Có đến 30 -50% thai phụ trải qua cảm giác đau dạ dày trong thai kỳ. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được kiểm soát đúng cách.
Bài viết này sẽ giúp các mẹ nhận diện chính xác biểu hiện đau dạ dày khi mang thai, cung cấp các mẹo chữa đau dạ dày khi mang thai tại nhà an toàn, thông tin về các loại thuốc được phép sử dụng và các dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay.
Biểu hiện đau dạ dày khi mang thai
Các triệu chứng đau dạ dày ở bà bầu thường dễ bị nhầm lẫn với ốm nghén thông thường. Dưới đây là các dấu hiệu đặc trưng giúp mẹ nhận biết:
- Nóng rát thượng vị (Ợ nóng): Cảm giác nóng rát bắt đầu từ vùng bụng trên (thượng vị) và có thể lan lên ngực, cổ họng. Tình trạng này thường xuất hiện sau bữa ăn, đặc biệt là khi nằm xuống.
- Ợ hơi, đầy bụng, buồn nôn: Đây là những biểu hiện rất phổ biến, gây cảm giác ì ạch, khó chịu sau khi ăn.
- Đau bụng: Cơn đau có thể âm ỉ hoặc quặn thắt từng cơn ở vùng thượng vị. Cảm giác đau thường giảm đi sau khi ợ hơi hoặc nôn ói.
- Triệu chứng cảnh báo nặng: Mẹ cần cảnh giác nếu có các dấu hiệu như khó nuốt, nuốt đau, nôn ra máu hoặc dịch có màu như bã cà phê, sụt cân không rõ nguyên nhân (trên 2kg/ tuần).
[embed-health-tool-due-date]
Nguyên nhân gây đau dạ dày khi mang thai
Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp mẹ có cách phòng tránh và áp dụng những mẹo chữa đau dạ dày khi mang thai một cách hiệu quả:
- Tăng hormone nội tiết Progesterone: Hormone này làm giãn các cơ trơn trong cơ thể, bao gồm cả cơ vòng thực quản dưới, khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
- Áp lực từ tử cung: Khi thai nhi lớn dần, tử cung sẽ chèn ép lên dạ dày, đẩy axit lên trên, đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba.
- Thói quen ăn uống: Ăn quá no, ăn các thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, chua hoặc uống cà phê, nước ngọt có gas có thể làm tình trạng nặng hơn.
- Tiền sử bệnh lý: Những mẹ bầu có tiền sử viêm loét dạ dày hoặc nhiễm vi khuẩn H. pylori sẽ có nguy cơ cao bị đau dạ dày khi mang thai.
Mẹo chữa đau dạ dày khi mang thai không dùng thuốc
Trước khi nghĩ đến thuốc, mẹ bầu hãy thử áp dụng những thay đổi lối sống và mẹo chữa đau dạ dày khi mang thai an toàn sau đây:
- Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì 3 bữa lớn, hãy ăn 5–6 bữa nhỏ trong ngày để dạ dày không bị quá tải. Nhai kỹ, ăn chậm và tránh nằm ngay sau khi ăn ít nhất 30 phút.
- Gừng và mật ong: Một ly nước ấm với 2-3 lát gừng tươi và một thìa mật ong có thể giúp làm dịu niêm mạc dạ dày và giảm co thắt hiệu quả.
- Uống sữa ấm: Một ly sữa ấm, ít béo có tác dụng trung hòa axit dạ dày tạm thời, giúp giảm cảm giác nóng rát.
- Bổ sung Probiotic: Ăn sữa chua chứa men vi sinh (probiotic) sau bữa ăn chính giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
- Tránh thực phẩm kích thích: Hạn chế tối đa đồ ăn cay nóng (ớt, tiêu), thực phẩm chua (cam, chanh), cà phê, sô cô la và nước ngọt có gas.
- Thay đổi tư thế ngủ: Kê cao đầu giường khoảng 10–15 cm bằng gối hoặc vật chèn để ngăn axit trào ngược khi ngủ. Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái để không gây áp lực lên vùng bụng.
