Trẻ sơ sinh có thể quấy khóc nhiều liên tục, khó dỗ dành, hay giật mình khi ngủ. Tình trạng này được dân gian gọi là trẻ khóc dạ đề. Khóc dạ đề không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con mà còn làm tăng áp lực lên cha mẹ, người chăm sóc.
Trẻ khóc dạ đề là một nỗi ám ảnh của nhiều cha mẹ khi con luôn có biểu hiện khó chịu, quấy khóc kéo dài, ngủ không yên giấc. Trẻ có thể khóc đến toàn thân đỏ ửng mà rất khó dỗ dành. Điều này khiến cho các bậc phụ huynh cảm thấy vô cùng lo lắng, bối rối không biết phải làm sao, nhất là khi trẻ quấy khóc vào ban đêm gây ảnh hưởng đến mọi người. Để hiểu rõ hơn về tình trạng khóc dạ đề cũng như những nguyên nhân liên quan và cách xoa dịu trẻ hiệu quả, mời bạn đọc tiếp bài viết sau đây của Hello Bacsi nhé.
Trẻ khóc dạ đề là gì?
Trẻ khóc dạ đề là từ dùng diễn tả các trường hợp trẻ sơ sinh quấy khóc nhiều hơn bình thường, vào lúc chiều, tối hoặc ban đêm trong giai đoạn từ 2 – 3 tuần tuổi đến 3 tháng tuổi. Trẻ có biểu hiện khóc dữ dội đến nỗi toàn thân đỏ bừng, lưng cong lại, tay nắm chặt, chân co về phía bụng và bụng căng cứng, giống như đang chịu đựng những cơn đau, đặc biệt rất khó dỗ nín.
Các chuyên gia vẫn chưa biết rõ nguyên nhân cụ thể khiến trẻ sơ sinh khóc liên tục nhiều giờ liền vào ban đêm là gì, nên cũng chưa có một phương pháp can thiệp hiệu quả nào cho tình trạng này. Nhiều giả thuyết đã được đưa ra, trong đó lý do được đồng tình nhiều nhất là trẻ sơ sinh cảm nhận được những thay đổi về tâm lý, thể chất sau khi chào đời cùng hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn thiện gây ra nhiều vấn đề tiêu hóa như đầy hơi, đau bụng… khi bú sữa mẹ hoặc sữa công thức.
Những dấu hiệu cho thấy trẻ đang khóc dạ đề là:
- Khóc kéo dài hơn 3 giờ mỗi ngày
- Khóc hơn 3 ngày trong một tuần
- Khóc hơn 3 tuần trong một tháng.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Giải mã: Trẻ khóc dạ đề là do đâu?
Trẻ khóc dạ đề được cho rằng liên quan đến nhiều yếu tố ảnh hưởng khác nhau. Cha mẹ cần kiểm tra những vấn đề sau nếu thấy con có biểu hiện quấy khóc dữ dội:
- Trẻ bị đau: Trẻ có thể cảm thấy đau, khó chịu do đau tai, loét miệng, da bị dị ứng do tã thô, cứng. Ngoài ra, khi tiếp xúc với cơ thể con, cha mẹ cũng cần kiểm tra các triệu chứng như nóng sốt, nôn ói, tiêu chảy… Những trường hợp này đều khiến trẻ khóc nhiều và cần đưa đến gặp bác sĩ ngay để thăm khám, can thiệp điều trị kịp thời.
- Quần áo quá chật hoặc tã dơ chưa thay: Tã bẩn do trẻ đại tiện chưa thay mới có thể gây kích ứng da của con nếu để lâu. Quần áo quá chật cũng khiến trẻ bị cọ xát nhiều trên da, gây khó chịu, đau rát dẫn đến quấy khóc. Chất liệu vải thô ráp gây bí bách, dễ kích ứng cũng khiến bé khó chịu ngủ không ngon dễ cáu gắt.
