Mỗi năm, Ngày Quốc tế Phụ nữ (8/3), Ngày của Mẹ, Ngày Phụ nữ Việt Nam (20/10)… là những dịp ý nghĩa để tôn vinh những đóng góp to lớn của phụ nữ trong gia đình và xã hội. Thế nhưng, giữa những lời chúc tốt đẹp dành cho phái đẹp, một thực tế đáng lo ngại vẫn tồn tại: sức khỏe phụ nữ vẫn chưa được quan tâm đúng mức.
Mang trong mình thiên chức làm mẹ, chăm sóc gia đình và gánh vác nhiều trách nhiệm trong cuộc sống, phụ nữ là đối tượng dễ đối mặt với những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Tại Việt Nam, theo số liệu từ Bộ Y tế năm 2019, hơn 90% phụ nữ mắc bệnh phụ khoa và số ca bệnh tăng dần mỗi năm từ 15-27%. Năm 2022, số ca ung thư vú cũng không ngừng gia tăng với hơn 24.600 ca mắc mới và hơn 10.000 ca tử vong mỗi năm. Các nguyên nhân như thiếu nhận thức, hạn chế tài chính và định kiến xã hội tiếp tục trở thành rào cản khiến nhiều phụ nữ chưa được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cần thiết.
Chính vì vậy, nhân những ngày đặc biệt này, hãy cùng Hello Health nâng cao nhận thức và có những bước đi thiết thực để đặt sức khỏe phụ nữ vào vị trí ưu tiên ngay từ bây giờ.
1. Những thách thức trong việc chăm sóc sức khỏe phụ nữ
- Thiếu tư vấn tâm lý tuổi dậy thì: Dù nhận thức ngày càng được nâng cao, nhiều bé gái vẫn thiếu sự hướng dẫn và hỗ trợ cần thiết trong giai đoạn phát triển quan trọng này.
- Hạn chế trong việc tiếp cận sản phẩm chăm sóc sức khỏe/vệ sinh: Ở vùng sâu vùng xa, việc thiếu sản phẩm chăm sóc sức khỏe (như băng vệ sinh) có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe bé gái.
- Hạn chế trong việc tiếp cận các phương pháp tầm soát dự phòng: Kiểm tra sức khỏe định kỳ và các xét nghiệm quan trọng như phết tế bào cổ tử cung, tiêm vắc xin phòng HPV, chụp nhũ ảnh, đo mật độ xương… vẫn chưa được thực hiện đầy đủ do rào cản tài chính và chưa được truyền thông đúng mức ở Việt Nam.
- Hỗ trợ sức khỏe tâm thần sau sinh còn hạn chế: Việc chăm sóc sức khỏe sau sinh, bao gồm cả sức khỏe tâm thần, có thể cải thiện đáng kể chất lượng sống của phụ nữ nhưng vẫn chưa được quan tâm đúng mức.
- Thiếu nhận thức về chăm sóc tiền mãn kinh và mãn kinh: Tiền mãn kinh và mãn kinh cần được chủ động quan tâm với các giải pháp y khoa phù hợp. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ không được tư vấn về sức khỏe nội tiết tố cũng như không được hỗ trợ sức khỏe tâm thần trong giai đoạn này.
Hãy cùng hành động để đảm bảo rằng mỗi phụ nữ, ở bất kỳ độ tuổi nào, đều được chăm sóc sức khỏe một cách toàn diện.
[embed-health-tool-due-date]
2. Phụ nữ có thể làm gì để chủ động chăm sóc sức khỏe tốt hơn?
2.1. Những cột mốc tầm soát sức khỏe phụ nữ quan trọng
Theo các chuyên gia sức khỏe, tùy vào từng độ tuổi, phụ nữ sẽ có những ưu tiên tầm soát sức khỏe khác nhau. Cụ thể:
Giai đoạn thanh thiếu niên (Dậy thì – 30 tuổi): Chăm sóc dự phòng
- Tiêm vắc xin HPV phòng ngừa ung thư cổ tử cung, khuyến cáo tiêm từ 9 – 26 tuổi.
- Xét nghiệm Pap smear định kỳ mỗi 3 năm/lần, từ 21-29 tuổi.
- Tầm soát các bệnh lây qua đường tình dục (STI) nếu có nguy cơ.
