Tìm hiểu chung
Bệnh mất trí nhớ là gì?
Mất trí nhớ, hay còn được gọi là hội chứng mất trí nhớ, là tình trạng khiến người bệnh không còn nhớ thông tin, sự kiện và những trải nghiệm cá nhân. Có rất nhiều bệnh lý gây mất trí nhớ như suy giảm trí tuệ, đột quỵ hay chấn thương sọ não.
Mất trí nhớ là một dạng nặng hơn của mất ký ức. Mất trí nhớ có thể chỉ là tạm thời hoặc cũng có thể là vĩnh viễn. Điều quan trọng là bạn nên đến bác sĩ để điều trị những nguyên nhân cơ bản gây bệnh.
Triệu chứng thường gặp
Những triệu chứng của bệnh mất trí nhớ là gì?
Triệu chứng chính của bệnh mất trí nhớ là mất đi ký ức hoặc không có khả năng ghi nhớ những ký ức mới.
Khả năng nhận thức hay vận động thường sẽ không bị ảnh hưởng bởi bệnh, điều đó nghĩa là bạn hoàn toàn vẫn có thể nhớ cách hành động và nói thành thạo ngôn ngữ vốn có của mình.
Có rất nhiều dạng mất trí nhớ khác nhau, bao gồm:
- Chứng quên những ký ức trước đó: tình trạng này xảy ra khi bạn mất khả năng nhớ lại những ký ức trước đây. Bệnh thường ảnh hưởng từ từ và do nhiều nguyên nhân gây ra, chẳng hạn như sa sút trí tuệ.
- Chứng quên những ký về sau: tình trạng này xảy ra khi người bệnh không thể ghi nhớ những ký ức mới. Dạng mất trí nhớ này có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn. Nguyên nhân gây ra bệnh là do uống quá nhiều bia rượu hoặc tổn thương hồi hải mã, vùng não giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành ký ức.
- Chứng mất trí nhớ thoáng qua: xảy ra khi một người phải trải nghiệm cảm giác đau thương, như mất người thân, khiến người bệnh trở nên không minh mẫn. Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh vẫn chưa rõ. Bệnh thường gặp ở trung niên và người cao tuổi.
Mất trí nhớ khác với sa sút trí tuệ. Mất trí nhớ chỉ ảnh hưởng đến ký ức chứ không gây suy giảm nhận thức, điều này nghĩa là bạn vẫn có thể nhớ được mình là ai cũng như nhớ được thời gian và ngày tháng. Một số triệu chứng khác của bệnh mất trí nhớ như: nhớ sai ký ức, nhầm lẫn hay lạc phương hướng.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Bạn cần phải liên lạc với bác sĩ nếu thuộc các trường hợp sau đây:
- Bị mất ký ức mà không thể giải thích được, chấn thương sọ não, nhầm lẫn hay mất phương hướng
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng kể trên hay thắc mắc gì, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ. Mất trí nhớ có thể là dấu hiệu của những vấn đề nghiêm trọng, do đó việc tìm ra phương pháp điều trị thích hợp ngay lập tức là điều vô cùng quan trọng.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân nào gây ra bệnh mất trí nhớ?
Mất trí nhớ có nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm tình trạng sức khỏe và tổn thương não. Ngoài ra còn có các tác nhân khác như lạm dụng rượu bia và tổn thương do stress. Sau đây là một số nguyên nhân:
- Đột quỵ
- Viêm não do nhiễm trùng, chẳng hạn bởi virus herpes gây ra
- Viêm não do một phản ứng tự miễn với bệnh ung thư
- Thiếu hụt oxy trong não do nhồi máu cơ tim, suy hô hấp hoặc nhiễm độc khí CO
- Uống nhiều bia rượu trong thời gian dài dẫn đến thiếu hụt vitamin B1 (hội chứng Wernicke-Korsakoff )
- Khối u ở những vùng não bộ có chức năng điều khiển ký ức như hồi hải mã
- Thoái hóa não, như bệnh Alzheimer và một số dạng sa sút trí tuệ khác
- Động kinh
- Một số loại thuốc như benzodiazepines được dùng để điều trị rối loạn lo âu và rối loạn giấc ngủ.