- Trà bạc hà: Có thể giúp giảm co thắt nhưng chỉ nên dùng 1-2 cốc nhỏ mỗi ngày. Sử dụng quá nhiều có thể gây co bóp tử cung, không tốt cho thai kỳ.
Thuốc và sản phẩm hỗ trợ an toàn
Khi các mẹo chữa đau dạ dày khi mang thai trên không đủ hiệu quả, mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng một số loại thuốc an toàn.
| Nhóm thuốc | Hoạt chất phổ biến | Lưu ý an toàn trong thai kỳ (Theo AAFP*) |
|---|---|---|
| Trung hoà axit dạ dày (Antacids) | Calcium carbonate, Magnesium hydroxide | An toàn. Thường được dùng sau bữa ăn và trước khi đi ngủ để trung hòa axit nhanh chóng. |
| Chẹn H2 (H2-blockers) | Famotidine | An toàn khi cần thiết. Dùng khi nhóm kháng axit không đáp ứng. Cần có sự chỉ định của bác sĩ. |
| Ức chế bơm Proton (PPIs) | Omeprazole | Cân nhắc. Chỉ dùng khi triệu chứng nặng và được bác sĩ kê đơn do cần cân nhắc lợi ích và nguy cơ. |
| Bổ sung vi chất | Vitamin B6 (10–25 mg), Gừng viên (250 mg) | An toàn. Giúp giảm hiệu quả cảm giác buồn nôn và co thắt dạ dày. |
*AAFP: American Academy of Family Physicians (Học viện Bác sĩ Gia đình Hoa Kỳ)
Chăm sóc đặc biệt cho mẹ bầu bị đau dạ dày 3 tháng đầu
Giai đoạn tam cá nguyệt đầu tiên rất nhạy cảm. Nếu bị đau dạ dày khi mang thai trong thời gian này, mẹ cần chú ý:
- Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu: Cháo yến mạch, chuối, bánh mì nướng là những lựa chọn tốt để dạ dày không phải làm việc quá sức.
- Giữ cơ thể đủ nước: Uống từng ngụm nước ấm nhỏ hoặc dung dịch điện giải (oresol) pha loãng để tránh mất nước do nôn ói.
- Theo dõi dấu hiệu mất nước: Nếu thấy môi khô, mệt mỏi, tiểu ít và nước tiểu sẫm màu, mẹ cần đến bệnh viện ngay để được bù dịch kịp thời.
Khi nào mẹ bầu cần đi khám?
Đừng chủ quan với các cơn đau và chỉ chú ý đến mẹo chữa đau dạ dày khi mang thai. Hãy đến bệnh viện ngay nếu mẹ có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:
- Đau dữ dội, liên tục kéo dài hơn 2 giờ, hoặc đau lan sang vai phải (có thể là dấu hiệu của bệnh lý gan mật).
- Nôn ra máu tươi, máu cục hoặc dịch đen như bã cà phê; đi ngoài phân đen.
- Sốt cao từ 38°C trở lên.
- Cơn đau bụng kèm theo giảm cử động của thai nhi.
- Các triệu chứng không cải thiện sau 1 tuần áp dụng các biện pháp tại nhà và thuốc không kê đơn.
[article-yoast-faqs]
Kết luận
Đau dạ dày khi mang thai là tình trạng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được. Việc kết hợp thay đổi lối sống khoa học, áp dụng các mẹo chữa đau dạ dày khi mang thai an toàn và sử dụng thuốc kháng axit hợp lý sẽ giúp mẹ bầu vượt qua giai đoạn khó chịu này. Đặc biệt, các mẹ bầu bị đau dạ dày 3 tháng đầu cần được quan tâm chăm sóc kỹ lưỡng để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và sự phát triển toàn diện của thai nhi.
Hãy luôn nhớ tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hay sản phẩm hỗ trợ nào và đi khám ngay khi có các dấu hiệu bất thường.
