Có nhiều cách khác nhau được sử dụng để điều trị phì đại tiền liệt tuyến, trong đó có thảo dược. Tuy nhiên, khuyến cáo sử dụng thảo dược chữa phì đại tuyến tiền liệt đến nay vẫn còn rất hạn chế và chưa thật rõ ràng.
Phì đại tiền liệt tuyến (u xơ tuyến tiền liệt hay tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt) là bệnh lý lành tính, xảy ra khi tuyến tiền liệt gia tăng kích thước và gây ra những triệu chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống của nam giới. Tình trạng này có thể dẫn đến nhiều vấn đề như tăng số lần đi tiểu, tiểu gấp, khó bắt đầu tiểu, dòng nước tiểu yếu, bí tiểu, tiểu không tự chủ… [1]
Vì những triệu chứng khó chịu này liên quan đến cơ quan bài tiết tế nhị của nam giới nên nhiều bệnh nhân cố gắng tự tìm cách chữa phì đại tiền liệt tuyến. Trong đó, một số người tìm đến các thuốc thảo dược vì nghĩ rằng chúng an toàn và lành tính hơn thuốc tây hoặc các phương pháp khác. Vậy liệu điều này có thật sự đúng?
Hiểu về thảo dược chữa phì đại tiền liệt tuyến
Từ xưa đến nay, việc sử dụng các loại thảo dược để chữa bệnh đã không còn quá xa lạ đối với người dân Việt Nam. Theo đó, nhiều loại thảo dược khác nhau được cho là có khả năng làm giảm triệu chứng và chữa phì đại tuyến tiền liệt như [2]:
- Cây cọ lùn Nam Mỹ (Serenoa repens)
- Hạt quả bí ngô (Cucurbita pepo)
- Toàn bộ cây náng hoa trắng (Crinum asiaticum)
- Cây mận Châu Phi
- Trinh nữ hoàng cung
Dù được nhiều người sử dụng nhưng theo các chuyên gia y tế, chỉ có các thuốc chiết xuất từ cây cọ lùn Nam Mỹ được công nhận mang lại lợi ích cho bệnh nhân phì đại tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, tác dụng của chúng cũng yếu và khuyến cáo sử dụng khá rất hạn chế [4]. Trong khi đó, các loại thảo dược khác lại không có nhiều bằng chứng chứng minh về lợi ích thật sự.
Thêm vào đó, theo chia sẻ từ TS. BS. Nguyễn Viết Thành (Bệnh viện Đại học Y Hà Nội), việc sử dụng thuốc thảo dược cũng không an toàn như nhiều người nghĩ. Bởi một số nghiên cứu đã chứng minh, sử dụng thảo dược sai cách có thể làm tăng men gan không triệu chứng, xơ gan, suy gan, viêm đường mật cấp hoặc mạn tính, gan nhiễm mỡ, tổn thương các mạch máu. Ngoài ra, một số trường hợp dùng thuốc không rõ nguồn gốc còn có thể dẫn suy thận cấp tính, khiếm khuyết chức năng ống thận, hoại tử nhú thận, sỏi thận, bệnh thận mạn hoặc thậm chí là ung thư biểu mô đường tiết niệu.
Để hiểu đúng về các loại thuốc thảo dược chữa phì đại tuyến tiền liệt, mời bạn theo dõi thêm những chia sẻ của TS. BS. Nguyễn Viết Thành (Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) qua video dưới đây:
Đi khám ngay khi có triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt để được chẩn đoán và điều trị đúng cách
Tương tự các bệnh lý khác, để việc điều trị phì đại tuyến tiền liệt đạt hiệu quả, việc quan trọng là bạn cần phát hiện bệnh và thăm khám sớm. Vì vậy, khi nhận thấy bất kỳ rối loạn đi tiểu nào cảnh báo phì đại tuyến tiền liệt như tăng tần suất tiểu tiện, tiểu gấp, bí tiểu, tiểu không tự chủ, tiểu đêm… bạn cần đi khám để được chẩn đoán nguyên nhân và có hướng can thiệp kịp thời [1].
Nếu được chẩn đoán phì đại tuyến tiền liệt, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp dựa trên mức độ nghiêm trọng, mức độ ảnh hưởng của các triệu chứng đối với chất lượng cuộc sống cũng như mong muốn của từng người bệnh [5].
