Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 là dịp để tri ân những người làm nghề “trồng người”, đồng thời cũng là cơ hội để nhìn lại một vấn đề ít được nhắc đến: sức khỏe thể chất và tinh thần của giáo viên.
Nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các trung tâm y khoa lớn đều cho thấy giáo viên là một trong những nhóm nghề phải chịu áp lực cao, đối mặt với nhiều nguy cơ sức khỏe liên quan đến giọng nói, tâm lý, giấc ngủ, hệ cơ xương khớp và stress nghề nghiệp.
Trong không khí Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, việc quan tâm đến sức khỏe giáo viên không chỉ là sự biết ơn mà còn là cách giúp thầy cô duy trì nghề nghiệp lâu dài, chất lượng và hạnh phúc hơn.
1. Giáo viên – nhóm nghề đặc thù dễ gặp vấn đề sức khỏe
Nghề giáo đòi hỏi đứng nhiều, giảng bài liên tục, áp lực quản lý lớp, chuẩn bị bài vở, làm hồ sơ, và ngày càng phải thích nghi với thay đổi công nghệ. WHO và CDC ghi nhận giáo viên nằm trong nhóm có nguy cơ cao mắc các vấn đề sau:
1.1. Rối loạn giọng nói
Theo nghiên cứu của Mayo Clinic, người phải sử dụng giọng nói liên tục như giáo viên có nguy cơ mắc:
- Khàn tiếng
- Hạt xơ dây thanh
- Viêm dây thanh mãn tính
Giáo viên được xem là nhóm nghề có tỉ lệ bệnh giọng nói cao nhất (tới 50–80% từng gặp vấn đề giọng nói trong sự nghiệp).
1.2. Stress và kiệt sức nghề nghiệp (Burnout)
WHO đã công nhận burnout là một hội chứng liên quan đến nghề nghiệp.
Giáo viên thường chịu:
- Áp lực thi cử, hồ sơ, chỉ tiêu
- Quản lý lớp học khó khăn
- Tương tác với phụ huynh
- Khối lượng công việc tăng sau giờ đứng lớp
Nhiều nghiên cứu quốc tế chỉ ra giáo viên có nguy cơ stress, lo âu và trầm cảm cao hơn mặt bằng chung của xã hội.
1.3. Đau cột sống và khớp gối
Đứng lớp 4–6 giờ mỗi ngày khiến giáo viên dễ bị:
- Đau thắt lưng
- Thoái hóa cột sống
- Đau khớp gối
- Đau bàn chân
Theo CDC, đau lưng mãn tính là một trong các vấn đề phổ biến nhất ở người đứng lâu.
1.4. Khó ngủ và mệt mỏi
Khối lượng công việc ngoài giờ như chấm bài, soạn bài khiến nhiều giáo viên thiếu ngủ. Thiếu ngủ kéo dài làm giảm miễn dịch, ảnh hưởng trí nhớ và tăng nguy cơ bệnh tim.
[embed-health-tool-bmi]
2. Vì sao sức khỏe tinh thần của giáo viên đáng lo?
2.1. Áp lực cảm xúc lớn
Giáo viên thường phải xử lý:
- Hành vi học sinh
- Xung đột trong lớp
- Kỳ vọng từ phụ huynh
- Kế hoạch chuyên môn dày đặc
Theo Harvard Health Publishing, áp lực cảm xúc kéo dài dễ dẫn đến:
- Trầm cảm
- Rối loạn lo âu
- Mất ngủ mạn tính
- Rối loạn stress kéo dài
2.2. “Luôn phải mạnh mẽ”
Nhiều giáo viên cảm thấy họ “không được phép yếu đuối”. Việc kìm nén cảm xúc khiến stress tăng cao và giảm khả năng đối phó của cơ thể.
3. Làm gì trong Ngày 20/11 để thầy cô được khỏe hơn?
3.1. Bảo vệ giọng nói
Theo Mayo Clinic và American Speech-Language-Hearing Association:
- Giảm la hét, sử dụng micro khi có thể
- Uống đủ nước
- Tránh nói liên tục không nghỉ
- Tránh nói to trong môi trường ồn
3.2. Chăm sóc sức khỏe tinh thần
- Chia sẻ với đồng nghiệp, gia đình
- Tập thiền hoặc hít thở sâu 5–10 phút
- Dành thời gian cho sở thích cá nhân
- Không làm việc quá sức sau giờ dạy
3.3. Tăng cường vận động
WHO khuyến nghị người trưởng thành nên vận động 150–300 phút/tuần.
Giáo viên có thể:
- Đi bộ nhanh
- Tập yoga hoặc giãn cơ
- Thực hiện bài tập mạnh cột sống (core strengthening)
3.4. Bảo vệ cột sống
- Tránh đứng quá lâu một tư thế
- Thay đổi trọng tâm khi đứng
- Sử dụng ghế tựa khi soạn giáo án
- Giày đế mềm hỗ trợ bàn chân
3.5. Khám sức khỏe định kỳ
Giúp phát hiện sớm các bệnh lý:
4. 20/11 – Lời nhắc để chăm sóc người “cho đi nhiều nhất”
Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 không chỉ là ngày tri ân, mà còn là ngày nhắc nhở chúng ta quan tâm đến sức khỏe của những người thầm lặng đứng trên bục giảng.
Để giáo viên có thể tiếp tục cống hiến lâu dài, họ cần được:
- Bảo vệ sức khỏe
- Hỗ trợ tinh thần
- Giảm áp lực công việc
- Tạo môi trường làm việc an toàn và nhân văn hơn
20/11 là cơ hội để xã hội nói lời “Cảm ơn” bằng hành động thiết thực: giữ cho thầy cô khỏe hơn, hạnh phúc hơn và được tôn vinh đúng nghĩa.
[article-yoast-faqs]
