơn đau không liên tục, thường xảy ra sau bữa ăn hoặc khi ăn một số thực phẩm như sữa, đồ nhiều dầu mỡ. Vị trí đau thường ở vùng quanh rốn hoặc thượng vị. Trẻ nhỏ chưa biết nói có thể biểu hiện bằng quấy khóc, bỏ ăn.
- Chán ăn, biếng bú: Trẻ ăn ít, không hứng thú với bữa ăn, thời gian bú hoặc ăn kéo dài hơn bình thường.
- Chướng bụng, đầy hơi: Bụng căng trướng, nhất là vùng thượng vị do thức ăn di chuyển chậm trong đường ruột. Khi gõ vào nghe tiếng vang.
- Buồn nôn, nôn ói: Triệu chứng này thường xảy ra khi trẻ đang ăn hoặc sau ăn một thời gian ngắn/ Chất nôn thường gồm thức ăn còn nguyên hoặc chưa tiêu hóa hết.
- Tiêu chảy: Đi phân lỏng từ 3 lần trở lên/ngày, có thể kéo dài 5-7 ngày. Nếu tiêu chảy nhiều, nguy cơ mất nước và biến chứng cao, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế thăm khám.
Ba mẹ nên làm gì khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa?
Khi nhận thấy trẻ bị rối loạn tiêu hóa, ba mẹ cần bình tĩnh xử lý đúng cách để giúp bé mau hồi phục:
- Đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám, xác định nguyên nhân và chỉ định điều trị phù hợp.
- Tuân thủ hướng dẫn điều trị, dùng thuốc đúng liều lượng và thời gian theo chỉ định của bác sĩ.
- Không tự ý dùng thuốc kháng sinh, thuốc cầm tiêu chảy hay men tiêu hóa khi chưa có hướng dẫn y tế.
- Bổ sung men vi sinh và Oresol giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và bù nước, điện giải nếu trẻ tiêu chảy. Chú ý dùng theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo đạt được hiệu quả cao nhất.
- Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ, rửa tay thường xuyên, vệ sinh phòng nơi ở gọn gàng, thoáng mát.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống: Cho trẻ ăn thực phẩm mềm, dễ tiêu, giàu vitamin, hạn chế đồ nhiều dầu mỡ và gia vị.
Việc chăm sóc đúng cách giúp bé nhanh chóng ổn định tiêu hóa và phòng ngừa tái phát.
Trẻ bị rối loạn tiêu hóa là vấn đề thường gặp nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết dấu hiệu bất thường và tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ sẽ giúp ba mẹ bảo vệ hệ tiêu hóa của con hiệu quả hơn.
Ba mẹ hãy đồng hành cùng bác sĩ trong suốt quá trình chăm sóc sẽ giúp bé có hệ tiêu hóa khỏe mạnh và phát triển toàn diện nhé.