- Trẻ bị đói: Trẻ sơ sinh thường bú liên tục và khoảng cách giữa các cữ bú cũng khá gần nhau. Do đó, trẻ quấy khóc trong đêm có thể do cảm thấy đói bụng, cần được bú sữa tiếp. Đến khoảng 3 tháng tuổi, khoảng cách các cữ bú sẽ dài hơn khoảng từ 2 – 4 giờ.
- Trẻ bú quá no: Không chỉ vì đói bụng, trẻ bú quá no cũng cảm thấy khó chịu và quấy khóc liên tục do đầy hơi, căng bụng.
- Đau bụng: Nếu tâm trạng của trẻ thường ổn định vào ban ngày nhưng lại hay khóc nhiều vào ban đêm thì có thể là do con bị đau bụng. Đây có khả năng là “phản ứng” của trẻ sau một ngày dài gặp nhiều tác động từ môi trường bên ngoài, ảnh hưởng đến nhu động ruột. Tình trạng này thường tự hết sau khi con qua 3 tháng tuổi.
- Trẻ bị mệt do người thân có những tương tác mạnh: Nhiều người lớn khi vui đùa với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể hơi quá tay, có những động tác rung lắc mạnh hoặc bế trẻ đến những môi trường khác đột ngột khiến trẻ bị mệt mỏi, đêm ngủ giật mình và khóc thét lên.
- Dị ứng với thực phẩm trong chế độ ăn của mẹ: Chế độ ăn uống của mẹ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thành phần của sữa mẹ cho con bú. Do đó, một số thực phẩm đôi khi gây ra phản ứng với hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ sơ sinh hoặc trẻ bị dị ứng với một vài thành phần dẫn đến bị đau bụng, tiêu chảy, táo bón… Trẻ bị dị ứng thực phẩm thường quấy khóc liên tục và phân có những thay đổi bất thường, đôi khi kèm theo các triệu chứng như thở khò khè, nôn mửa…
- Khó chịu do môi trường: tiếng ồn, ánh sáng, nhiệt độ… thay đổi đột ngột, gây kích thích, hay căng thẳng khó chịu cho bé.
- Hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện: Một trong những giả thuyết cũng được nghĩ đến nhiều là hệ tiêu hóa bé chưa hoàn thiện, thiếu các nhóm men vi sinh và men tiêu hóa, nên có thể gây ra các vấn đề như chướng bụng đầy hơi, khó tiêu, gây đau bụng, khó chịu cho trẻ.
- Nhạy cảm với thành phần sữa công thức: Bé nhạy cảm với thành phần sữa công thức như dị ứng hay không dung nạp đạm sữa bò hoặc lactose.
- Chưa vào nếp sinh hoạt: Bé chưa được xây dựng nếp sinh hoạt hợp lý, gây rối loạn giờ giấc ngủ, bé gắt ngủ, thiếu ngủ hay ngủ gián đoạn.
Giải đáp thắc mắc: Trẻ khóc dạ đề phải làm sao?
Sau khi cố gắng tìm hiểu nguyên nhân có thể khiến trẻ khóc dạ đề, cha mẹ cần tìm cách khắc phục những vấn đề đó để giảm bớt sự khó chịu trong người con:
1. Theo y khoa
Ngoài những nguyên do bệnh lý khiến trẻ quấy khóc cần phải điều trị, trường hợp trẻ khóc dạ đề nhưng vẫn bú tốt, không bị sụt cân, phát triển bình thường thì cha mẹ cần kiên nhẫn dỗ dành, cho trẻ cảm nhận được tình yêu thương, quan tâm từ gia đình:
- Ôm trẻ vào lòng hoặc để nằm cạnh mẹ để con luôn cảm nhận được hơi ấm từ mẹ và cảm thấy yên tâm. Mẹ cũng có thể thử dùng khăn mỏng mềm, nhộng chũn quấn bé để tạo cảm giác an toàn như trong bụng mẹ.
- Hát ru hoặc bật các bản nhạc dịu êm để con dễ vào giấc ngủ hơn hoặc sử dụng tiếng ồn trắng hỗ trợ để giúp bé bình tĩnh và ngủ sâu giấc hơn.
