Virus hợp bào hô hấp RSV là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh hô hấp dưới ở trẻ sơ sinh và trẻ nhũ nhi [1]. Dấu hiệu trẻ bị nhiễm RSV có thể giống với cảm lạnh nhưng lại gây ra khoảng 34 triệu ca nhiễm trùng đường hô hấp dưới cấp tính, khoảng 3,4 triệu ca nhập viện và gần 45.000 ca tử vong ở trẻ dưới 6 tháng tuổi [2] [3]. Những con số ấy không chỉ là thống kê khô khan mà là lời nhắc nhở về những cuộc sống bé nhỏ cần được bảo vệ. Chủ động phòng ngừa nhiễm RSV chính là cách để ba mẹ trao cho con một khởi đầu an toàn và vững chắc hơn.
Trẻ nhiễm RSV có thể đối mặt với nguy cơ khó lường
Virus hợp bào hô hấp (Respiratory Syncytial Virus – RSV) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh lý đường hô hấp dưới ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ [1]. Mặc dù thường khởi phát với các triệu chứng nhẹ giống cảm lạnh, RSV có thể diễn tiến nhanh và nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ dưới 3 tháng tuổi – giai đoạn hệ miễn dịch còn non yếu [4].
Theo thống kê trên thế giới, cứ 100 trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi thì có từ 2 – 3 trẻ phải nhập viện vì RSV mỗi năm [3]. Tại các tỉnh miền Nam Việt Nam, nguyên nhân khiến trẻ dưới 2 tuổi nhập viện nhiều nhất chính là do nhiễm RSV dẫn đến viêm tiểu phế quản, trung bình chiếm 49% trên tổng số ca mắc dựa trên hồ sơ bệnh án của Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) trong vòng 10 năm qua. Trong những trẻ phải nhập viện này, có khoảng 10% trường hợp trẻ biến chứng nặng, được đưa vào khoa chăm sóc hồi sức đặc biệt (ICU) để được thở oxy hoặc hỗ trợ bằng các biện pháp xâm lấn khác [5].
Trường hợp bệnh phổi nặng do RSV có thể dẫn đến tình trạng suy hô hấp và đôi khi gây tử vong [6]. Ngoài ra, việc nhiễm RSV ở đường hô hấp dưới (RSV-LRTI) trong giai đoạn đầu đời có thể để lại hậu quả lâu dài cho sức khỏe hệ hô hấp như [6]:
- Tái nhập viện nhiều lần vì bệnh hô hấp
- Khò khè mạn tính, nguy cơ phát triển thành hen suyễn
- Suy giảm chức năng phổi kéo dài, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và chất lượng sống của trẻ
Vì RSV có thể để lại nhiều hệ lụy nghiêm trọng, ba mẹ nên chủ động phòng ngừa từ sớm để giúp con có một khởi đầu khỏe mạnh và an toàn hơn.
Tạo miễn dịch thụ động truyền từ mẹ sang con – Tấm khiên đầu đời mẹ có thể chuẩn bị cho con
Ngay từ thai kỳ, mẹ đã có thể trao cho con món quà đầu đời – một lớp bảo vệ tự nhiên giúp bé vững vàng trước những tác nhân gây bệnh. Bắt đầu từ tam cá nguyệt thứ ba, cơ thể mẹ bắt đầu truyền cho con những yếu tố miễn dịch quý giá thông qua nhau thai – quá trình này gọi là miễn dịch thụ động. Đây chính là lớp lá chắn đầu tiên giúp bé chống lại các nguy cơ trong giai đoạn sơ sinh, khi hệ miễn dịch của con còn chưa hoàn thiện [7].
Khác với miễn dịch chủ động (do cơ thể tự tạo ra sau khi tiếp xúc với mầm bệnh), miễn dịch thụ động từ mẹ giúp bé có sẵn lớp bảo vệ ngay từ khi chào đời. Đây là lý do vì sao việc chăm sóc sức khỏe thai kỳ đúng cách và đúng thời điểm lại có vai trò quan trọng đến vậy.
Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tam cá nguyệt thứ ba (từ tuần thai thứ 28 trở đi) là thời điểm lý tưởng để mẹ chủ động trao đổi với bác sĩ sản khoa về các giải pháp hỗ trợ tăng cường miễn dịch thụ động cho bé [6].
Lưu ý quan trọng: Theo hướng dẫn mới nhất từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), nếu mẹ đã được hỗ trợ miễn dịch trong thai kỳ, bé đã nhận được lớp bảo vệ tự nhiên và không cần hỗ trợ thêm sau sinh [8].
Chủ động từ hôm nay – Bảo vệ con từ hơi thở đầu tiên
Trong hành trình làm cha mẹ, không gì quý giá bằng việc nhìn thấy con lớn lên khỏe mạnh, bình an. RSV tuy thầm lặng nhưng có thể để lại những hệ lụy nặng nề nếu chúng ta lơ là. Chính vì vậy, chủ động phòng ngừa sớm không chỉ là một lựa chọn thông minh mà còn là cách thể hiện tình yêu thương, sự bảo vệ trọn vẹn dành cho con. Hãy chủ động trao đổi sớm với bác sĩ sản khoa để được tư vấn cách bảo vệ bé khỏi RSV. Đôi khi chỉ một bước chuẩn bị nhỏ hôm nay sẽ trở thành tấm khiên vững chắc cho sức khỏe mai sau của trẻ.
Lưu ý: Thông tin về sức khỏe trong tài liệu này chỉ được cung cấp cho mục đích giáo dục và không nhằm mục đích thay thế việc tham khảo ý kiến với chuyên gia tại các cơ sở y tế. Tất cả các quyết định liên quan đến việc chăm sóc bệnh nhân phải được thực hiện bởi chuyên gia tại các cơ sở y tế dựa trên việc xem xét các đặc điểm riêng biệt của từng bệnh nhân và dựa trên đánh giá và điều trị của nhân viên y tế.
PP-A1G-VNM-0115