Nguy cơ mắc phải
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ?
Có rất nhiều yếu tố nguy cơ gây bệnh mất trí nhớ, đặc biệt khi bạn đã từng:
- Phẫu thuật não
- Chấn thương sọ não
- Đột quỵ
- Lạm dụng bia rượu
- Sự kiện gây tổn thương tinh thần và căng thẳng
- Động kinh.
Nếu bạn cảm thấy mình có nguy cơ bị mất trí nhớ, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để tìm cách ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh
Điều trị hiệu quả
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh mất trí nhớ?
Để chẩn đoán chính xác bệnh mất trí nhớ, bác sĩ sẽ thực hiện một loạt các xét nghiệm để loại trừ những nguyên nhân có khả năng gây mất đi ký ức như: bệnh Alzheimer, trầm cảm hay u não. Những xét nghiệm đó bao gồm:
- Xem xét bệnh sử: bác sĩ sẽ đặt câu hỏi để kiểm tra mức độ nghiêm trọng của tình trạng mất ký ức và các tác nhân khác
- Khám lâm sàng: bác sĩ sẽ kiểm tra phản xạ, chức năng cảm giác, thăng bằng và các phản ứng sinh lý khác để đảm bảo chính xác các chức năng của não và hệ thần kinh;
- Kiểm tra nhận thức: những bài kiểm tra này sẽ kiểm tra suy nghĩ cũng như ký ức ngắn hạn và dài hạn của bạn. Ngoài ra bài kiểm tra còn giúp xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng mất ký ức.
- Xét nghiệm chẩn đoán: những bài xét nghiệm này có thể bao gồm chụp cộng hưởng từ (MRI) và chụp CT để phát hiện bất kỳ tổn thương hay bất thường nào trong não.
Tất cả thành viên trong gia đình và bạn bè của bệnh nhân đều nên đến gặp bác sĩ. Điều này sẽ giúp bác sĩ có được chẩn đoán tốt hơn khi bệnh nhân không có khả năng trả lời tất cả các câu hỏi cần thiết.
Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh mất trí nhớ?
Không có phương pháp hay thuốc điều trị cụ thể cho bệnh mất trí nhớ, nhưng bạn vẫn có thể đối phó với chúng bằng cách:
- Làm việc với chuyên gia trị liệu để học những kỹ năng khác nhau cho việc rèn luyện trí nhớ. Họ có thể sử dụng hình ảnh, mùi hương thân thuộc và âm nhạc để kích hoạt trí nhớ của bạn.
- Nếu bạn mắc Hội chứng Wernicke-Korsakoff, cách điều trị thường bao gồm thay đổi lượng vitamin và chế độ dinh dưỡng hợp lý. Hội chứng Wernicke-Korsakoff thường gây ra bởi uống nhiều đồ uống có cồn đến thiếu hụt Thiamin (Vitamin B1).
- Bạn cũng có thể sử dụng ứng dụng trên máy tính, smartphone hay máy tính bảng để nhắc nhở bản thân về những ngày tháng quan trọng hoặc uống thuốc đúng giờ. Cách này rất hiệu quả trong việc liệt kê hoạt động hàng ngày.
Chế độ sinh hoạt phù hợp
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh mất trí nhớ?
Bạn có thể áp dụng các lối sống và biện pháp tại nhà sau đây để đối phó với bệnh mất trí nhớ:
- Viết ra bất kỳ triệu chứng bất thường mà bạn đang gặp phải
- Liệt kê tất cả các loại thuốc bạn đang dùng bao gồm vitamin và các loại thuốc khác
- Hãy nhờ một thành viên trong gia đình hoặc bạn bè cùng đến gặp bác sĩ với bạn
- Mang theo một cuốn sổ tay nhỏ và bút để ghi lại những điểm bạn muốn ghi nhớ sau này.
- Viết ra những câu hỏi mà bạn muốn hỏi bác sĩ;
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
[embed-health-tool-bmi]