- Cho trẻ nằm trong không gian yên tĩnh, êm ái, nhiệt độ mát mẻ.
- Massage nhẹ nhàng toàn thân và vùng bụng cho trẻ trước khi đi ngủ.
- Tránh để tâm trạng căng thẳng khi cho con bú khi nghĩ trẻ khóc vì đói, cũng như không ép con bú quá no sẽ dễ gây đầy hơi, đau bụng. Cho bú đúng cách, đúng khớp ti tránh nuốt khí gây chướng hơi, có thể bế vác thẳng đứng và vỗ lưng ợ hơi nhẹ nhàng 5-10 phút sau bú để giúp bé dễ chịu hơn.
- Mẹ muôi con bằng sữa mẹ cần chú ý chế độ ăn kỹ lưỡng, ăn chín uống sôi, hạn chế thực phẩm có tính kích thích như trà, cafein…. hoặc thực phẩm dễ gây đầy hơi như bắp cải, hành tỏi, đậu….
- Không tự ý cho trẻ uống bất kỳ loại thuốc nào mà không có sự chỉ định từ bác sĩ.
Tình trạng khóc dạ đề không kèm theo các triệu chứng bất thường khác sẽ không cần quá lo lắng. Thời gian này, cha mẹ cần cố gắng dỗ dành, thể hiện sự quan tâm chăm sóc để trẻ cảm thấy an toàn. Sau những cơn khóc kéo dài thường trẻ sẽ bình tĩnh lại, bú đủ cữ, vui chơi bình thường. Khoảng qua 3 tháng tuổi, trẻ sẽ dần không còn khóc dạ đề nữa.
Tuy nhiên, mẹ cần quan sát thêm các dấu hiệu nguyên nhân khác cần loại trừ do bệnh lý, không phải dạ đề đơn thuần:
- Trào ngược dạ dày – thực quản nếu bé có biểu hiện nôn trớ nhiều, chậm tăng cân
- Táo bón nặng hoặc lồng ruột nếu kèm nôn, chướng bụng, không đi tiêu nhiều ngày hoặc tiêu máu, khóc to khó dỗ
- Dấu hiệu nhiễm khuẩn: sốt, tím tái, bỏ bú,….
Nếu bé có các triệu chứng vừa kể cha mẹ cần đưa bé đi khám chuyên khoa sớm nhé !
2. Theo quan niệm dân gian
Theo quan niệm truyền miệng trong dân gian, trẻ khóc dạ đề đôi khi là do ảnh hưởng từ những nguồn năng lượng xấu vô hình ở xung quanh. Cha mẹ có thể thử các mẹo sau để giúp xua đuổi những thứ quấy rối này cho con:
- Đặt cành dâu tằm chỗ bé ngủ: Theo quan niệm dân gian, dâu tằm được cho là có khả năng xua đuổi tà ma. Việc đặt cành dâu tằm (tươi hoặc khô đều được) ở đầu giường sẽ giúp trẻ không bị “nguồn năng lượng xấu” làm phiền khi ngủ, giúp con ngủ yên giấc hơn, không còn bị giật mình.
- Đặt dao cùn ở đầu giường: Đây cũng là mẹo giúp xua đuổi tà khí, giúp bảo vệ con trước những nguồn năng lượng xấu. Nhờ đó, trẻ sẽ ngủ ngon hơn và không còn quấy khóc.
- Xông phòng bằng bồ kết: Việc này giúp sát khuẩn, thanh lọc không khí để trẻ cảm thấy dễ chịu và ngủ yên giấc hơn.
Việc trẻ khóc dạ đề có thể khiến cha mẹ cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức vì không thể ngủ đủ giấc, luôn trong trạng thái lo lắng, kiểm tra tình trạng của con. Tuy khó khăn nhưng cha mẹ cần cố gắng vỗ về, an ủi con và tự nhủ rằng mọi chuyện rồi sẽ qua. Bạn có thể nhờ đến sự hỗ trợ từ người thân trong giai đoạn này để có đủ thời gian nghỉ ngơi và sức khỏe để chăm sóc, nuôi dưỡng con.