- Chăm sóc sức khỏe tinh thần, hỗ trợ cân bằng nội tiết tố và kiểm soát căng thẳng.
- Chăm sóc dinh dưỡng hợp lý để duy trì xương chắc khỏe, hỗ trợ điều hòa nội tiết tố.
Giai đoạn mang thai và làm mẹ (30 – 40 tuổi): Đảm bảo sức khỏe sinh sản
- Khám thai định kỳ để phát hiện sớm biến chứng.
- Chăm sóc sức khỏe tâm thần sau sinh, giảm nguy cơ trầm cảm.
- Theo dõi sức khỏe vú qua tự khám và chụp nhũ ảnh.
- Xét nghiệm Pap và HPV mỗi 5 năm/lần hoặc 3 năm/lần nếu chỉ xét nghiệm Pap.
- Tư vấn sức khỏe sinh sản và hỗ trợ kế hoạch hóa gia đình.
Giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh (40 tuổi trở lên): Thích nghi với thay đổi
- Xét nghiệm Pap và HPV mỗi 5 năm/lần hoặc 3 năm/lần nếu chỉ xét nghiệm Pap.
- Đo mật độ xương để phát hiện nguy cơ loãng xương.
- Tầm soát bệnh tim mạch và rối loạn lipid máu.
- Tư vấn nội tiết tố để kiểm soát triệu chứng mãn kinh.
- Chăm sóc sức khỏe tâm thần, phòng tránh căng thẳng, trầm cảm và lo âu.
Việc chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phụ nữ không chỉ phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn mà còn duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn. Hãy lắng nghe cơ thể và thực hiện tầm soát đúng thời điểm để bảo vệ sức khỏe phụ nữ lâu dài.
2.2. Tự bảo vệ bản thân trong việc chăm sóc sức khỏe phụ nữ
Phụ nữ thường có xu hướng bỏ qua triệu chứng hoặc trì hoãn việc khám bệnh. Hãy hành động bằng cách:
- Đặt câu hỏi cụ thể về triệu chứng và yếu tố nguy cơ.
- Tham khảo thêm chẩn đoán của bác sĩ khác khi chưa chắc chắn về chẩn đoán.
- Tìm hiểu các lựa chọn tầm soát sức khỏe định kỳ phù hợp.
- Ưu tiên chăm sóc dự phòng bằng cách khám sức khỏe định kỳ.
- Hiểu rõ quyền lợi bảo hiểm và các dịch vụ chăm sóc y tế.
2.3. Xây dựng văn hóa hỗ trợ lẫn nhau
Phụ nữ đồng hành cùng nhau là chìa khóa để thay đổi. Việc xây dựng một mạng lưới hỗ trợ mạnh mẽ không chỉ giúp nâng cao sức khỏe cá nhân mà còn tạo động lực để cộng đồng phụ nữ quan tâm hơn đến sức khỏe. Điều này có thể bắt đầu từ chính bạn – bằng cách tham gia các chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng, thúc đẩy các sáng kiến nâng cao sức khỏe tại nơi làm việc, hoặc đơn giản là khuyến khích những người xung quanh ưu tiên sức khỏe của họ. Bạn có thể:
- Nhắc nhở người thân đi kiểm tra sức khỏe định kỳ.
- Xây dựng các chương trình chăm sóc sức khỏe tại nơi làm việc.
- Cởi mở hơn trong các cuộc trò chuyện về mãn kinh, sức khỏe sinh sản và sức khỏe tâm lý.
2.4. Những hành động nhỏ mỗi ngày có ích cho sức khỏe phụ nữ lâu dài
- Duy trì vận động: Yoga, đi bộ, tập luyện tăng cường sức mạnh.
- Chế độ ăn uống cân bằng: Đủ đạm, chất xơ và nước.
- Chăm sóc sức khỏe tâm lý: Thiền, viết nhật ký hoặc trị liệu.
Lời kết: Hãy bảo vệ sức khỏe nữ giới ngay hôm nay
Hãy trao quyền cho phụ nữ chăm sóc sức khỏe của bản thân trong mọi giai đoạn cuộc đời. Cùng nâng cao nhận thức, chia sẻ kiến thức và phá bỏ rào cản về sức khỏe phụ nữ ngay hôm nay!