Điều chỉnh sinh hoạt và dùng thuốc
Ở giai đoạn đầu, khi các triệu chứng chỉ ở mức nhẹ đến trung bình, việc điều chỉnh sinh hoạt và điều trị bằng thuốc vẫn là phương pháp chính [1]. Trong đó, thuốc chẹn alpha là nhóm thuốc thường được khuyến cáo sử dụng đầu tiên khi điều trị phì đại tuyến tiền liệt [2].
Thuốc chẹn alpha là nhóm thuốc có tác dụng làm giãn cơ trơn ở tuyến tiền liệt và cổ bàng quang để cải thiện lưu lượng nước tiểu và giảm tình trạng ứ đọng ở bàng quang. Một trong các thuốc chẹn alpha được dùng phổ biến là alfuzosin. Thuốc có khả năng cải thiện nhanh triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt chỉ trong liều đầu tiên nên có thể đáp ứng được nhu cầu điều trị cấp thiết của bệnh nhân.
Điều trị phẫu thuật
Khi đã sử dụng thuốc theo đúng khuyến cáo về phối hợp thuốc và thời gian duy trì thuốc nhưng không cải thiện triệu chứng hay xuất hiện các biến chứng cần phải can thiệp, bác sĩ sẽ thực hiện các phẫu thuật để loại bỏ mô tuyến tiền liệt hoặc cắt bỏ cả tuyến tiền liệt để mở rộng niệu đạo [1].
Lưu ý khi điều trị phì đại tuyến tiền liệt
Tuân thủ điều trị và không tự ý ngưng thuốc
Nếu được chỉ định dùng thuốc để điều trị phì đại tuyến tiền liệt, bạn cần tuân thủ 2 nguyên tắc cực kỳ quan trọng sau:
- Dùng đúng thuốc được ghi trong toa, đúng liều lượng và đủ thời gian điều trị.
- KHÔNG tự ý ngưng thuốc dù triệu chứng đã cải thiện bởi các triệu chứng có thể quay lại và làm bệnh trở nên nghiêm trọng, khó kiểm soát hơn.
Trao đổi với bác sĩ về tình trạng bệnh
Trong quá trình thăm khám và điều trị phì đại tuyến tiền liệt, các bác sĩ luôn khuyến khích người bệnh cởi mở chia sẻ về những vấn đề, triệu chứng đang gặp phải để nắm rõ tình hình bệnh và có hướng can thiệp khi cần. Do đó, nếu bạn đang có những băn khoăn, lo lắng trong quá trình điều trị, hãy cởi mở trao đổi với bác sĩ.
Chẳng hạn, nếu bạn còn duy trì hoạt động tình dục nhưng một số thuốc chẹn alpha lại gây ảnh hưởng đến việc xuất tinh hoặc làm giảm ham muốn tình dục, hãy nói với bác sĩ về điều này [1]. Bác sĩ sẽ cân nhắc lựa chọn cho bạn một số thuốc chẹn alpha khác không gây ảnh hưởng đến chức năng tình dục.
Chú ý điều chỉnh lối sống
Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, thay đổi lối sống cũng góp phần giúp người bệnh kiểm soát các triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt. Theo đó, trong quá trình điều trị, bạn nên cố gắng [1], [3]:
- Giảm uống nước trước khi ra ngoài hoặc trước khi đi ngủ 1 – 2 tiếng
- Hạn chế các loại thức uống chứa caffeine và cồn
- Thận trọng khi sử dụng một số loại thuốc
- Đi tiểu ngay khi thấy mắc và cố gắng loại bỏ nước tiểu hoàn toàn
- Tập các bài tập giúp tăng khả năng giữ nước của bàng quang
- Ngăn ngừa và điều trị hiệu quả tình trạng táo bón
Có thể thấy rằng các chuyên gia y tế trong và ngoài nước vẫn chưa có nhiều khuyến cáo về việc sử dụng đơn độc thảo dược chữa phì đại tiền liệt tuyến. Vì vậy, bạn nên thận trọng khi áp dụng phương pháp này. Đồng thời, hãy đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và điều trị bằng các phương pháp hiệu quả nhất.
