Tỷ lệ tử vong toàn cầu do virus hợp bào hô hấp (RSV) ở những người trên 70 tuổi vào năm 2019 đã vượt quá tỷ lệ tử vong ở trẻ em [1]. Đây là hồi chuông cảnh tỉnh về mức độ nguy hiểm thực sự của RSV đối với người cao tuổi. Đã đến lúc chúng ta cần quan tâm nhiều hơn đến gánh nặng bệnh tật mà RSV gây ra ở nhóm người dễ tổn thương này.
Nhiễm virus RSV ở người cao tuổi có thể gây những biến chứng khó lường
Virus hợp bào hô hấp (Respiratory syncytial virus – RSV) là nguyên nhân hàng đầu gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới (Lower respiratory tract infection – LRTI) [1]. Từ lâu, việc nhiễm RSV đã được xem như là một “đặc sản” ở trẻ em vì hầu hết những bé dưới 2 tuổi đều nhiễm RSV ít nhất một lần [2].
Tuy nhiên, có một đối tượng khác cũng rất dễ bị “tổn thương” khi đối mặt với RSV mà chúng ta thường hay bỏ qua, chính là người cao tuổi [3]. Nguyên nhân chính khiến bệnh diễn tiến khó lường ở nhóm này là do sự hiện diện của các bệnh lý nền, đặc biệt là bệnh hô hấp và tim mạch mạn tính [1].
Tỷ lệ nhập viện liên quan đến RSV tăng theo độ tuổi. Người cao tuổi mắc bệnh mạn tính có nguy cơ nhập viện cao hơn từ 3 đến 28 lần so với người cùng độ tuổi không mắc bệnh nền. Tỷ lệ tử vong trong bệnh viện ở nhóm này dao động từ 4% đến 18%, thậm chí có thể lên tới 40% tại các khoa hồi sức tích cực [1]. Ở người cao tuổi, RSV có thể gây tỷ lệ tử vong tương đương cúm. Tuy nhiên, RSV lại dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng cao hơn cúm như viêm phổi nặng, nhập viện kéo dài, phải vào ICU [4]
Những con số trên cho thấy nguy cơ diễn tiến nghiêm trọng khi nhiễm RSV ở người cao tuổi là rất thực tế và không thể chủ quan. Để bảo vệ sức khỏe người thân, mỗi gia đình cần chủ động theo dõi các dấu hiệu bất thường về hô hấp ở người lớn tuổi để xử lý kịp thời. Đồng thời, hãy thực hiện các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm qua đường hô hấp và tham vấn chuyên gia về các giải pháp phòng ngừa đặc hiệu phù hợp.
Theo dõi chăm sóc người cao tuổi như thế nào khi có dấu hiệu nhiễm virus hợp bào hô hấp?
Trên thế giới hiện nay chưa có thuốc đặc trị RSV, do đó, phương pháp điều trị RSV hướng tới việc giảm nhẹ triệu chứng [1]. Đối với một số tình huống, việc nhiễm RSV có thể hết trong vòng 1-2 tuần [5]. Tuy nhiên, một số người cao tuổi, đặc biệt khi có mang bệnh nền, cần chăm sóc y tế tích cực khi nhiễm RSV, bao gồm cả việc hỗ trợ hô hấp. Phòng ngừa chủ động để tránh nhiễm RSV là phương pháp để bảo vệ sức khỏe của người cao tuổi trước những ảnh hưởng tiêu cực của RSV [1].
Đừng chủ quan, phòng ngừa RSV ngay để bảo vệ sức khỏe người lớn tuổi
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị những người trên 75 tuổi và người từ 50 đến 74 tuổi có nguy cơ cao mắc RSV nặng như người mắc bệnh tim hoặc phổi mạn tính, người có hệ miễn dịch suy yếu, người có các bệnh lý khác hoặc người sống ở viện dưỡng lão có thể dự phòng chủ động chống RSV [6]. Điều là đã được chứng minh mang đến lợi ích sức khỏe trực tiếp và giảm đáng kể những gánh nặng bệnh tật [1].
Ngoài ra, để phòng ngừa RSV, chúng ta cũng nên chú ý đến những thói quen sinh hoạt hàng ngày để ngăn chặn sự lây lan của virus, chẳng hạn như: [7]
- Rửa tay thường xuyên
- Giữ gìn vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, nhất là nên chú ý vệ sinh các tay nắm cửa, mặt bàn…
- Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi
- Cách ly người bệnh, không dùng chung các vật dụng có nguy cơ lây nhiễm virus từ người bệnh như: ly uống nước, đồ chơi trẻ em…
- Hạn chế ra ngoài và hạn chế tiếp xúc vào những thời điểm dịch bệnh dễ bùng phát. Đeo khẩu trang nếu không thể giữ khoảng cách.
- Cách ly tại nhà nếu có các triệu chứng của bệnh hô hấp nhẹ.
Hãy chủ động phòng ngừa RSV ngay từ hôm nay, đặc biệt quan tâm đến người cao tuổi trong gia đình. Khi bệnh xảy ra, việc điều trị không chỉ khó khăn và tốn kém mà còn để lại nhiều hệ lụy lâu dài. Vì vậy, hãy trao đổi với chuyên gia y tế về các phương án dự phòng RSV. Mọi nỗ lực phòng ngừa cho ông bà, cha mẹ chính là món quà sức khỏe và sự quan tâm trọn vẹn, giúp họ an tâm tận hưởng tuổi già.
Lưu ý: Thông tin về sức khỏe trong tài liệu này chỉ được cung cấp cho mục đích giáo dục và không nhằm mục đích thay thế việc tham khảo ý kiến với chuyên gia tại các cơ sở y tế. Tất cả các quyết định liên quan đến việc chăm sóc bệnh nhân phải được thực hiện bởi chuyên gia tại các cơ sở y tế dựa trên việc xem xét các đặc điểm riêng biệt của từng bệnh nhân và dựa trên đánh giá và điều trị của nhân viên y tế.
PP-A1G-VNM-0176
